Denkt u bij innovatie ook aan hoogstandjes in de hightech? Aan het volgende speelgoedje van Google? Innovatie kan nochtans heel andere vormen aannemen. Financial Times reikt bijvoorbeeld jaarlijks prijzen uit voor innovatie in de advocatuur. En hou er wel rekening mee dat wat standaardpraktijk is in uw sector, zeer innovatief kan zijn in een andere. De dag dat de bouwsector en vooral de loodgieterij de voorspelbaarheid krijgen van een McDonald’s, kunnen we spreken over een innovatie zonder voorgaande.
Neem nu standaardiseren. Als u in de softwaresector werkt, hebt u lang geleden ervoor gezorgd dat uw supersterren, uw duurbetaalde, ego-gedreven professionals enkel worden ingeschakeld als er echt maatwerk nodig is, als de grijze hersenmassa op volle toeren moet draaien. De rest hebt u geautomatiseerd, zelfs bij softwareontwikkeling. Alles wat u uit de handen kunt nemen van torenhoge ego’s, is altijd een pluspunt voor een organisatie. Elke bank weet dat ze het routinewerk niet moet overlaten aan mensen, maar aan systemen. Dan pas kun je echt kosten besparen of je klanten beter dienen of creatief zijn.
Advocaten echter durven hun dure brains te gebruiken voor routineclausules, en klanten beseffen na een tijd dat als een advocaat acht uur werkt op complexiteitsniveau 10 en acht uur op complexiteitsniveau 3, ze voor voor zestien uur niveau 10 betalen. Net zoals uw hooggeschoolde huisarts een praatje met u slaat, enkele eenvoudige metingen verricht en dan een complexe diagnose maakt. Vanuit economisch standpunt is dat nonsens, vanuit menselijk standpunt echter, het vertrouwen in de arts, een groot pluspunt.
Maar bij zakenadvocaten hoeft dat niet. Integendeel, als u zou weten dat uw topadvocaat de helft van zijn tijd besteedt aan eenvoudige procedures, dan zou uw vertrouwen misschien eerder afnemen. De combinatie van standaardisering en flexibilisering is voor u misschien de meest normale zaak ter wereld, maar in de advocatenwereld is dat een innovatie. We spreken natuurlijk niet over ‘knip-en-plakwerk’ met tekstverwerkers, of over het inschakelen van bedienden of stagiairs, maar over de tegenhanger van de automatische piloot in vliegtuigen, waar de piloot ook nog maar zelden het vliegtuig bestuurt. We spreken dus over de automatisering van contractmanagement. Hewlett-Packard heeft bijvoorbeeld een tool ontwikkeld om de ‘heilige graal’ van het zakenbankieren, fusies en overnames, te automatiseren. Elke professional zal uiteraard beweren dat zijn vak uniek is, niet te automatiseren. Maar uiteraard is 80 procent van het werk voor fusies & overnames, zuiver repetitief. Voor de overige 20 procent mag je best begeleid worden. De 80 procent wordt dan volledig geautomatiseerd, en de overige 20 procent is beschikbaar als een expertsysteem.
Dat heeft uiteraard grote gevolgen. De klant wil hoe langer hoe minder per uur betalen, en laat de taakverdeling tussen goedkope geautomatiseerde prestaties en dure arbeid van de superster, netjes aan het kantoor over. De klant betaalt liever een servicecontract, en zodra dat principe vastligt, worden alle grotere kantoren verplicht naar interne efficiëntie te zoeken. En kan de klant jaarlijks beginnen te pingelen over het contract, volumekortingen vragen, enzovoort. Op hun beurt moeten de kantoren hun interne werking aanpassen.
Maar net omdat de sector niet uitblinkt door permanente vernieuwing, vormen veranderingen die één speler kan doorvoeren, een grote bedreiging voor de andere. Want wat vooral ontbreekt bij zulke ‘professionele service firms‘ is het vermogen om zich snel aan te passen; het conservatisme is ingebouwd. Als één advocatenkantoor virtuele teams lanceert, kan het bij sommige kantoren een eeuwigheid duren voor ze de draad opnemen.
En wilt u weten wie jaar na jaar de prijs krijgt van het meest innovatieve advocatenkantoor? Dat is Allen & Overy. Met de Belg Wim Dejonge als Global Managing Partner. Vlaanderen zendt zijn zonen uit, ook in de advocatuur.
De auteur is professor-emeritus aan de Vlerick Business School.
MARC BUELENS
De combinatie van standaardisering en flexibilisering is voor u misschien de meest normale zaak ter wereld, maar in de advocatenwereld is dat een innovatie.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier