“Ik richt geen bedrijven op om er samen mee te sterven”

Michel Akkermans zag de voorbije jaren ettelijke ICT-bedrijven crashen, terwijl zijn eigen ondernemingen gestaag groeiden. Eind vorig jaar nog zette de Antwerpenaar zijn schouders onder het e-financeproject Clear2Pay. Een voorbeeld voor jonge ondernemers? “Je moet de weerbaarheid hebben om onmiddellijk opnieuw te beginnen.”

M ichel Akkermans (42) is een veelvraat, professioneel en extraprofessioneel. Adviseur bij de Gimv, de man achter Clear2Pay – een piepjong bedrijf gespecialiseerd in betalingssystemen over het internet -, voorzitter van Data4S, en lid van de raad van bestuur van onder andere Capco en CR2. Maar een vakidioot is deze burgerlijk ingenieur en TEW’er niet. Op zijn nachtkastje ligt Plateforme, de jongste roman van Michel Houellebecq, momenteel dé beeldenstormer uit de Franse literatuur. En daarnaast houdt hij van sport, gevechtssporten vooral. “Regelmatig maak ik tijd vrij om de conditie te onderhouden die nodig is bij zo’n veeleisende sport.” Eén tot twee uur per dag, en dat vijf keer per week. Akkermans: “Het past in een systeem. Voor iemand als ik, die toch veel aandacht besteedt aan levenskwaliteit, is dat zeer belangrijk.”

Levenskwaliteit, het woord is gevallen. Dat is wat Akkermans soms miste toen hij in de Verenigde Staten aan het hoofd stond van zijn eigen technologiebedrijf Fics. Fics was op vier continenten actief en telde twaalf kantoren in Europa, de Verenigde Staten, Australië en Azië. Eind 1999 verkocht hij het bedrijf aan het Amerikaanse Security First. Later zou het na een fusie van Fics en Edify worden omgevormd tot S1. Akkermans – die goed gecasht had – bleef er actief als uitvoerend voorzitter en hoofd van de afdeling Internationale Operaties, en keerde begin 2001 naar België terug. “Op een bepaald ogenblik werd het me te hard. We hadden bijvoorbeeld bijna alle Australische banken als klant. Ik denk dat ik op twee jaar tijd veertien keer naar Australië ben geweest. Eén keer gewoon voor een lunch. 56 uur vliegtuig voor een zakendiner dus.”

TRENDS. Hoe kunnen we u het best omschrijven? Als durfkapitalist, ondernemer, visionair, consultant?

MICHELAKKERMANS (CLEAR2PAY). “Ik wil geen artificieel onderscheid maken. Overal waar ik werk, probeer ik een algemeen inzicht te ontwikkelen. Bij Clear2Pay ben ik bedrijfsleider. Ik gebruik mijn ervaring uit de wereld van de betalingssystemen en wil op basis van die expertise verder bouwen. De mogelijkheden zijn legio: volgens schattingen spenderen financiële instellingen 30.000 euro per seconde aan betaalsystemen en verwerkingsprocessen. Mijn Fics-ervaring komt hier ook van pas. Ik kan ondernemers helpen die hun eerste stappen naar een internationalisering zetten. Eigenlijk kun je mijn activiteiten binnen e-finance een combinatie van verschillende functies noemen.”

Wat hebt u geleerd uit S1?

AKKERMANS. “Ik ben zeer dankbaar voor die periode, omdat ik de hele evolutie van nabij heb meegemaakt. In 1989 zijn wij bij Fics met elektronisch bankieren begonnen. Toen waren er in de hele wereld misschien twee of drie bedrijven die zich daarmee bezighielden. Nu tel ik veertig tot zestig bedrijven die dit soort diensten kunnen aanbieden. Je merkt een verschuiving van vernieuwende software naar meer commodity.

“Vanuit dat perspectief werken we verder. Internetbankieren was onze hoofdactiviteit, en ik zag dat we tot een consolidatie aan het komen waren. In 1999 werd internetbankieren volwassen, en toen werd het belangrijk om kritische massa te creëren. In 1999 en 2000 was alles mogelijk op de kapitaalmarkt, en werd er gebruikgemaakt van de atmosfeer om tot de fusies van tal van bedrijven over te gaan. Dat was een boeiende ervaring.”

