Elektriciteit en water worden duurder in 2016, geneesmiddelen en aardgas worden goedkoper. Een overzicht.
De Belgische consument betaalt gemiddeld 1,5 procent meer voor allerlei consumptiegoederen dan een jaar geleden. Het is normaal dat de prijzen van goederen en diensten stijgen, maar in 2016 staan enkele opvallende prijsstijgingen gepland.
VIER ZAKEN DIE DUURDER WORDEN 1 Elektriciteit
De elektriciteitsfactuur stijgt fors in 2016. Dat heeft verschillende oorzaken. Sinds september betalen we op elektriciteit opnieuw 21 procent btw in plaats van 6 procent. Over een jaar betaalt een gezin met twee kinderen daardoor al gauw 100 euro meer. Sinds vorige zomer moeten de intercommunales bovendien vennootschapsbelasting betalen. Die kosten rekenen ze door aan hun klanten. Ook dat maakt elektriciteit duurder.
Daarbovenop kwam sinds 1 januari de stijging van de transport- en de distributienettarieven. In Vlaanderen gaan die het meest omhoog. De Vlaamse regulator van de energiemarkt (VREG) heeft de distributienetbeheerders toestemming gegeven hun tarieven de komende vijf jaar op te trekken, zodat ze hun schulden kunnen wegwerken. Die schuldenberg ontstond doordat de beheerders tussen 2012 en 2014 hun tarieven niet mochten optrekken, terwijl ze steeds meer groenestroomcertificaten moesten opkopen tegen een vastgestelde prijs. Het nutsbedrijf Electrabel schat de impact van die tariefstijging op 35 euro per jaar in Vlaanderen, tegenover 28 euro in Wallonië.
In Vlaanderen hebben nog enkele andere maatregelen een impact op de stroomfactuur. Vanaf 1 januari wordt het gratis kilowattuur afgeschaft. Volgens de VREG zal een gezin met een teller voor dag- en nachttarief en een gemiddeld verbruik van 3500 kilowattuur daardoor 80 euro meer betalen voor zijn elektriciteit.
Vanaf maart betaalt een doorsneegezin in Vlaanderen met één afnamepunt 100 euro in plaats van 3 euro per jaar aan het Energiefonds, afhankelijk van het verbruik. Het Energiefonds zal met dat geld – de zogenoemde Turteltaks – een deel van het overschot aan groenestroomcertificaten opkopen. Omdat die maatregel pas in maart van kracht wordt, stijgt de elektriciteitsfactuur van een gemiddeld gezin daardoor dit jaar met 83 euro. Daar komt nog 20 euro extra bij door de verhoging van de quota voor groene stroom. Energieleveranciers moeten ofwel zelf meer groene stroom produceren, of meer groenestroomcertificaten opkopen. Alles bij elkaar betaalt een doorsnee Vlaams gezin vanaf januari al gauw 112 euro meer voor elektriciteit dan in 2015, heeft de VREG berekend – de Turteltaks niet meegerekend.
De regering wil een extra subsidie voor gascentrales invoeren, om de stroomtoevoer op piekmomenten te verzekeren. De kans is reëel dat de consument daarvan de rekening krijgt gepresenteerd. Een gezin betaalt daardoor al gauw 40 euro per jaar meer, hebben energie-experts berekend.
2 Water uit de kraan
In Vlaanderen wordt drinkwater duurder, omdat het zogenoemde gratis water (15 kubieke meter gratis water per gezinslid) wordt afgeschaft. Daarnaast wordt een progressief tarief ingevoerd. Voor de eerste 30 kubieke meter per persoon per jaar betaalt u voortaan een basistarief. Als u meer verbruikt, betaalt u meer.
3 Op café gaan
Sinds 1 januari betaalt u accijnzen op frisdrank. Als u een blikje frisdrank koopt, betaalt u daarop een suikerbelasting van 1 cent. Als u een fles koopt, betaalt u 3 cent. De naam suikerbelasting is enigszins verwarrend. Er wordt geen verschil gemaakt tussen frisdranken met echte suiker erin en frisdranken met een zoetstof die suiker vervangt.
