Iedereen wint, maar…

Begin deze maand keurde de Kamer een resolutie goed van VLD-senator Jacques Germeaux over transnationaal patiëntenverkeer en de uitbouw van centres of excellence. “Ik merk dat de mentaliteit flink is gewijzigd in enkele jaren tijd,” zegt hij. “Toen de piste van de exportstrategie voor het eerst werd geopperd, waren er weinig voorstanders. Vorige week is het wetsvoorstel unaniem goedgekeurd.”

Uiteraard verbinden politieke mede- en tegenstanders een ethische clausule aan de expansiestrategie en mag het bevorderen van patiëntenmobiliteit geen nadelige gevolgen hebben voor de Belgische patiënten. Maar er is meer. “De huidige ziekenhuisfinanciering is niet voorzien op de komst van mensen buiten het Belgische stelsel van verplichte ziekteverzekering,” onderlijnt CD&V-voorzitter Jo Vandeurzen, die ook voorzitter is van de raad van beheer van het Ziekenhuis Oost-Limburg (ZOL). “Buitenlandse patiënten halen de financiering momenteel uit evenwicht. We vragen daarom al een tijd de herziening van het financieringssysteem van ziekenhuizen en pleiten voor een monitoringsysteem om erop toe te zien dat het behandelen van buitenlandse patiënten geen wachtlijsten veroorzaakt voor Belgische patiënten.”

Het ZOL is een van de ziekenhuizen met een relatief hoger aantal buitenlandse patiënten. Vandeurzen is dus zeker niet gekant tegen het aantrekken van buitenlandse patiënten, maar vraagt dat de impact ervan op het Belgische systeem ook wordt vertaald in transparante randvoorwaarden. Slechts 40 % van de infrastructuurkosten wordt immers mee verrekend in de tarieven die worden gehanteerd voor medische ingrepen. Buitenlandse patiënten betalen dus niet mee voor de overige 60 %. Bovendien komen buitenlandse patiënten meestal voor zware ingrepen met dus hogere kosten, terwijl de tarieven die ziekenhuizen daarvoor mogen aanrekenen een gemiddelde zijn van wat de Belgische patiënt zoal aan zorgen nodig heeft.

De ziekenfondsen bevestigen dat het scenario om patiënten te importeren niet onverdeeld gunstig is. Zowel de Christelijke Mutualiteiten (CM) als de Socialistische Mutualiteiten (SM) zijn in principe wel voorstanders, maar vragen dat er een duidelijk kader komt. Jos Késenne, directeur technische dienst bij de CM waarschuwt trouwens voor te veel enthousiasme: “We moeten ons ook afvragen hoe stabiel de markt voor buitenlandse patiënten is,” zegt hij “De Nederlandse wachtlijsten ontstonden door overregulering. Tegenwoordig dalen de wachtlijsten en dus zullen de patiëntenaantallen wellicht volgen.”

Bij de SM zegt Ivan Vandermeren, hoofd van de studiedienst: “We hebben er geen bezwaar tegen dat het overschot aan capaciteit wordt opgevuld met buitenlandse patiënten, zolang dat voor de lokale bevolking niet leidt tot een verhoging van de toegangsdrempel. Bovendien vinden we dat er een return voor de overheid moet zijn. Uiteindelijk mag de gemeenschap de kostprijs van de investeringen in de topinfrastructuur en hoog opgeleide mensen doorrekenen aan buitenlandse patiënten. Dat gebeurt vandaag niet.”