‘Boeiende ervaring’? Is dat niet wat eufemistisch?

AKKERMANS. “Zo kun je het noemen. Ik heb ook alle uitwassen meegemaakt. Je wordt om twee uur ‘s nachts wakker gebeld omdat bestuurders willen samen zitten over de volgende deal, op basis van al dan niet irreële beurswaarderingen. Dat leventje was behoorlijk hard. Na bijna twee jaar Atlanta, met gemiddeld twee keer per maand gependel tussen België en de States, had ik het wel gezien. Ik wou terug naar Europa, ook uit levensbeschouwelijke overwegingen.”

U bedoelt?

AKKERMANS. “Sommige dingen kun je doen als je dertig bent, maar op een gegeven moment ben je dat beu. Ik heb dágen op luchthavens doorgebracht. Op een gegeven moment kon ik geen vliegtuig meer zien. Mijn terugkeer naar België kwam op het goede moment. Ik had nood aan meer levenskwaliteit, en wou hier ook een aantal nieuwe zaken beginnen.”

Zoals deeltijds adviseur worden bij de Gimv. Hoe bent u daar eigenlijk terechtgekomen?

AKKERMANS. “Dat is historisch gegroeid. Ik denk dat we vanuit België op het vlak van e-finance een aantal interessante projecten kunnen opzetten, en ik zie daarvoor wel een rol weggelegd voor de Gimv. Wij beschikken in België over een goede mix op het vlak van kennis en kapitaal. Ik denk zelfs dat we in het domein van e-finance een voorbeeld kunnen zijn voor de rest van de wereld.

“Eind 1998 heeft de Gimv geïnvesteerd in mijn e-financebedrijf Fics, en daardoor leerde ik hier enkele mensen kennen. Die relatie is altijd goed geweest, al was het maar omdat het bedrijf een succesvolle evolutie heeft gekend. Een tweede aanknopingspunt met de Gimv heeft te maken met het feit dat ik bij Capco, de Antwerpse leverancier van technologische oplossingen voor de financiële sector, als lid van de raad van bestuur een durfkapitaalfonds wou oprichten. Een corporate venture fund uit de grond stampen was toen verre van uitzonderlijk, en ik zag toen toch heel wat dealflow-kansen. Alleen zaten we toen in de tweede helft van 2000, en precies op dat moment werd de crisis op de durfkapitaalmarkt voelbaar. We hadden nochtans interessante kaarten in handen.

“Het enthousiasme was groot, maar zoals ik al zei was het klimaat aan het keren. Er werd veel kapitaal vernietigd, en we hadden de marktomstandigheden tegen. Maar de Gimv had als belangrijkste speler in Vlaanderen wél nog een sterke basis, en wilde zelf ook op e-finance focussen. Ik was ervan overtuigd dat goede investeringen nog mogelijk waren. Vanuit mijn bestuurspositie bij onder andere Capco en vanuit mijn functie als venture partner kan ik bij de Gimv naar interessante dossiers kijken.”

Zijn die er in het huidige negatieve klimaat echt? Moet je zóéken naar mogelijkheden, of komen de dossiers toch nog vlotjes binnen?

AKKERMANS. “Beide. Er zijn dossiers die ik zeer snel goed kan inschatten omdat ik de markt ken. De Gimv is natuurlijk een bekende speler, en dat zorgt ervoor dat er veel dossiers binnenkomen. Uiteraard is er een kwaliteitsverschil tussen de deals die we samen opsporen en de ondernemers die met een dossier komen aankloppen. In dat laatste geval zijn de businessplannen soms interessant, soms ronduit belachelijk.”

Wat is de rol van de Gimv in het huidige klimaat? De markt verwatert wat, spelers eisen meer garanties. Is dat wel een goede zaak?

AKKERMANS. “Je kunt inderdaad vraagtekens plaatsen bij die garantiesystemen. Maar je mag niet vergeten dat de levensduur van zo’n garantieclausule tamelijk beperkt is, en eigenlijk niet verder gaat dan de volgende kapitaalronde.

