De commercialisering van hun beroep, de stijgende concurrentie in hun sector en de digitalisering van de nieuwsstromen verhoogt de kans op burn-out bij journalisten. Dat blijkt uit een recent onderzoek van de Arteveldehogeschool in Gent.
De studie is een vervolg op onderzoekswerk van vorig jaar waaruit blijkt dat journalisten bevlogener zijn en vatbaarder voor burn-out dan andere beroepsgroepen.
Uit twintig diepte-interviews breidden de onderzoekers een kwalitatief deel aan hun project. Ze leerden eruit dat burn-out het gevolg is van persoonlijkheids- en werkkenmerken. Hun studiewerk toont journalisten als stressgevoelige persoonlijkheden die het moeilijk hebben met werkdruk, beloning, teamspirit, fairplay en, last but not least, waarden. De clash tussen de dagelijkse praktijk en de waarden die journalisten voorstaan, staat bovenaan de gevarenlijst voor burn-out.
Gewoon overnemen van bestaande teksten, de formats die bazen opleggen, de ‘light-journalistiek’ die heet in te spelen op wat het publiek wil, de sensatiezucht, de waan van de dag, de daling van de kwaliteit in de berichtgeving, vele taken uitvoeren waardoor de nauwkeurigheid vermindert, snelsnel van het ene item naar het andere moeten hotsen zonder de nodige kennis van zaken te hebben, verlies aan autonomie en controle, de hoge werkdruk, het zijn evenveel kwalijke evoluties die de gemoedstoestand van journalisten naar beneden haalt.
Protest tegen dit alles blijft uit door het gebrek aan teamspirit onder journalisten. Burn-out is overigens geen gespreksonderwerp op redacties, mede door het hoog machismogehalte. Journalisten blijven aan de slag tot ze erbij neervallen.
De onderzoekers zien, in de strijd tegen burn-out bij journalisten, een taak weggelegd voor werkgevers en vakbonden. Journalisten inzetten op taken waar ze goed in zijn, een betere interne communicatie, meer coaching en training op de werkvloer, een aanspreekpunt voor mensen die het steeds lastiger krijgen, kunnen heel wat zoden aan de dijk zetten. De studie pleit voor een structuur die ingrijpt als het echt ontspoort en waarin de bedrijfsarts zijn rol speelt. Deeltijds werk en een aangepast takenpakket moeten mogelijk zijn voor iemand die uit ziekteverlof naar zijn redactie terugkeert. “Maar eerst en vooral moet de werkdruk naar beneden,” zegt Marleen Teugels, onderzoeksjournaliste en lector aan de Arteveldehogeschool, die mee aan de studie heeft gewerkt.
Boudewijn Vanpeteghem
