Ieder huisje heeft zijn webstekje

Het internet heeft de woningmarkt transparanter gemaakt. Een gunstige evolutie voor wie een woning zoekt. Wie een huis wil verkopen, de makelaar in het bijzonder, moet zich een weg banen tussen de vele internetinitiatieven.

Een nieuwe woning zoeken? Zo ging dat vroeger: veel rondrijden met de auto, pen en papier bij de hand, één oog op de weg gericht, het andere speurend naar ‘te koop’-affiches. Soms werd dit gevaarlijke veldonderzoek voorafgegaan door desk research in de vorm van het zorgvuldig uitpluizen van de zoekertjes in de krantenbijlagen.

En zo gaat het nu. Zoekcriteria ingeven op een vastgoedportal zoals Immoweb of vlanimmo, de resultaten screenen, foto’s bekijken, het pand eventueel virtueel bezoeken en pas dan een afspraak maken met de makelaar of de eigenaar. Komt er een nieuw pand op de site dat aan de ingegeven eisen voldoet, dan wordt de huizenzoeker automatisch per e-mail gewaarschuwd.

Om maar te zeggen dat het internet de zoektocht van huizenjagers een flink stuk heeft vereenvoudigd. Het aanbod op de residentiële vastgoedmarkt is veel zichtbaarder. Vollediger ook, en toegankelijker. Huizen kijken kan nu de klok rond.

Dus ja, het internet heeft de woningmarkt veranderd. Luc Machon, vastgoedmakelaar en voorzitter van het Beroepsinstituut van Vastgoedmakelaars (BIV), heeft het zelfs over een revolutie. “De markt is absoluut veel transparanter geworden door het internet. En dat heeft gevolgen voor de koper en de verkoper. Ook de rol van de makelaar is ingrijpend veranderd. Het internet heeft een belangrijk stuk werk uit onze handen genomen. Want kandidaat-kopers kunnen onze volledige portefeuille raadplegen op het internet. Ze vinden daar alle informatie die ze maar wensen. Misschien zelfs te veel. De vastgoedconsument wordt geconfronteerd met een overvloed aan informatie. En daar heeft de makelaar een nieuwe rol gekregen: al die informatie duiden.”

Online bieden op een pand

De zoektocht naar een geschikt pand en de rol van de makelaar mogen dan al grondig geëvolueerd zijn, aan het verkoopproces zelf heeft het internet weinig of niets veranderd. De publiciteit, de vastgoedmakelaar, de notaris, ze hebben meestal nog een belangrijke rol in de aan- en verkoop van een woning. In de pioniersdagen van het internet klonk het nochtans dat de positie van tussenpersonen, zoals vastgoedmakelaars, onder druk zou staan. De aanbieders zouden zich rechtstreeks tot de consument richten.

En jawel hoor, sommige particulieren geven er de voorkeur aan om hun pand zelf te verkopen. Zonder bemiddeling en assistentie van een makelaar. Met een affiche aan het raam en een zoekertje/advertentie op een vastgoedportaal, hopen ze kandidaat-kopers te strikken. Voor het internet gebeurde dat ook al, met dat verschil dat de kandidaat-kopers het zoekertje moesten vinden in de krant of het huis-aan-huisblad. De belangrijkste vastgoedsites in ons land zijn dan ook in essentie een digitale versie van de vastgoedbijlagen in kranten en reclamebladen. En het is wellicht ook geen toeval dat de marktleiders – Immoweb, vlanimmo (en in Vlaanderen ook Hebbes.be; zie kader Nieuwkomers hebben het moeilijk) – verbonden zijn met traditionele mediagroepen.

Een uitzondering hierop is Zimmo. Het model van deze ambitieuze nieuwkomer verschilt ook van de klassieke portals. “Wij gaan zelf op zoek naar het vastgoedaanbod”, legt zaakvoerder Jeroen Stalmans uit. “En we creëren dan een link tussen Zimmo en de bronsite waarop het pand wordt aangeboden. Het grote voordeel van die aanpak is dat we zowat het volledige aanbod kunnen bundelen.” Ook met zijn Google Maps-zoekinterface onderscheidt Zimmo zich van concurrerende sites.

Maar Zimmo heeft geenszins de ambitie om de makelaar uit te schakelen, het haalt immers zijn inkomsten bij die makelaars. Op de site ‘van particulier tot particulier’ (www.pap.be), die vooral in Franstalig België actief is, wordt de makelaar wel expliciet aan de kant geschoven. ‘Geen enkele advertentie van een vastgoedmakelaar of van een andere tussenpersoon wordt aanvaard’, staat op de site. Afgaande op het beperkte aanbod lijkt dit Franse initiatief in ons land niet echt aan te slaan.

