Johan Decuyper (CEO Belgocontrol): de baas van het luchtruim

Een elektriciteitspanne bij Belgocontrol legde vorige week een groot deel van het Belgische luchtruim plat. Wie is de topman achter één van de laatste staatsmonopoliebedrijven van België?

Zaterdagnamiddag, Steenokkerzeel. De baas van de onderneming achter de jongste Belgenmop zit er wat moe bij, maar opvallend beheerst. Woensdag 27 mei viel de stroom uit bij Belgocontrol tijdens een rampoefening. Het Belgische luchtruim ging uren plat. Pas de voorbije maandag vloog alles weer naar wens. “Tja, een Belgenmop?” bedenkt Johan Decuyper, gedelegeerd bestuurder van het staatsbedrijf dat het luchtverkeer in België in goede banen leidt. “Nog geen drie maanden geleden lag Schiphol plat door een elektriciteitspanne. De Engelse luchtverkeersleiding lag vorig jaar, en het jaar voordien, plat door een softwareprobleem. Ik zou het toch nuanceren. Wij hebben in eerste instantie de veiligheid gewaarborgd. Daarom sloten we meteen het luchtruim.”

Want wat toch opviel de voorbije week: er was bijzonder veel kritiek op Belgocontrol, maar die pijlen vlogen niet meteen richting gedelegeerd bestuurder. Deels omdat Johan Decuyper, sinds oktober 2013 in functie, voor de buitenwereld weinig gekend is. Maar wellicht nog meer door het positieve oordeel over de gedelegeerd bestuurder bij zijn omstaanders. “Oké, hij is een geslepen vos”, vindt Kurt Callaerts, vakbondsman voor de luchtverkeersleiders. “Hij zal bij onderhandelingen altijd het onderste uit de kan halen. Maar je kan met hem goede afspraken maken. En Johan Decuyper weet waar hij naartoe wil. Hij werkt gestructureerd.”

Empathie

De topman van Belgocontrol bleef tot vandaag grotendeels onder de radar. De ingenieur-informaticus werkte even voor IBM. In 1991 ging het richting Nationale Bank, waar hij in 2008 was opgeklommen tot hoofd van het statistische departement. Toen werd hij weggeplukt door de federale staatssecretaris voor mobiliteit Etienne Schouppe (CD&V), en meteen tot kabinetschef gebombardeerd. “Ik wou geen vakman, maar iemand met een overkoepelende visie”, zegt de voormalige spoorwegbaas. “Johan heeft een sterk analytisch vermogen. Zijn mathematische geest vindt heel snel de essentie in complexe dossiers. Zijn enige nadeel? Hij verliest soms zijn geduld, als het niet snel vooruitgaat.”

“De Nationale Bank is gekend als fabriekje van kabinetschefs”, verklaart Decuyper zijn overstap. “Luc Coene, Fons Verplaetse. Mijn baas was Jan Smets, ook een voormalige kabinetschef. Bovendien heeft beleid me altijd al geïnteresseerd.”

Het hielp misschien dat beide oud-studenten zijn van het Heilig Kruiscollege in Denderleeuw. En het hielp wellicht ook dat vader Hervé Decuyper nationaal secretaris was van het ACV, en de rechterhand van de toenmalige voorzitter Jef Houthuys. “Ik kom niet uit ‘de beweging’, maar ik sympathiseer ermee”, nuanceert de gedelegeerd bestuurder van Belgocontrol. “Ik ben sociaal geëngageerd. Bij de Nationale Bank was ik de voorzitter van de vakbond van de kaderleden LBC. Ik heb dus langs de beide kanten van de tafel gezeten. Dat leerde me empathie. Daarmee bereik je meer dan met de vuist op tafel te slaan. Belangrijk in onderhandelen is het respect voor beide partijen.”

De vergadertijger Johan Decuyper leerde nog meer te onderhandelen vanaf eind 2011, als kabinetschef van de federale staatssecretaris voor Ambtenarenzaken Hendrik Bogaert (CD&V). “Johan was een supergoede kabinetschef”, vindt Bogaert. “Hij heeft de hele ambtenarenhervorming gedragen. Ik vond het spijtig dat hij naar Belgocontrol vertrok. Ik had hem willen houden.”

Hartstilstand

Maar Decuyper gaat niet snel terug naar een kabinet. “Ik heb dit engagement als gedelegeerd bestuurder aangenomen, en wil mijn mandaat van zes jaar volledig uitvoeren.” Niet dat hij zich vastklampt aan een functie. Bijna vijf jaar geleden, einde september 2010, kreeg hij een dubbele hartstilstand. Plots, zonder dat voordien hartproblemen waren vastgesteld. Een geluk bij een ongeluk: het gebeurde op de luchthaven, zodat mensen hem konden reanimeren. “Maar dat heeft ertoe geleid dat hij alles met een zekere afstand kan benaderen”, zegt Fons Borginon (Open Vld), bestuurder bij Belgocontrol. “Johan Decuyper kan dingen relativeren.”