“Kijk, als de ondernemer echt succesvol is in de uitvoering van zijn businessplan, dan is het relatieve gewicht van de exit-preferentie vrij laag. Ik denk niet dat durfkapitalisten zich nu als aasgieren op hun neergeslagen prooi storten. Trouwens, exit-preferenties worden als instrument gebruikt om de waardering van de ronde niet te laag te laten gaan. En dat is ook in het voordeel van de ondernemer. Ik weet dat veel fondsen die tijdens de hype gestart zijn het erg moeilijk hebben en over te weinig reserves beschikken. De Gimv heeft die problemen niet.”

U kwam terug naar België met het oog op een betere levenskwaliteit. Mist u de bruisende Amerikaanse ondernemingswereld niet?

AKKERMANS. “Het vele reizen mis ik in elk geval niet. Het was genoeg geweest. Maar ik kijk met een tevreden blik terug op wat ik in de VS heb meegemaakt. Wij waren een van de weinige Europese bedrijven die in de States zo snel waren doorgestoten. Onze klanten waren voornamelijk de banken in het noordoosten. Ik was vertrouwd met hun manier van werken, en had daarnaast ook goede relaties met banken aan de westkust. Een van de leden van de raad van bestuur van Fics was de vice-voorzitter van de Bank of America. Ik kende die kant van de VS dus wel.

“Maar Atlanta was vrij nieuw voor mij. Ik ben onder meer teruggekomen omdat ik het niet leuk vond om in Atlanta te blijven wonen. Er heerst een aparte mentaliteit. Daar lijkt alles echt groots. Je merkt veel overdreven en kunstmatig enthousiasme voor dingen die dat misschien niet behoeven. Het verschil tussen een absoluut succes en een absolute mislukking is dikwijls heel klein.”

Bent u ooit gedesillusioneerd geweest?

AKKERMANS. “Nooit. Daar ben ik te nuchter voor. De meeste zaken zijn toch uitgekomen zoals ik verwacht had. De heel snelle ineenstorting van de technologiebubbel hadden we niet kunnen voorzien. De gevolgen zijn nog altijd merkbaar. Tijdens het laatste kwartaal van vorig jaar en het eerste van dit jaar hebben de bedrijven het zeer moeilijk gehad. De klanten besteedden gewoon minder.”

Bestaat er een generatie van ICT-ondernemers die een soort stoomcursus heeft ondergaan, en die op de vleugels van de groei heeft geleefd?

AKKERMANS. “Dat geldt in elk geval voor mezelf. Ik denk dat ik veel geluk heb gehad in mijn professionele leven. Ik heb voor, tijdens en na de bubbel geleefd. Toen ik in 1989 op mijn zolder begon, had ik nog niet eens gehóórd van durfkapitaal. Je kijkt naar een andere manier om met geld om te gaan. In 1995-1996 is de eerste durfkapitalist mee in zee gegaan. Dat was een droom. We waren geen mensen met een businessplan zonder meer. We waren een bedrijf met een solide omzet én winst. Wij zijn die bubbel anders ingestapt dan een 27-jarige genius die een pak geld toegestopt krijgt voor dingen die toch niet kunnen lukken.

“En als ondernemer moet je je kunnen aanpassen. We begonnen langzaam te begrijpen wat het internet zou worden, en dan moet je bijsturen en naar nieuwe mogelijkheden kijken. Het is nooit mijn bedoeling geweest om één enkel bedrijf op te richten en er daarna ook mee te sterven.”

Is Akkermans niet meer een entrepreneur dan een manager? Iemand die eigenlijk niet thuishoort in een groot conglomeraat?

AKKERMANS. “Ik heb beide eigenschappen. Maar als je vraagt wat de overhand haalt, is het wel het entrepreneurship.”

Financieel hebt u ook de mogelijkheden om uw eigen plannen te ontwikkelen en op entrepreneursvlak iets te doen.

AKKERMANS. “Sommige zaken doe ik parallel. Clear2Pay en Gimv zijn mijn twee hoofdcomponenten. Ik heb nog een aantal bestuursfuncties, meestal bij bedrijven waar ik zelf in geïnvesteerd heb. Een chief executive officer (CEO) helpen met de verdere expansie is een van de leukste opdrachten. Zo heb ik veel plezier met het bijstaan van Herman Verelst, de CEO van Data4S. We hebben deze week een nieuw kantoor geopend in Londen, en ik heb Herman geholpen met de aanwerving van lokale mensen en de organisatie van dat kantoor.”