Goed informeren

Misschien moeten de makelaars zich wel meer zorgen maken over initiatieven uit eigen hoek. Vastgoedmakelaar Jan Gorissen startte in 2008 met de site www.muiszoekthuis.be. Muis zoekt Huis mikt op de particulier die zijn woning zelf wil verkopen – om zo de makelaarscommissie uit te sparen – maar die tegelijk beseft dat hij dan wel gebaat is met profes-sionele ondersteuning. De site helpt de verkoper om een verkoopdossier samen te stellen en een advertentie op te maken. De basisprijs bedraagt 99 euro per maand. Dat lijkt niet veel, maar traditionele makelaars merken op dat zij alleen betaald worden bij de verkoop; bij dit soort initiatieven betaal je ongeacht het resultaat.

Ook Oximo.be zet de vastgoedmakelaar buitenspel. Oximo.be omschrijft zichzelf als het ‘eerste onlinebiedingsplatform’. Het concept van Oximo doet wat denken aan dat van de veilingsite eBay. En eind januari werd eenmaal-andermaal.be voorgesteld. Ook dit is een internetbiedingsplatform, maar anders dan bij Oximo is er bij eenmaal-andermaal.be wel een belangrijke rol weggelegd voor de vastgoedmakelaar.

Maken die nieuwe initiatieven de vastgoedmakelaar overbodig? Zo’n vaart zal het wel niet lopen. Een woning kopen of verkopen via een onlineveiling is toch net iets anders dan wat tweedehandsspullen verpatsen via eBay. Toch volgt het BIV de nieuwe internetontwikkelingen met argusogen. “Niet om ze te verbieden”, zegt Machon. “Die nieuwe elektronische trajecten bieden interessante mogelijkheden. Maar we willen waakzaam zijn. Het is belangrijk dat de vastgoedconsument goed geïnformeerd wordt over de voor- en de nadelen. En dat de verschillende wetgevingen die van toepassing zijn – ik denk aan de wet op de handelspraktijken, de wet op de openbare verkoop, de wet elektronische handel, enzovoort – consciëntieus worden toegepast. En op dat vlak zijn er toch nog uitdagingen. De makelaar moet aan de vastgoedconsument minimaal zeven attesten bieden: vier op nationaal vlak en drie op regionaal vlak. Welnu, als je toelaat dat er via elektronische weg wordt geboden op vastgoed, dan moet die zelfde informatieverplichting daar ook gelden.”

Vaker verhuizen dankzij het internet

Het is ook uitkijken wat het mobiel internet voor de vastgoedmarkt kan betekenen. Zimmo lanceerde al een eerste toeppassing voor de iPhone. Het toestel bepaalt de positie van de gebruiker en toont vervolgens op een Google Map het vastgoedaanbod in de omgeving. In de VS hebben gelijkaardige tools van Realtor. com, Trulia en vooral van Zillow al een schare fans. “In de VS is het mobiel internet natuurlijk al veel meer ingeburgerd”, merkt Frédéric Vandendris, directeur nieuwe media bij vlanimmo, op. “De hoge prijs van mobiel internet in ons land zorgt nu nog voor een ferme drempel. Maar ik twijfel er niet aan dat we zulke mobiele vastgoedtoepassingen ook hier meer en meer zullen zien.”

Peter Grypdonck, directeur van Immoweb, verwacht ook dat vanuit sociale media, zoals Facebook, Netlog en Linked-In, nieuwe ontwikkelingen ontstaan. “Op Immoweb kan je al een pand linken aan je Facebook-pagina en op die manier delen met je netwerk.” Volgens Grypdonck zullen ook applicaties op basis van statistische informatie aan belang winnen. Hij verwijst naar Zestimate, een onlineschattingstool van Zillow.

Leuke gadgets, maar niet meer? Stalmans gelooft dat al die nieuwe ontwikkelingen en toepassingen wel degelijk een grote impact zullen hebben op de vastgoedmarkt. “Het wordt de koper en de verkoper steeds gemakkelijker gemaakt. Dat zie je nu al. Vroeger was een nieuwe woning zoeken erg tijdrovend en belastend. Dus dat deed je hooguit één tot twee keer in je leven. Vandaag krijg je al de informatie op zilveren dienblad gepresenteerd. Je kunt zonder enige moeite perfect op de hoogte blijven van de panden die jou interesseren. De latente wil om misschien toch nog eens te verhuizen kan op die manier snel veranderen in een concrete actie. De volgende stap is kandidaat-kopers helpen bij het nemen van de koopbeslissing. Op dat vlak kunnen nieuwe internetinitiatieven nog heel wat meerwaarde bieden.”

Door Laurenz Verledens / Illustratie Debora Lauwers

De vastgoedconsument wordt geconfronteerd met een overvloed aan informatie. De makelaar moet al die informatie duiden.

“De latente wil om misschien toch nog eens te verhuizen kan snel veranderen in eenconcrete actie” (Jeroen Stalmans, Zimmo)