Hoger of lager?

In theorie moet de dollar in 2004 verder dalen,

maar wat brengt de praktijk?

De auteur is financieel redacteur bij The Economist.

Gedwongen door het enorme tekort op de lopende rekening van de betalingsbalans, moeten de Verenigde Staten in 2004 alweer stevig lenen van de rest van de wereld. In hoeverre de buitenlanders bereid zijn om te blijven lenen, zal grotendeels het lot van de dollar – en meteen ook de toestand van de wisselmarkten – bepalen. In 2003 leek de lopende rekening eindelijk haar tol te eisen. Bovendien schakelden de Amerikanen over van lofbetuigingen op de sterkedollar naar de eenvoudige boodschap dat ze de greenback wilden zien verzwakken, vooral tegenover Aziatische deviezen. Staan we dus voor een verder afglijden van de dollar in 2004? Misschien, maar er zijn ook goede redenen om aan te nemen dat de wankele dollar op de benen blijft.

Japan en China hebben sleutel

Eén van die redenen vinden we in Azië, meer bepaald in Japan en China, die hun munt nu niet sterker willen zien worden. Ondanks welgekomen tekens van opleving in 2003, blijft de Japanse economie nog altijd elke oppepper broodnodig hebben. China daarentegen loopt als een trein en de yuan, vastgepind op zowat 8,28 yuan per dollar, is ondergewaardeerd. Een revaluatie van de yuan in 2004 behoort tot de mogelijkheden, tenminste als de Chinese overheid vindt dat het in het belang van het land is. Het zou, bijvoorbeeld, kunnen verhinderen dat de exportgedreven onderdelen van de economie oververhit geraken. Maar de Chinezen menen dat hun goedkope export – een doorn in het oog van de VS en vele andere landen – niet hun probleem is. Als er al een revaluatie komt, dan geen ingrijpende. De munt laten zweven en zijn eigen niveau laten vinden is uitgesloten. Dat zou neerkomen op volledige convertibiliteit van de kapitaalrekening, wat nu nog ondenkbaar is, omdat het Chinese banksysteem nog in een vreselijke staat verkeert.

De Aziatische centrale banken behoren tot de grootste crediteuren van de VS. Wellicht heeft de Japanse centrale bank zowat een achtste van de uitstaande schatkistbonnen in handen en ook de Chinese overheid bezit een grote schijf. Wanneer de Amerikanen de Chinezen vragen om de yuan te revalueren en de Japanners om de yen te herwaarderen, dan vragen ze dus dat hun schuldeisers aanvaarden om de waarde van hun vorderingen te laten dalen.

Amerikaanse economie

Een tweede mogelijke opsteker voor de dollar is het prestatieniveau van de Amerikaanse economie. Eén van de belangrijkste redenen voor de neergang van de euro tijdens de eerste drie jaar na de invoering in 1999, was eenvoudigweg dat de Amerikaanse economie er veel fitter uitzag. Investeerders zagen mogelijkheden in de VS en kochten. In 2002 en de eerste helft van 2003 ebde dat gevoel weg. De Amerikaanse motor sputterde. Privé-investeerders keerden het land de rug toe en Aziatische centrale banken namen het roer over als de belangrijkste geldschieters aan de VS.

Wanneer investeerders overwegen waar ze hun geld beleggen in 2004, is de kans groot dat het antwoord luidt: de VS. De Amerikaanse economie heeft zich beter en sneller hersteld van de luwte dan de eurozone, waar de groei slabakte of zelfs onbestaande was. Ondertussen neemt de Amerikaanse productiviteit stevig toe, de Europese niet. Europese investeerders zouden dus best wel eens kunnen concluderen dat er een rijkere oogst te rapen valt aan de overkant van de oceaan dan thuis. Kortom, als de VS goed voor de dag komt, zullen de Europeanen bereid zijn om het nodige geld te lenen en dat zal de dollar ondersteunen. Ook de Aziatische investeerders bleken tot dusver vlugger bereid om hun geld naar de VS te versassen dan het te beleggen in activa in hun eigen land. Ondanks de vooruitzichten op treffelijke rendementen in die landen, kan de VS hen diepgaander en meer liquide kapitaalmarkten bieden dan de Aziatische landen.

Het is best mogelijk dat de dollar nog een tuimeling maakt. De Amerikaanse groei kan broos blijken. Investeerders zouden ook gewoon naar het tekort op de lopende rekening van de betalingsbalans kunnen kijken en slikken. De Aziaten zouden aangepord kunnen worden om hun munten te laten stijgen. Maar de dollar heeft vroeger al eens de wetten van de zwaartekracht overwonnen. Waarom dus ook niet in 2004?

Patrick Lane