Vlaanderen kampt met diversiteit. Wie zie je als je een wandeling maakt in onze straten? Wie zie je in de scholen? Wie zie je in de winkels? Diverse mensen! Divers van kleur, taal, cultuur, achtergrond, geslacht. Wie zie je niet in de bestuurskamers van onze bedrijven, in de politiek, aan de universiteiten? Diverse mensen! Diversiteit leeft in de straten van Vlaanderen, maar is blijkbaar niet welkom op de bestuursniveaus van onze publieke en private instellingen.
Over het gebrek aan diversiteit wordt vaak gesproken vanuit ethische overwegingen. Het gaat dan over representatie en discriminatie. Maar we moeten het ook hebben over het verband tussen diversiteit en de kwaliteit van de besluitvorming. Breng mensen met verschillende achtergrond en interesses samen, en ze brengen een waaier van oplossingen naar voren. Ze schatten eenzelfde situatie anders in en zien soms kansen waar anderen misschien een bedreiging zien. Diversiteit is dus belangrijk genoeg om ons af te vragen hoe het mogelijk is zo’n kloof te hebben tussen wat er in onze samenleving gebeurt, en wat er niet gebeurt in de raden van bestuur.
Aan de talrijke respondenten van De Stemming 2022 wil ik zeggen dat hun verwachtingen niet realistisch zijn, en in vele gevallen niet wenselijk.
Veel is al gezegd en geschreven over glazen plafonds en quota. Die argumenten wil ik niet herhalen. Maar onlangs viel mij het verkiezingsonderzoek van Stefaan Walgrave (UA) en Jonas Lefevere (VUB) op. Hun studie De Stemming 2022 heeft me geholpen de problematiek van de diversiteit in Vlaanderen beter te begrijpen. De antwoorden op de vraag ‘Wat is nodig om Belg/Vlaming te zijn?’ zijn veelzeggend. 37 procent van de respondenten vindt dat de ouders uit ons land moeten komen, en 55 procent vindt dat je in ons land geboren moet zijn. Ik hoor thuis in geen van beide categorieën. Ik zou misschien beter scoren bij de 81 procent die vindt dat Nederlands kunnen spreken belangrijk is om erbij te horen. En mijn liefde voor frietjes en witloof in ham zal wellicht plezier doen aan de 72 procent van de respondenten die vindt dat Belgen en Vlamingen “onze gewoonten en cultuur moeten hebben”. Uit deze studie durf ik te interpreteren dat we in Vlaanderen liever minder diversiteit hebben.
Beste landgenoten, ik ben zo’n 25 jaar geleden in Gent beland voor een uitwisselingsprogramma van vier maanden aan de universiteit en blijven plakken. Ik woon langer in Gent dan ik in mijn vaderland Bulgarije gewoond heb. Ik ben Gentenaar, Vlaming, Belg én Bulgaar. Ik vind taal en cultuur van groot belang. Maar toch zal je mijn accent en mijn fouten altijd horen, en mijn gewoonten zullen nooit volledig met die van u overeenkomen. Net zoals West-Vlamingen een eigen accent en manier van doen hebben. En wat doe je met Carlos Brito, die tot vorig jaar CEO van AB InBev was? Hij spreekt geen Nederlands, na dertien jaar aan het roer van een wereldmarktleider uit Leuven. Wat doe je met alle investeerders, IT-specialisten, onderzoekers, voetballers en trainers, die het Nederlands niet echt nodig hebben voor hun werk? Wat doe je met al die schoonmakers en bouwvakkers in Vlaanderen, die je gewoonweg niet begrijpt? Niet iedereen heeft aanleg voor een taal, en niet iedereen heeft tijd om een nieuwe taal te leren. En niet iedereen lust frietjes of witloof.
Het gebrek aan diversiteit in het bestuur van private en publieke instellingen lijkt mij dan ook diepgeworteld. Aan de talrijke respondenten van De Stemming 2022 wil ik wel zeggen dat hun verwachtingen niet realistisch zijn, en in vele gevallen ook niet wenselijk. Durven onze politici dat uit te leggen aan hun kiezers? Ik kan alleen hopen van wel. Zolang we denken dat anderen identiek moeten zijn aan ons, zullen we ernstige problemen blijven hebben met diversiteit op de hogere niveaus van onze maatschappij. De diversiteit van de bevolking is echter wel een feit.
De auteur is professor ondernemerschap en maatschappelijk verantwoord ondernemen aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier