In bad met Marc Newson

De Australische topdesigner Marc Newson verbaasde de wereld in 1986 met zijn Lockheed Lounge. Madonna bombardeerde hem meteen tot haar rekwisiteur en zijn Belgische vriend Walter Van Beirendonck vertrouwde hem de inrichting van zijn winkels toe. Newson was even in ons land om zijn badkamerlijn voor Ideal Standard voor te stellen.

M arcNewson is een echte duizendpoot. De inrichting van de privé-langeafstandsjet Falcon 900B, de conceptauto 021C van Ford, meubels, een fiets, een collectie dure horloges… Newson heeft het allemaal ontworpen. Ook het interieur van het befaamde Londense restaurant Coast is van de hand van de Australiër. En de meest presti- gieuze hedendaagse designlabels doen een beroep op hem: Alessi, Cappellini, Flos, B&B Italia enzovoort. Hij werkt ook samen met het mode- en sportmerk Nike.

Voor wie de veelzijdigheid van Marc Newson wil ontdekken: in mei 2004 is er in het GroningerMuseum in Nederland een retrospectieve tentoonstelling met een selectie van 200 voorwerpen uit zijn oeuvre.

Na zijn studies beeldhouw- en juweelkunst aan het SydneyCollegeofArts richtte de nu veertigjarige Marc Newson zijn aandacht op het ontwerpen van meubels. In 1986 werd in een galerie in zijn geboortestad zijn Lockheed Lounge tentoongesteld. Deze ligstoel in de vorm van een reusachtige druppel kwik werd een hotitem in de internationale design- en architectuurpers. De jonge ontwerper had hem zelf opgebouwd door maandenlang honderden stripjes aluminium te bevestigen op een mal in glasvezel.

Kort daarna ontwierp hij twee stoelen, waarvan één exemplaar sterk deed denken aan een opgeplooide surfplank. Blijkbaar voldoende voor TeruoKurosaki, de Japanse verdeler van het hedendaags Idée-meubilair, om de Australiër aan te werven.

Teruo Kurosaki aarzelde niet om de projecten van zijn pupil tentoon te stellen op het Salone del Mobile in Milaan, het Mekka van de comme-il-faut-tafels en -stoelen. Meteen was de kleine Newson geparachuteerd onder de groten. PhilippeStarck beval hem aan bij de grote namen, waaronder Cappellini, die meteen zijn talent erkenden.

En vanaf toen ging het snel. In de jaren negentig betaalde de Japanse parfumfabrikant Shiseido hem 20.000 dollar om de flacon te ontwerpen voor Basala. Ricard gaf hem dan weer de vrije hand om de traditionele karaf te hertekenen, op voorwaarde dat hij niet zou raken aan haar onaantastbare anijskleur.

Tegenwoordig kleedt Marc Newson vooral de interieurs van vliegtuigen aan voor Qantas, de Australische luchtvaartmaatschappij. “Het boeit me,” zegt hij, “want uiteindelijk vliegt niemand graag en is het aan mij om in die toestand verbetering te brengen.”

Een badkamer is geen stoel

We ontmoeten Marc Newson – helemaal in het zwart gestoken – in Groot-Bijgaarden. Het is daar dat badkamerproducent Ideal Standard (de Europese tak van gigant American Standard) in zijn Belgisch-Luxemburgs hoofdkwartier de jongste verwezenlijking van de designer voorstelde: een badkamer met badkuip, douche, wastafels, bidet, toilet, kranen en accessoires.

Innovatie is al langer een karakteristiek van het merk. Als eerste lanceerde het in 1930 geëmailleerd porselein, dat veel praktischer was dan de poreuze vuurvaste klei die tot dan gebruikt werd. En in 1970 lanceerde Ideal Standard de Ceramix, de eerste keramische thermostatische mengkraan ter wereld.

Ideal Standard is Europees marktleider en het moederbedrijf wereldmarktleider in de sector. Om het zover te schoppen, kon het bedrijf uiteraard niet alleen maar uitpakken met designlijnen. Niettemin heeft het bedrijf goed begrepen dat er een steeds bredere cliëntèle bestaat dat oog én geld heeft voor een badkamer met een ietsje meer. Zo deed Ideal Standard recent nog een beroep op RenzoPiano (Beaubourg in Parijs) en DavidChipperfield (de paus van het minimalisme). De sanitairlijn van Marc Newson behoort alvast toch tot de meest geslaagde. De badkuipen in acryl (725 of 3145 euro) en de bi-dets, wc’s en wastafels in porselein zijn nu al verkrijgbaar in de winkels. Het volledige assortiment accessoires zal tegen het einde van het jaar beschikbaar zijn, zo verzekerde men ons.

De vormen zijn geometrisch, de hoeken afgerond. Kan het nog eenvoudiger? “Het is inderdaad eenvoudig,” antwoordt Marc Newson, “maar het is ook een ensemble dat een onderdeel vormt van de architectuur van het huis. Het is niet zoals een stoel die je kan verplaatsen of buitengooien als je hem beu bent. Vaak is het ook het allereerste dat je ‘s morgens na het opstaan ziet en ook het laatste voor je ‘s avonds weer gaat slapen. Ik moest dus goed opletten en het risico durven nemen om iets te ontwerpen dat niet té design was. Aanvankelijk wilde ik iets onschuldigs tekenen, zeer zuiver en neutraal. Een eenvoudige, witte badkamer die in verschillende interieurs zou passen: als de mensen aan hun badkamer beginnen denken, is het huis immers al lang gebouwd.”

“Architecten zijn vervuilers”

Als het erom gaat commentaar te leveren op zijn beroepswereld, hanteert Marc Newson graag de botte bijl: “Ik ben een ontwerper en geen architect. Onder deze laatsten zijn er volgens mij 99 % die het uitzicht vervuilen. Design kan ook bullshit of consumer crap tot stand brengen. Iedereen wil immers winst maken. Maar dan kan je het toch beter doen met kwaliteitsvolle dingen. Ik wijs veel meer projecten af dan ik er aanneem. Wie op mij een beroep doet, weet dat het gevraagde artikel goed geproduceerd zal moeten worden en lange tijd correct zal moeten werken. Ik maak deel uit van de categorie van designers, aangevoerd door Philippe Starck, die in hun wereldje beschouwd worden als pop stars. Het is nogal wiedes dat de ondernemingen van zo’n marketingtroef gebruik willen maken. Maar volgens mij doet dat fenomeen meer kwaad dan goed. De designindustrie is veel jonger dan de sector van de popmuziek of de film. Bovendien verdient een designer lang niet zoveel geld als een popster.”

Serge Vanmaercke