‘Goed om te weten: Griekse minister van Financiën is geen extremist’

Op zijn ronde van de Europese hoofdsteden stelt de Griekse minister van Financiën zijn imago van harde jongen bij. Yanis Varoufakis zoekt niet langer de confrontatie met zijn schuldeisers. Hij mag dan al een zwaargewicht zijn van de extreemlinkse partij Syriza, een extremist is hij niet. Zo zegt hij zelf.

‘Goed om weten: de Griekse minister van Financiën is geen extremist’. Deze tweet heeft Yanis Varoufakis, de nieuwe Griekse minister van Financiën, vorige week dinsdag verstuurd aan zijn 188.000 volgers. De tweet lijkt bijna op een geruststelling. Varoufakis is een zwaargewicht van de extreemlinkse partij Syriza, maar zelf wil hij geen extremist is genoemd worden. Op zijn twitterprofiel omschrijft Varoufakis zich als een economieprofessor die “jarenlang obscure, academische teksten schreef”. Maar de “domme aanpak” van de crisis door het Europese establishment heeft hem “op het publieke toneel gekatapulteerd”.

Dat publieke toneel misvalt hem zeker niet. De in Griekenland geboren Varoufakis – met een loopbaan aan de universiteiten van Essex, Sydney, Athene en Texas is een begenadigd spreker. De veelvuldige interviews op nationale en internationale televisiezenders pakt hij gretig aan om in te hakken op de bezuinigingen opgelegd door Europa en het IMF.

Zijn trefzekere boodschappen gaan er bij de gewone Griek in als zoete koek. De Griekse schulden los je niet op door meer schulden te maken, is zo’n boodschap. Soms provoceert Varoufakis een beetje, zoals wanneer hij de opgelegde bezuinigingen vergelijkt met een martelpraktijk als waterboarding.

New Age

Ook in zijn geschriften weet Varoufakis het goed uit te leggen. In het boek ‘The global Minotaur’ wijt Varoufakis de financiële crisis van 2008 niet alleen aan een vals ‘New Age-geloof’ in het wegtoveren van risico. De diepere oorzaak ligt bij het jarenlang opgestapelde ‘tweelingtekort’ op Amerikaanse begroting en handelsbalans. Volgens Varoufakis is dat tweelingtekort als de Minotau: de half mens, half stier uit de Griekse mythologie. Net zoals de Minotaur moest worden gevoed met mensenvlees, moest het Amerikaanse tweelingtekort worden gefinancierd met kapitaal uit de rest van de wereld. De tsunami van geld vond zijn weg naar nieuwe en gevaarlijke financiële instrumenten, in handen van hebzuchtige bankiers, met de bekende gevolgen.

Het wordt uitkijken of Varoufakis met zijn eloquentie wegkomt bij de Griekse schuldeisers. Aanvankelijk zette Varoufakis een hoge borst op. Hij wilde niet onderhandelen met de trojka van de Europese Centrale Bank (ECB), de Europese Commissie en het IMF, zo verklaarde hij tegenover de camera’s. Kort nadien leek hij al op zijn woorden terug te komen. En bij zijn bezoek aan Londen gisteren sprak hij niet langer over een kwijtschelding van de Griekse schuld, hooguit over een omwisseling van de bestaande schuld in eeuwig durende obligaties en ander papier.

Ook premier Alexis Tsipras is niet meer zo voortvarend. Griekenland zal zijn schulden aan de ECB en het IMF terugbetalen, zo liet een sussende Tsipras vorige zaterdag weten. Met de eurolanden wil hij tot een “wederzijds voordelig akkoord” komen.

Die goede voornemens hebben iets surrealistisch. De Griekse schuld bedraagt 175 procent van het bbp. Zoals het er nu voorstaat, kan het land dat nooit terugbetalen. Er moet een schuldherschikking komen, en bovenal economische groei. Daartoe is een grootscheeps Europees investeringsprogramma nodig, iets waarvoor Varoufakis jaren geleden al pleitte. Maar de Duitse bondskanselier Angela Merkel weigert vooralsnog haar geldbeugel te openen, ondanks het algemene verzoek. Wie weet krijgt Varoufakis uiteindelijk nog het gelijk aan zijn kant.