Wielermecenas Oleg Tinkov wil financieel model van de sport herzien

De Russische wielermecenas Oleg Tinkov zal van de komende Ronde van Frankrijk opnieuw gebruikmaken om kritiek te uiten op de volgens hem ouderwetse wielerbusiness. De eigenaar van Tinkoff-Saxo, de ploeg van de favoriet Alberto Contador, vindt dat de Tourorganisator ASO te veel macht heeft.

Toen de Spanjaard Alberto Contador eind mei de Ronde van Italië won, kreeg hij minder aandacht dan zijn ploegleider-sponsor Oleg Tinkov. De eigenaar van de wielerploeg Tinkoff-Saxo had, naar aanleiding van de overwinning van zijn renner, zijn haar roze geverfd, de kleuren van de leiderstrui in de Giro. “In juli wordt het tijdens de Ronde van Frankrijk geel. Als Alberto ook de Tour wint.”

Weinig wielersponsors komen zo in de belangstelling als de Russische miljardair. De wielerploegen leven al jaren bij gratie van rijke geldschieters: Zdenek Bakala (Etixx — Quick-Step), Igor Makarov (Katjoesja), Andy Rihs (BMC), Michel Thétaz (IAM Cycling),… De meesten onder hen mijden de publiciteit, behalve Oleg Tinkov. Voor hem is communicatie provocatie. Tinkov is de enige wielermecenas die zijn renners in de pers openlijk goede en slechte punten geeft. Na een zwak voorjaar van een van zijn toprenners, Peter Sagan, haalde Tinkov zwaar uit. Hij vroeg zich in de kranten af of de Slowaakse sprinter wel nog zijn vier miljoen euro jaarloon waard was. Ondertussen was de ploegleider Bjarne Riis bedankt voor bewezen diensten. Tinkov besloot om voortaan zelf achter het stuur van de volgwagen plaats te nemen. Met als gevolg dat hij tijdens de Ronde van Frankrijk, die op zaterdag 4 juli in Utrecht van start gaat, dagelijks in het nieuws kan komen.

Azen op tv-geld

Tinkov ziet daarin een unieke kans om wereldwijd zijn mening te verspreiden over de wedstrijd en over de manier waarop het wielrennen wordt georganiseerd. Want de Rus vindt de koers te ouderwets, te veel ’20ste eeuw’. Hij wil interessantere wedstrijden, met meer spankracht. Hij pleit voor een peloton van 150 in plaats van 200 renners. En de toprenners moeten verplicht aan alle topwedstrijden deelnemen. Dat zal meer kijkers lokken en ook de tv-rechten doen toenemen.

Om die tv-rechten – afhankelijk van de bronnen goed voor 50 tot 100 miljoen euro per jaar – is het hem te doen. Tinkov is een rabiate tegenstander van het financieringsmodel van het wielrennen. Hij vindt het ongehoord dat de miljoenen aan tv-rechten bijna integraal naar de organisatoren van de wedstrijden vloeien. Dat heeft als gevolg dat ASO (Amaury Sport Organisation) als organisator van de Ronde van Frankrijk en van topklassiekers als Parijs-Roubaix en Luik-Bastenaken-Luik een absolute machtspositie heeft verworven in het wielrennen. De ploegen zijn voor 99 procent van hun inkomsten afhankelijk van sponsoring.

Tinkov wil een ander financieel model voor het wielrennen. Ten eerste is hij van mening dat toeschouwers langs de weg een kleine bijdrage mogen betalen: “Een euro per persoon. Met drie miljoen toeschouwers is dat een aardige som. Niet meer dan logisch. Je gaat toch ook niet gratis naar een artiest kijken.” Maar wat de Rus vooral wil, is dat een substantieel deel van die tv-rechten naar de wielerploegen vloeien. Hij heeft al verschillende keren geprobeerd samen te spannen met andere wielerploegen tegen ASO. Samen moeten we een deel van de tv-rechten op-eisen, anders nemen we niet meer deel aan de Tour, was zijn eis twee jaar geleden. ASO lachte dat weg. Voor elke ploeg die de Tour boycot, staan er tien andere klaar, is in Parijs te horen. Toch zal Tinkov tijdens de komende Tour kritiek blijven uiten op het in zijn ogen manke financieringsmodel.

Diepvriesvoeding en bier

De Russische miljardair bijt zijn tanden stuk op ASO, maar kan wel een fraai palmares als ondernemer voorleggen. Tinkov, zoon van een mijnwerker, was in zijn jonge jaren een niet onaardige wielrenner. Maar na de ineenstorting van het communisme had hij door dat er in de bedrijfswereld veel meer geld te verdienen was. Hij werd een man van twaalf stielen, maar zeker niet van dertien ongelukken. Tinkov is een entrepreneur pur sang, geen oligarch die rijk geworden is door goede contacten met toppolitici. Hij richtte een bedrijf op en verkocht het daarna voor veel geld door. Waarna hij zich in een andere sector lanceerde. Tinkov verkocht onder andere broeken, diepvriesvoeding, elektronica-apparaten en bier. De brouwerij Tinkoff (de ‘ff’ moest het merk een adellijk karakter geven) werd een megasucces. Opgericht in 1998 werd ze in 2005 voor bijna 170 miljoen euro verkocht aan Inbev. Daarna koos hij voor de financiële sector met Tinkoff Credit Systems, ondertussen omgedoopt tot Tinkoff Bank.

Het fortuin van de Rus wordt op 1,4 miljard dollar geschat. De financiering van een wielerploeg – hij doet het sinds 2006 met een korte onderbreking van een paar jaar – is zijn enige echte hobby. Tinkov: “Ik steek mijn geld liever in een wielerploeg dan het te verliezen in een casino of te besteden aan een onnozel zeiljacht.”