Dreigt er op die manier geen verstrengeling te ontstaan tussen de functie van entrepreneur, investeerder en bestuurder?

AKKERMANS. “De enige plaats waar dat voorkomt, is bij Clear2Pay. Daar ben ik een van de grote aandeelhouders. Ik denk niet dat het een probleem is, omdat Clear2Pay een klein en volledig privé-bedrijf is.”

Er is nu al sprake van ‘de verloren internetgeneratie’. Veel bedrijven gaan failliet. Zijn we een generatie aan het opofferen? Een generatie die een aantal kinderziektes had en ze niet heeft kunnen uitzweten?

AKKERMANS. “Ik ben te oud om ertoe gerekend te worden. Ik was een van de early adopters. Wat de huidige situatie betekent voor mensen van begin de twintig, ligt voor de hand: dat ze de weerbaarheid moeten hebben om onmiddellijk opnieuw te beginnen.”

Maar in Europa worden ondernemers die failliet gingen zwaar gestigmatiseerd.

AKKERMANS. “Dat is een van de duidelijke cultuurverschillen tussen de VS en België. Daar heb je het verschijnsel van de serial entrepreneur, die in de States herbegint tot het uiteindelijk eens lukt. Niemand maakt daar problemen over. Hopelijk komt daar bij ons verandering in. Uiteindelijk kun je alleen maar succesvol zijn door het ook echt te doen. Er bestaat nu eenmaal niet iets als risicoloos ondernemen.”

Er wordt met een beschuldigende vinger naar de banken gewezen. Die zouden te vaak de vinger op de knip houden.

AKKERMANS. “Een aantal banken heeft zich in verschillende dossiers toch behoorlijk pijn gedaan. Mijn raad voor een opstartende ondernemer zou zijn: reken niet te veel op bankkrediet en zoek eigen middelen.”

Kunt u makkelijk met andere sterke persoonlijkheden aan het roer staan? Zoals u dat een tijdje met Rob Heyvaert van Capco hebt gedaan?

AKKERMANS. “Rob ken ik al van 1991, toen we samen ons eerste rapporteringssysteem hebben gemaakt. Een uitstekende relatie moet ik zeggen. Het leuke van wat ik nu doe, is dat ik met verschillende bedrijven werk, en daar zitten ook sterke persoonlijkheden. Een van de belangrijkste redenen om in een bedrijf te investeren, is de kwaliteit van het team. Als je je oncomfortabel voelt met de CEO, dan gaat het niet.”

Vanwaar de neiging om zo prestatiegericht te werken? Geleerd van uw vader, Louis Akkermans (nvdr – lange tijd CEO van de dienstengroep SGS Belgium en SGS Nederland en directeur-generaal van de hoofdzetel SGS Holding Genève)?

AKKERMANS. “Bij mijn vader heb ik het belang van gezond verstand gezien wanneer je beslissingen moet nemen. Maar ik heb geen geheim wapen. Ik ben gewoon passioneel betrokken bij wat ik doe. Ik heb van thuis uit de goede voedingsbodem gekregen om dat te ontwikkelen. En ik praat vaak met mijn vader, die uit een totaal andere sector komt en heel dikwijls nieuwe inzichten aanbrengt.”

Heeft uw vader signalen uitgezonden toen die bubbeleconomie er zat aan te komen?

AKKERMANS. “Hij liep wat hoofdschuddend rond. Maar ik had ook niet het enthousiasme van iemand van in de twintig die nog in sprookjes geloofde. De tijd is voorbij dat we op een half uur een overname regelden. Dat is geen basis om een bedrijf te bouwen, en dat heb ik trouwens ook nooit gedaan.”

Alain Mouton, Piet Depuydt [{ssquf}]

alain.mouton@trends.be

“Mijn raad voor een opstartende ondernemer: reken niet te veel op bankkrediet en zoek eigen middelen.”

“Ik denk dat België qua e-finance een voorbeeld kan zijn voor de rest van de wereld.”

“We zijn die bubbel anders ingestapt dan een 27-jarige genius die een pak geld toegestopt krijgt voor dingen die toch niet kunnen lukken.”