Marius Kohl, de fiscale held van Luxemburg

Een vrij anonieme ambtenaar schopte het de voorbije week plots tot de beroemdste Luxemburger. Marius Kohl leverde duizenden bedrijven fiscale gunsten, die miljarden euro’s opleverden.

Een onopvallend, weliswaar ruim uitgevallen hoekkantoor in een vier verdiepingen tellend gebouw aan de rue du Fort Wedell, niet ver van het centraal station van Luxemburg. Daar huisde tot eind oktober 2013, tot aan zijn vervroegde pensionering, Marius Kohl. De topambtenaar leidde de afdeling ‘Sociétés 6’. Het is de afdeling nummer zes van een agentschap dat het meest waardevolle exportproduct van Luxemburg beheert: belastingvrijstelling. Het agentschap bepaalt hoeveel belastingen de 50.000 vennootschappen in Luxemburg (bij een bevolking van 550.000 inwoners) moeten betalen.

De voorbije week werden liefst 28.000 pagina’s van die geheime deals met bedrijven zoals Deutsche Bank, Eon, GlaxoSmithKline, Ikea, of PepsiCo bekendgemaakt door het International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ). Vaak bijzonder gesofistikeerde constructies leidden ertoe dat die bedrijven, met wat hulp uit Luxemburg, nauwelijks belastingen betalen.

Duimzuigerij

Marius Kohl, alias ‘Monsieur Ruling’, was daarbij een spilfiguur. In eigen land wordt hij blijkbaar op handen gedragen, want hij leverde de schatkist vier vijfde van de anderhalf miljard euro aan vennootschapsbelastingen. Dat bedrag verdwijnt in het niet bij de in andere landen vermeden belastingen. De dossiers werden bijzonder soepel behandeld. Alleen al op 25 maart 2009 zette de topambtenaar het licht op groen voor 39 rulings. In zijn 22 jaar durende loopbaan bij Sociétés 6 keurde Kohl duizenden gunstige belastingtarieven goed.

‘Staartmans’, genoemd naar zijn haardracht, klopte weliswaar geregeld lange werkdagen, van ‘s morgens vroeg tot 21 uur ‘s avonds. Die werden ‘s middags slechts onderbroken door een half uur durende lunch, die soms uit niet meer dan één banaan bestond. Over de grondigheid van zijn analyses rees nochtans twijfel na een interview _ het eerste en misschien wel het laatste _ met de Amerikaanse zakenkrant The Wall Street Journal. Op de vraag hoe hij zijn dossiers beoordeelde, duwde Marius Kohl prompt de duim in de mond, en stak hem vervolgens hoog in de lucht. “Je kon dat toch niet verifiëren”, was de laconieke reactie.

Niet moeilijk dat Marius Kohl op handen werd gedragen door het legertje fiscaal adviseurs in Luxemburg. Toen vorig jaar na 37 jaar dienst zijn vervroegde pensionering werd bekendgemaakt, brak haast paniek uit. Een knikje met het hoofd van Marius Kohl volstond voor een mondelinge toezegging van een ruling. Tijdens één luttele vergadering werden vaak diverse dossiers afgehaspeld, waar het in andere Europese landen meestal om moeizame en langdurige processen gaat. Sinds november vorig jaar zou de procedure niet langer mondeling verlopen, en het akkoord voor een ruling al gauw zes maanden aanslepen. Marius Kohl werd vervangen door een team van zes mensen.

Fiscale harmonisatie

Daarmee is de storm vermoedelijk niet geluwd. De directe chef van Marius Kohl was de huidige voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker. In het interview met The Wall Street Journal liet Kohl optekenen dat hij nooit enige belemmering voelde van zijn overste. Het is diezelfde Juncker die nu via de Europese Commissie moet streven naar meer fiscale harmonisatie in de Europese Unie. En Luxemburg blijft ook zonder riante rulings een fiscaal paradijs, met een nultarief voor dividenden, royalty’s en gerealiseerde meerwaarde.

Vandaag woont Marius Kohl nog altijd in de staalindustriestad Esch-sur-Alzette, waar hij werd geboren. Van de man verschenen nog nooit foto’s in het openbaar. We weten dan ook niet of hij zijn Pirelli-kalender mee naar huis nam. In zijn voorts bijzonder sober kantoor was dat het enige opvallende tribuut. De kalender met smaakvolle naaktfotografie wordt enkel geschonken aan sterren en belangrijke bedrijfsleiders. Kohl maakte de Italiaanse bandenproducent wegwijs in het Luxemburgse belastingstelsel. Dat was blijkbaar een attentie waard. Een Belgische topadvocaat verwoordt het zo: “Ik heb nog nooit gehoord dat bij Kohl zaken zouden gebeuren die het daglicht niet verdragen, maar hij aanvaardt van bedrijven een grenzeloze creativiteit.”