E.D.&A. haalde zijn elektronicaproductie 10 jaar geleden al terug naar België: ‘Wanneer iedereen naar rechts gaat, lopen wij naar links’

E.D.&A. is zijn tijd ver vooruit. Al in 2012 haalde de innovatieve kmo zijn productie van elektronica weer naar België. Het bleek een gouden zet. Het bedrijf groeit continu. De afgelopen twee jaar verdubbelde het zijn omzet tot 30 miljoen euro. “Ook onze klanten wonnen marktaandeel, want zij konden leveren terwijl hun concurrenten zonder chips of elektronica vielen”, zegt managing director Gert D’Handschotter.

Kalmthout is niet alleen het summum voor mensen op zoek naar een rustgevende wandeling in een van de mooiste natuurdomeinen van het land. Het herbergt ook een hoogtechnologische parel in het ontwerp en de productie van elektronische besturingen in Europa. “Wij produceren hier in België een paar miljoen elektronicaproducten per jaar. Dat doet niemand in onze sector”, glundert Gert D’Handschotter, managing director en de enige aandeelhouder van E.D.&A. Iets later tijdens de rondgang door zijn productie: “Deze machine zie je nergens anders. Ook uniek is dit automatisch rijdend voertuig waardoor we overdag, ‘s nachts en in het weekend continu kwaliteitstesten kunnen uitvoeren. We hebben dit automotive guided vehicle (AGV) naar onze hand gezet met zelf geschreven software, compatibel met onze productiemachines.”

Als ik bij vrienden en familie in de keuken kijk, ontdek ik meestal wel een apparaat waar onze elektronica in verwerkt zit

“E.D.&A. is uniek in het inzetten van deze AGV voor de productie van middelgrote volumes”, bevestigt Gunther Boonen van de machineleverancier IPTE die de robot komt evalueren. “Wij zien deze vooral bij de grote automotives, die er maar net mee beginnen. Bij E.D.&A. werkt die al.”

Koffiemachine

In de productieruimte monteren meer dan zestig hoogtechnologische machines in gigantische snelheden componenten, chips en connectoren. Ze bevestigen de minuscule elementen op de bekende groene printplaten in reeksen van 1.000 tot 30.000 stuks, al kan meer ook. Ze solderen en controleren ze, met spitstechnologie die gangbaar is in de automotivemassaproductie zoals track-and-trace, automatisch rijdende voertuigen, cobots die naast medewerkers componenten sorteren en klaarmaken voor productie. Medewerkers schieten te hulp als een van de machines alarm slaat. Op de eerste verdieping assembleert een vijfentwintigkoppig team van twee maatwerkbedrijven de elektronische besturingen in hun behuizing.

Stichter Flor D’Handschotter had veertig jaar geleden onmogelijk kunnen dromen van de unieke positie waarin zijn zoon en bedrijf zich vandaag bevinden. De elektronicaleraar wilde eigenlijk geen bedrijf oprichten, maar het liep anders. “Op een oudercontact vroegen ouders en zaakvoerders van Miko Koffie mijn vader om een besturingscomponent voor hun koffiemachine. Mijn mama gaf hem het extra zetje om een zaak te starten. Van Miko konden ze niet leven. Ze moesten ook Apple-computers en Commodores verkopen om rond te komen. De doorbraak kwam er toen hij zich op de niche van automatiseringsprojecten voor machinebouwers toelegde en hij in 2002 een eerste grote klant binnenhaalde.”

Durf

Gert D’Handschotter trad in 2002 in dienst en nam het bedrijf in 2009 over. “Ik voegde een stuk durf toe, meer innovatie met een uitgekiende strategie. Ik had het voordeel dat het bedrijf al goede mensen in dienst had. De eerste aanwervingen van 1985 werken hier trouwens nog altijd.” Ook de niche – elektronische besturingen voor machinefabrikanten actief in de industriële en de consumentenmarkt – is behouden. De klanten zijn fabrikanten van industriële wasmachines, ventilatiesystemen, warmtepompen en huishoudtoestellen, vooral voor keukens. 80 procent van de omzet komt uit export. E.D.&A. een relatief onzichtbaar en onbekend bedrijf, maar het is wel aanwezig in heel wat West-Europese huishoudens. “Als ik bij vrienden en familie in de keuken kijk, ontdek ik meestal wel een apparaat waar onze elektronica in verwerkt zit.”

