INSTITUTIONEEL KADER

Rusland zinkt weg in een financieel en economisch moeras. De oorzaak daarvan, zo menen vele waarnemers, zou wel eens het gebrek aan degelijke instellingen kunnen zijn. Zonder een stevig institutioneel kader komen economische agenten er vaak niet toe om met derde partijen complexe economische relaties aan te knopen, relaties die typisch zijn voor industriële landen. Of zonder gegarandeerde eigendomsrechten is bijvoorbeeld handel drijven zo goed als onmogelijk. Met andere woorden: instellingen vormen de onderliggende kracht van de prestaties van een economie op lange termijn.

Michael Fabricius van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) onderzocht deze stelling. De IMF-econoom stelde daartoe een index op die de economische zekerheid in 130 landen meet. De index is samengesteld als het gewogen gemiddelde van twaalf institutionele parameters, te verdelen in vijf groepen: politieke stabiliteit, de kwaliteit van de administratie, het democratisch karakter van het politieke systeem, de kwaliteit van het rechtssysteem en de graad van geweld. Het geheel vormt het institutionele kader waarin een economie kan gedijen. Hoe hoger de index, des te beter het kader dat vertrouwen moet geven aan spaarders en investeerders. Hoe hoger de index, des te meer fysieke veiligheid er is voor individuen en hoe meer legale zekerheid ook voor transacties.

In 1995 bedroeg de gemiddelde index voor de 130 landen 6,36, met 0 als laagste en 10 als hoogste score van economische zekerheid. Sub-Saharisch Afrika presteerde het zwakst, terwijl de topvijftien werd ingenomen door industriële landen. België kwam pas uit op een negentiende stek, na Malta en voor Hongarije.

Tussen 1985 en 1995 bleef de index in de toplanden constant, terwijl de rest van de wereld er lichtjes op vooruitging. Uitschieters vormden de Oost-Europese landen (van 5,27 naar 6,22) dankzij meer democratie en een beter rechtssysteem. Ook de Aziatische Tijgers boekten winst (van 6,18 naar 8,04).

Tabel 2 maakt duidelijk dat de index van economische zekerheid aantoont dat de economische prestaties van een land op lange termijn afhankelijk zijn van de kwaliteit van de instellingen. Hoe hoger de index, hoe hoger de groei, het inkomen per hoofd van de bevolking, het privé-sparen en investeren.

Michael Fabricius, “The Impact of Economic Security on Bank Deposits and Investment”, Working Paper WP/98/98, IMF.

Info: Tel. (001) 202.623.74.30