De herschikking aan de top van staalbedrijf Sidmar doet bij de vakbonden de wenkbrauwen fronsen. Is dit de eerste stap naar herstructureringen? De Gentse Arcelor-dochter beschikt in elk geval over voldoende troeven om het niet zover te laten komen.
De verwondering was groot toen vorige week bekend raakte dat zo goed als de volledige top van de Gentse staalfabriek Sidmar wordt herschikt. Gedelegeerd bestuurder Hedwig Vergote en technisch directeur Hubert van Nieuwerburgh gaan immers met pensioen. Bovendien zet directeur-generaal Roger De Croock een stap opzij. “Vreemd, want dat komt net op een ogenblik dat Sidmar zeer goede cijfers voorlegt,” aldus Wim Sebreghts van ACV-Metaal. Vorig jaar haalde Sidmar inderdaad een omzet van 2,2 miljard euro, een stijging van 15 % ten opzichte van 2003. Het bedrijf knoopte ook opnieuw aan met winst (607 miljoen euro).
Ook al wordt de bedrijfstop vervangen door een aantal jonge Sidmar- managers, deze herschikking is voor de vakbonden het bewijs dat moederbedrijf Arcelor vanuit Luxemburg volop bezig is met een centralisering van het beslissingproces. Sinds het totstandkomen van Arcelor in 2002 – een fusie tussen het Luxemburgse Arbed, het Franse Usinor en het Spaanse Aceralia – werden verschillende hervormingen doorgevoerd. In eerste instantie werden de maritieme sites (zoals Sidmar) bevoordeeld ten opzichte van de continentale vestigingen (zoals de staalbedrijven in Wallonië).
Nu is de volgende stap aan de beurt: de beslissingslijnen worden per functie vastgelegd en niet langer geografisch. De producenten van vlakstaal (gebruikt voor bijvoorbeeld wasmachines en autocarrosserieën), zoals Sidmar, komen onder een centrale eenheid genaamd Arcelor Flat Steel Europe. Die bestaat op zijn beurt uit verschillende competentiecentra. De verschillende fases van het productieproces worden dus opgesplitst in verschillende entiteiten. Een streep door de rekening van Sidmar, die het voordeel had dat het hele proces zich op één plaats bevond. Komt daarbij dat een aantal diensten zoals onderzoek en ontwikkeling eveneens worden herschikt en gecentraliseerd. Het wordt een soort van interne uitbesteding. Volgens de vakbonden zal dat de efficiëntie aantasten, terwijl de directie het omgekeerde denkt. “Onder de vorige directie functioneerde het productieproces optimaal. Het blijft afwachten of dat in de toekomst nog het geval zal zijn,” aldus Sebreghts. “En we maken ons niet alleen zorgen over de toegenomen centralisatie. In het verleden was dat vaak een eerste stap naar herstructureringen.”
Belang voor de regio
Al geven de vakbonden tegelijk toe dat het voor hen wellicht niet zo’n vaart zal lopen. Arcelor-topman Guy Dollé blijft benadrukken dat er van herstructureringen geen sprake is. Bovendien blijft de productie van vlakstaal Arcelors kernactiviteit (het is goed voor ongeveer de helft van de omzet). En de maritieme ligging van Sidmar blijft ook een voordeel. Sebreghts: “Dat moeten we toch een beetje relativeren. Sidmar heeft een sterke ligging, maar bevindt zich niet echt aan zee. Schepen moeten eerst nog door een kanaalsluis voordat ze de Westerschelde bereiken. En die sluis moet worden verbreed.”
De vakbonden maken van de gelegenheid gebruik om het belang van Sidmar voor de tewerkstelling in de regio te benadrukken. Niet alleen stelt het zo’n 5600 personeelsleden tewerk. Een aantal bedrijven, gespecialiseerd in activiteiten zoals industriële reiniging en catering, is afhankelijk van Sidmar. Het staalbedrijf maakt ook een belangrijk deel uit van de Gentse havenactiviteiten. Als we de voornaamste productiecijfers van Sidmar bekijken, blijkt dat de havenactiviteit (laden/lossen) waar het bedrijf voor instaat, in 2004 is opgelopen tot meer dan 13 miljoen ton. Ter vergelijking: de volledige havenactiviteit in Gent bedroeg dat jaar bijna 25 miljoen ton. De Gentse staalreus blijft lokaal en binnen de groep in elk geval een belangrijke speler, al maakt het qua omzet slechts 7,3 % van Arcelor uit.
Mondiale speler in wording
De veranderingen aan de top van Sidmar mogen niet los gezien worden van de internationale strategie van Arcelor. De staalreus haalt nog altijd 77,5 % van zijn omzet in Europa (voor Sidmar is dat bijna 90 %), maar wil stilaan uitgroeien tot een mondiale speler. Voor een deel is dat ook een reactie op Mittal Steel, de Brits-Indiase staalgroep die vorig jaar via externe groei Arcelor naar de tweede plaats verwees.
In 2015 zal de Europese omzet van de Luxemburgse staalproducent goed zijn voor 50 %. Het oude continent en de verschillende vestigingen worden dan een van de vele polen van het concern en een centralisering van de beslissingsstructuur is dus niet verwonderlijk.
2005 wordt trouwens een sleuteljaar voor de internationalisering, want Arcelor heeft participaties genomen in een aantal Braziliaanse staalbedrijven. Intussen heeft het ook zijn oog laten vallen op Eregli Demir, het nummer één onder de Turkse staalreuzen die onlangs werd geprivatiseerd. Ook in China ziet de groep een aantal mogelijke acquisities. Arcelor heeft er de middelen voor, want het bouwde de voorbije jaren zijn schuldenberg gestaag af. Zo sluit Arcelor ook aan bij een internationale consolidatiegolf in de sector. Arcelor is slechts goed voor 4,5 % van de mondiale productie en de toptien in de wereld heeft amper een kwart van de markt in handen.
Het bedrijf bereidt zich ook voor op grotere schokken op de prijzenmarkt. Aan de gestage stijging van de staalprijzen lijkt een einde gekomen. In het eerste kwartaal van dit jaar is de staalprijs gedaald met 9,5 % naar 535 dollar per ton. Staalvreter China bouwt zelf meer capaciteit op en afnemers van staal hebben ook hogere voorraden aangelegd. Arcelor besliste onlangs trouwens om zijn productiecapaciteit te verlagen om de prijs op die manier bij te sturen.
Alain Mouton
Sidmar stelt 5600 mensen tewerk en zorgt voor de helft van de Gentse havenactiviteit.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier