Jacqueline Galant: de Waalse ‘iron lady’

Er komt in de komende weken een krachtmeting tussen de spoorbonden en Jacqueline Galant. De minister van Mobiliteit is een dame die weet wat het been stijfhouden betekent.

“Jurbise, dat is eigenlijk zoals het dorp van Asterix”, zegt een N-VA’er die Jacqueline Galant goed kent. De nieuwe minister van Mobiliteit is al sinds 2001 burgemeester van Jurbise, een stadje met bijna 10.000 inwoners op een boogscheut van Bergen. Sterker nog: Galant is de enige liberale burgemeester in de regio rond Bergen, nog altijd het electorale wingewest van de PS’ers Elio Di Rupo en Paul Magnette. Jurbise en zijn burgemeester zijn voor de PS al lang een bron van ergernis. Voor elke gemeenteraadsverkiezing komen PS-kopstukken uit omliggende gemeenten steevast campagne voeren tegen Galant. Tot nu toe tevergeefs.

Landelijk Ukkel

Jurbise en de familie Galan zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Vader Jacques Galant – overleden in 2005 – was van 1971 tot 2001 burgemeester van de gemeente, aanvankelijk als christendemocraat. Dochter Jacqueline ging al zeer jong met haar vader de hort op, en kreeg het politieke virus te pakken. Maar haar carrière werd gefnuikt door enkele andere PSC’ers (later het cdH). Rond de eeuwwisseling besloot ze over te stappen naar de MR van Louis Michel. Ze ging aan de slag op het kabinet van de toenmalige minister van Buitenlandse Zaken.

In de lokale politiek nam ze in 2001 de fakkel over van haar vader. Zoals gewoonlijk won de lijst-Galant in 2000 de verkiezingen. Jacqueline haalde als lijstduwer bijna evenveel stemmen als haar vader, die de lijst trok. Vader Jacques wist de opvolging verzekerd. In april 2001 trok hij zich terug. Bij de volgende verkiezingen haalde Jacqueline Galant nog meer stemmen. In Jurbise haalde de MR met vijftien van de twintig zetels een volstrekte meerderheid binnen.

Een ‘Ukkel tussen de koeien’, zo wordt de gemeente van Jacqueline Galant ook weleens genoemd. Jurbise telt bijvoorbeeld geen enkele sociale woning. De burgemeester weigert er ook te bouwen, ondanks de aanmaningen van de Waalse overheid. Jurbise is een landelijke gemeente en heeft geen sociale woningen nodig, luidt Galants uitleg. Bovendien is het openbaar vervoer er tot een minimum beperkt. De bewoners van een sociale woning zouden zich zonder eigen wagen nauwelijks kunnen verplaatsen, oordeelt Galant.

Uit de Michel-clan

De 40-jarige minister is in Vlaanderen onbekend, maar in Wallonië gaat ze al langer over de tongen. ‘La Galant’, noemen de Franstaligen haar, naar analogie met de operazangeres La Castafiora in de Kuifje-verhalen. In discussies draait ze zelden rond de pot. Toen vorige week bij de inhulding van een veiligheidssysteem op een spoorlijn in de provincie Namen haar trein plots werd tegengehouden door stakende cheminots, was haar eerste reactie: “Kunnen we de politie niet bellen?”

Galant behoort tot de rechterzijde van de MR en komt daar openlijk voor uit. Ze is een van de architecten van de verstrengde wet op de gezinshereniging die tijdens de lange regeringscrisis van 2010-2011 met een alternatieve meerderheid van liberalen, CD&V, cdH en N-VA werd goedgekeurd. Galant liet zich toen in de Kamer opmerken met de uitspraak dat “70 procent van de Belgen die kiezen voor familiehereniging, van Turkse of Marokkaanse afkomst zijn”. De uitspraak veroorzaakte heel wat commotie, ook intern bij de MR. Het belette niet dat de politica safe zit bij de Franstalige liberalen. Dat heeft ze misschien wel te danken aan haar loyauteit aan de clan-Michel. In de tweestrijd tussen Charles Michel en Didier Reynders bleef ze onvoorwaardelijk trouw aan de huidige eerste minister.

Dat het NMBS-dossier net op haar bord belandde en bijvoorbeeld niet bij minister van Overheidsbedrijven Alexander De Croo (Open Vld), is in dat opzicht interessant. De voorzitter van de raad van bestuur bij de NMBS, Jean-Claude Fontinoy, geldt als iemand uit de invloedssfeer van Didier Reynders.

Krachtmeting op komst

In elk geval is de liberale greep op de NMBS, die nog altijd geldt als een PS-bastion, onmiskenbaar. De vakbonden zijn ongerust en hebben op de besparingsplannen van de nieuwe voogdijminister al gereageerd met een meervoudige stakingsaanzegging.

Het wordt afwachten wat de uitkomst van de eerste krachtmeting tussen de Waalse iron lady en de cheminots wordt. Galants eerste maneuvers als minister verliepen veeleer onhandig. De aankondigingen over het besparingsplan bij de NMBS waren ronduit knullig. De vanzelfsprekendheid waarmee ze de vergissing toegaf, toont echter aan dat de minister blijkbaar kan rekenen op enig krediet in het parlementaire halfrond.

Dat Galant nu deel uitmaakt van de federale regering, is naar verluidt ook een beloning voor werk dat ze als parlementair al leverde. Al zegt Galant zelf dat ze lange tijd dacht naast een ministerpost te zullen grijpen. Zekerheid kwam er op 10 oktober om 14.30 uur, na een telefoontje van Charles Michel.

De ministerpost zal het leven van de hardwerkende Galant overhoop gooien. Tot nu toe tekende ze elke dag om 7.30 uur present in het gemeentehuis van Jurbise om zelf de post te openen. De voorbije twee weken was dat anders. Om 7.15 uur was de minister al in Brussel aan de slag.