Met veel kunst- en vliegwerk zijn we er in geslaagd om te blijven leveren, omdat we minder van anderen afhankelijk waren

De groei komt niet zonder ondernemingsdurf. In 2012 draaide E.D.&A. 7 miljoen euro omzet en investeerde het 1,3 miljoen euro in twee volautomatische productielijnen, waardoor de productie vanuit Oost-Europa naar België verplaatst kon worden. “Dat was een substantieel bedrag, maar we deden het na lang denken en vele besprekingen met de adviesraad.” Zijn sectorgenoten zagen het anders. Ze verklaarden D’Handschotter gek. Terwijl iedereen naar het Oosten trok om elektronica te produceren, haalde hij zijn productie naar ons land. Het kenmerkt de zaakvoerder. “Wanneer iedereen naar rechts gaat, lopen wij naar links. Eigenzinnig als we zijn, gaan we tegen de stroom in.”

Nu tien jaar later is het nu wel al reshoring wat de klok slaat. Maar terwijl anderen nog moeten starten, genereert E.D.&A. al jaren mooie groeicijfers. D’Handschotter ging uit van een jaarlijkse groei van 5 tot 10 procent, maar die voorspellingen werden verpulverd. E.D.&A. groeit 15 tot 20 procent per jaar, met pieken tot 40 procent de afgelopen jaren. De omzet en het personeelsbestand verviervoudigden in tien jaar, naar 30 miljoen euro en 110 medewerkers.

Zekerheid en kwaliteit

De eigen productie was de accelerator. In de reshoringoperatie werd al 14 miljoen euro geïnvesteerd, inclusief het gebouw. “Sinds we ontwerpen, produceren en testen combineren, doen we meer kennis op”, zegt D’Handschotter. “Dat geeft vertrouwen. Tegelijkertijd geven we leveringszekerheid aan klanten, ondanks de verstoorde bevoorradingsketens.”

De verstoorde supplychains werken zelfs in het voordeel van het elektronicabedrijf. “Met veel kunst- en vliegwerk zijn we erin geslaagd te blijven leveren, omdat we minder van anderen afhankelijk waren. Weliswaar tegen hogere prijzen, aan één klant zelfs enkele honderdduizenden euro’s. Maar zelfs die hoefde er geen tien seconden over na te denken. Hij wilde absoluut niet stilvallen, wat hem een veelvoud had gekost”, zegt D’Handschotter. “Dankzij die leveringen konden veel van onze klanten marktaandeel innemen van concurrenten die stilvielen. Onze band met hen is door deze crisis nog inniger geworden, door vroeg en transparant te communiceren. Zo konden we steeds oplossingen vinden.”

Het levert nog altijd prospecten op die weg willen van hun leverancier. Vroeger was de prijs toonaangevend. Vandaag zijn fabrikanten bereid om meer te betalen voor zekerheid en kwaliteit. Dat speelt in het voordeel van E.D.&A., dat de lat liefst zo hoog mogelijk legt.

Patent op laag energieverbruik

Terwijl de zon de heide en de vennen rondom het bedrijfsgebouw van E.D.&A. opwarmt, brengt ze ook alle energie aan om het bedrijf te laten draaien. Het gebouw, inclusief de volledig elektronicaproductie, is zo goed als CO2-neutraal dankzij zonnepanelen en de geothermische warmtepomp. “Onze Scandinavische klanten hechten al lang belang aan duurzaamheid. Nu stellen ook Europese machinebouwers duurzaamheidsvragen. Ons patent dat het stand-byverbruik van toestellen laag houdt, is hierin waardevol. Onze klanten onderscheiden zich daarmee”, legt D’Handschotter uit.

Op zijn beurt innoveert E.D.&A. verder om zich in zijn sector te onderscheiden. 80 procent van de huidige elektronica is bijvoorbeeld internetgeconnecteerd. “We investeerden al heel vroeg in die technologie. Het levert ons nu opdrachten op. We werken nu aan stem- gebarentechnologie. Over andere innovatieve concepten kan ik niets zeggen.” E.D.&A. informeert alvast zijn klanten met demo’s. Die weten dan wie te contacteren als ze in de toekomst iets met die technologie wensen te doen.

Die focus op de toekomst moet de onderneming, die al sinds 2016 een Factory of the Future en Best Managed Company is, een jaarlijkse groei van 10 procent opleveren. Het is een voorzichtige prognose, erkent D’Handschotter: “Alleszins zullen we naar uitbreidingsruimte moeten zoeken. Onlangs openden we in Geel een satellietkantoor om ook daar talenten te kunnen aantrekken. Maar het design en de productie willen we in deze buurt uitbreiden. Al wordt dat een moeilijke zoektocht.”