Sinds 1 november betaalt u ook meer accijnzen op alcohol. Vooral de accijnzen op sterkedrank gingen omhoog: een fles whisky van 75 centiliter met een alcoholpercentage van 40 graden werd 2,88 euro duurder. Voor een pintje van 25 centiliter kwam er 6 cent bij, voor een fles wijn van 75 centiliter 16 cent.
4 Het openbaar vervoer
Ook de trein wordt duurder in 2016. De tarieven van de NMBS stijgen in februari met gemiddeld 1,2 procent. De stijging is het opvallendst voor de Key Card met tien korte ritten (+5 %) en voor de Campuskaart, een tienrittenkaart voor studenten (+3,3 %). Vorig jaar trok de NMBS haar prijzen niet op.
In Vlaanderen wordt ook met de bus rijden duurder. Sinds 1 januari krijgt u geen korting meer op een jaarabonnement van De Lijn als u uw wagen wegdoet. Op 1 februari gaan alle tarieven van de Vlaamse busmaatschappij omhoog. De Waalse tegenhanger TEC houdt zijn tarieven op hetzelfde peil.
TWEE ZAKEN DIE GOEDKOPER WORDEN 1 Geneesmiddelen
Twee maatregelen uit het Toekomstpact dat minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld) afsloot met de farmasector, moeten ervoor zorgen dat geneesmiddelen vanaf 1 maart goedkoper worden.
Het pact legt één grote, eenmalige prijsdaling op voor geneesmiddelen waarvan het patent vervalt, in plaats van kleine, opeenvolgende prijsdalingen. Belangrijke geneesmiddelen als antibiotica worden ruim 54 procent goedkoper, levensnoodzakelijke geneesmiddelen bijna 61 procent. Dat komt neer op een bijkomende prijsdaling van ongeveer 17 procent voor generische geneesmiddelen.
Daarnaast halveert de marge die geneesmiddelenproducenten voor merkgeneesmiddelen boven op de terugbetalingsprijs mogen aanrekenen van 10,8 naar 5 euro. Die zogenoemde veiligheidsmarge krijgt u, net zoals het gewone remgeld, niet terug via het ziekenfonds. Het gaat om geneesmiddelen waarvan een goedkopere, terugbetaalde variant te verkrijgen is.
2 Aardgas
In Vlaanderen wordt verwarmen op aardgas doorgaans goedkoper. De VREG berekende dat de aardgasfactuur voor een Vlaams gezin met een verbruik van 23.260 kilowattuur zakt met 1,5 procent. Dat is het gevolg van de daling van de distributietarieven, die de lichte verhoging van de transmissietarieven door de netbeheerder Fluxys ruimschoots compenseren. De distributietarieven verschillen wel van streek tot streek. Er zijn ook regio’s in Vlaanderen waar de tarieven stijgen. In Wallonië trekt het leeuwendeel van de distributeurs de prijzen op en wordt het duurder een woning te verwarmen met aardgas.
In Vlaanderen wordt rijden op aardgas ook goedkoper. Vlamingen met een wagen op aardgas hoeven tot 2020 geen verkeersbelasting te betalen. Volgens de Koninklijke Vereniging van Belgische Gasvaklieden (KVBG) is rijden op aardgas tot 30 procent goedkoper dan op diesel. Op de website van de Belgische Associatie voor wagens op aardgas (NGVA) kunt u berekenen hoeveel u kunt besparen door te rijden op aardgas.
De aankoop van een wagen op aardgas is wel enkele duizenden euro’s duurder dan een soortgelijke wagen die op benzine of diesel rijdt. De aardgasfederatie KVBG deelt ter gelegenheid van het Autosalon in januari en februari premies van 1000 euro uit aan particulieren die een wagen op aardgas kopen. Daar komen volgens de federatie nog promoties van de producenten bovenop.
Ilse De Witte
Het Toekomstpact moet ervoor zorgen dat geneesmiddelen vanaf 1 maart goedkoper worden.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier