Investeert u ook in de ‘NV ik’?

Marc Buelens
Marc Buelens Professor-emeritus aan de Vlerick Business School.

Reacties: marc.buelens@trends.be

De auteur is hoofddocent aan de Universiteit Gent en partner van de Vlerick Leuven Gent Management School.

Het gezin de hoeksteen van onze samenleving? Niets van. Het ego, het individu, de NV ik.

We streven met zijn allen steeds meer naar autonomie, authenticiteit, gehoord worden, respect voor onze eigenheid. De samenleving van de toekomst belooft best spannend en leuk, maar erg eenzaam te worden. We zullen omringd zijn door technologie, die ons individualistische leven eenvoudiger en aangenamer moet maken; we zullen eindeloos genieten van de meest intense kicks, van de meest geraffineerde spijzen en dranken; we zullen exotische reizen boeken, investeren in ons lichaam en een beetje in onze geest; we zullen thuis kunnen genieten van dolby stereo surround met twaalf kanalen en niet eens meer naar de bioscoop hoeven te gaan. En vooral… we zullen niemand nog vertrouwen. Want al die anderen zullen ook maar één zorg hebben: hoe krijg ik de return on investment van mijn NV ik zo hoog mogelijk?

Vroeger was je lid van een uitgebreide familie, van een clan. Wiens jongen zijt gij? Bijnamen plaatsten mensen onmiddellijk in een netwerk van familie en clans ( Dora van Manse van de Scheven Teppen). Nu is men vooral zichzelf.

Een eerste overduidelijk gegeven is het feit dat nog bitter weinig vrouwen zich uitsluitend zien als vrouw van of moeder van. Ze zijn individuen, beslissen zelfstandig en zijn geen verlengstuk van een ander. Daarmee is al op slag de helft van de bevolking geïndividualiseerd. En wat merk je? Nu vrouwen en mannen opnieuw individuen zijn, willen we echt alles over het andere geslacht weten. Komen ze nu echt van Mars of Venus? Liegen mannen echt altijd en kopen vrouwen echt graag schoenen?

De Grote Individualisten willen vooral zichzelf aansturen. Ze willen zichzelf beter leren kennen. Velen schrijven hun autobiografie. Duizenden stellen hun stamboom samen.

Autonomie is het allerbelangrijkste. Uiteraard eigen bankrekening, eigen creditcard, maar in ieder geval eigen auto, want hoe langer we in de file staan, hoe meer die auto onze vrijheid is.

Consumenten zijn blijkbaar bereid om steeds meer te investeren in de uitbouw van hun ‘ik’. Sauna’s, plasmaschermen, persoonlijke computers, verwenreizen, gastronomische weekends, mobiele telefoons, terreinwagens, designerkleding. Ook alles wat de verplichte inspanning van het individu kan verminderen, verkoopt als zoete broodjes. De volgende activiteiten zijn immers uit: schrobben, poetsen, afwassen, de dagelijkse kook en sleur. De zelf gekozen inspanning is des te meer in: van barbecue tot het opknappen van het buitenverblijf, van fitness tot gastronomisch koken, van tuinieren tot golf spelen. En bij de barbecueparty’s gebeurt het steeds meer dat iedereen zijn eigen vlees meebrengt. Dat iedereen eigen drank meebrengt zijn we al langer gewoon. En dan maar vol minachting spreken over de Amerikaanse samenleving.

Kinderen delen uiteraard geen slaapkamers meer. Elk lid van het gezin wil zijn privé-ruimte. Bij de tophuizen wordt het individualisme ten top gedreven: echte thuisbioscopen, fitnessruimtes met sauna, gesofisticeerde kantoren. In de Verenigde Staten was het gemiddelde huis in 2001 maar liefst 53 % groter dan in 1970. Ondertussen was het gemiddelde gezin wel 15 % kleiner geworden. En wat maakt die huizen steeds groter? Extra badkamers (minstens één per bewoner!), open haarden, garages voor gemiddeld drie auto’s. De hobby wordt steeds belangrijker. Hoe minder tijd we hebben, hoe extravaganter individualistisch de hobby moet zijn. Geen tijd om lid te worden van de club, maar wel om peperdure tijdschriften erover te kopen.

De Grote Individualisten hebben een bijna waanzinnige nood aan ‘verbonden zijn’, Samen afwassen is niet gezellig, maar wel chatten, e-mailen, sms’en en uiteraard gsm’en. Niet bellen met de vaste telefoon, neen je moet zelf kunnen beslissen wanneer en vooral waar je zult bellen. Het summum is uiteraard mobiel bellen in de auto.

Wereldwijd (België hinkt wat achterop) stijgt het aantal werknemers dat zich zelfstandig vestigt. Bij ons stijgt alleszins het aantal zelfstandigen in bijberoep. Thuiswerken is bij vele doelgroepen erg geliefd. Juist, niet iedereen staat te springen om de roddels van kantoor te missen, om afgesneden te zijn van de hofhuishouding. Niet iedereen wil kantoorwerk ruilen voor thuiswerk. Maar kent u vele voorbeelden van het omgekeerde: van mensen die enthousiast overschakelen van thuiswerk naar kantoorwerk?

In steeds meer landen, waar geen schoolplicht en alleen maar leerplicht is, kiezen ouders ervoor hun kinderen zelf thuis op te voeden. Volgens sommige schattingen zou tot 10 % van de Amerikaanse kinderen ervaring hebben met periodes van thuisleren. En dat zullen wel niet de kinderen zijn uit de getto’s. Bij ons krijgen de kinderen toch ook steeds meer hun persoonlijke trainer voor hun (meestal wel erg middelmatige) tennis, paardrijden of pianospel. En hoeveel ‘personal coaches’ zullen worden versleten om kindervedetjes in spe voor te bereiden op de volgende aflevering van ‘Idool’?

En, beste lezer, doe niet zo verontwaardigd. U leest deze Trends toch ook niet voor aan uw familie?

Marc Buelens

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content