Oostenrijk land met hoogste jobtevredenheid ter wereld, België dertiende

Vandaag 20 maart, de Internationale Dag van het Geluk, publiceren de Verenigde Naties hun rapport over geluk of welzijn in 155 landen. Dit jaar is er speciale aandacht voor de relatie tussen werk en welzijn, met de eerste ranglijst die de jobtevredenheid in de wereld meet.

Het World Happiness-apport is een initiatief van het Sustainable Development Solutions Network (Netwerk voor Oplossingen voor Duurzame Ontwikkeling) van de VN. Noorwegen is het gelukkigste land ter wereld, blijkt uit deze rangschikking, gevolgd door Denemarken – dat de vorige drie jaar aan kop ging -, IJsland, Zwitserland, Finland en Nederland. België staat op de zeventiende plaats, net na Duitsland en voor Luxemburg. Het minst gelukkige land is de Centraal-Afrikaanse Republiek, met net daarvoor Burundi, Tanzania en Syrië.

Voor de ranglijst werden zes criteria gemeten: bruto binnenlands product per hoofd, gezonde levensverwachting, iemand hebben waar je op kunt terugvallen, hoeveel vrijheid je hebt om levenskeuzes te maken, onafhankelijkheid van corruptie, en generositeit.

Het rapport is een gedegen academisch werk, waarvan het fundament de enquêtes zijn die meten hoe mensen in 155 landen hun eigen leven beoordelen op een schaal van 0 tot 10. Het team dat het rapport schrijft, een verzameling van gezaghebbende onderzoekers in geluk en welzijn, bevat met Jan-Emmanuel De Neve ook een Belg. De gedragseconoom is professor aan de Saïd Business School van de Universiteit van Oxford en hield mee de pen vast voor het hoofstuk over werk en welzijn, waarin voor het eerst ook een ranglijst over wereldwijde jobtevredenheid staat.

Oostenrijk

Het land met de hoogste jobtevredenheid is Oostenrijk, gevolgd door Noorwegen, IJsland, Nederland en Zwitserland. Na dat pelotonnetje Europese landen staat Thailand op plaats zes. Ook Turkmenistan is een verrassing als afsluiter van de top-tien. Belgie doet het goed, met een dertiende plaats. Van de 160 landen in de lijst hebben Lesotho, Togo en Magagascar de laagste jobtevredenheid. Het team van De Neve gebruikte voor zijn onderzoek gegevens van onderzoeksbureau Gallup en zocht uit wat precies tevredenheid op het werk bepaalt.

“Eerst en vooral willen mensen goed betaald worden”, zegt Jan-Emmanuel De Neve. “Maar geld is niet alles. Andere zaken die ook tellen zijn worklifebalance en sociaal kapitaal – in welke mate je collega’s een steun zijn. Ook belangrijk is of een job interessant is. Dat maakt dat je je niet gaat vervelen, maar constant zaken bijleert. Het laatste belangrijke punt dat naar boven kwam is autonomie: het gevoel controle te hebben over je werk.”

Werkloosheid went niet

De Neve benadrukt het onderscheid tussen jobtevredenheid en betrokkenheid. De jobtevredenheid ligt heel hoog, met 95,1 procent in koploper Oostenrijk en 91,1 procent in België. Maar als je kijkt naar wie sterk betrokken is bij zijn werk, dan is dat wererdwijd nauwelijks twintig procent. “In West-Europa liggen we onder het gemiddelde, met slechts een goede tien procent dat zich betrokken noemt bij zijn werk. Dat zijn de mensen die heel gemotiveerd zijn en meegaan in de missie van het werk.”

Een belangrijke conclusie van het onderzoek is dat werkloos worden niet went. Mensen passen zich minder goed aan die nieuwe situatie aan dan wanneer ze bijvoorbeeld hun partner verliezen. “Er is een heel groot verschil in algemeen welzijn tussen mensen die werk hebben en die geen werk hebben”, zegt Jan-Emmanuel De Neve. “Enerzijds heeft dat te maken met inkomen, maar niet alleen daarmee. Je job verliezen betekent ook sociaal statuut verliezen, routines verliezen en vooral ook sociale connecties verliezen. Het tweede dat we merken is dat mensen die werkloos worden zich na twee, drie of vier jaar niet kunnen aanpassen aan die nieuwe situatie. We zien dat niet in andere gevallen. Iemand die zijn partner verliest of ziek wordt, past zich voor een groot deel aan. Als mens zijn wij sterk in staat om ons aan te passen aan nieuwe omstandigheden, maar dat is dus niet het geval met werkloos worden. Dat is heel belangrijk voor beleidsmakers.”