HOGE VRIENDEN

CONTRACTBREUK.

“Een nuchtere afrekening; een negatieve balans; Kabila pleegde contractbreuk: ten aanzien van Ruanda en Uganda, Washington kon zijn geflirt met Kaddafi, Castro en de Chinezen niet hebben en ook de mijngroepen gaf hij het nakijken.” Zo analyseert een “gsm’er” (zie hoofdtekst).

Jean-Raymond Boulle is een van die mijnheren. Toen Boulle vorig jaar de wind voelde keren, liet hij de mijnbouwprojecten waarover hij met het Mobutu-regime aan het onderhandelen was vallen, en papte hij aan met Kabila. In april 1997 kreeg hij twee mijnen in Katanga voor zijn bedrijf America Mineral Fields Inc. ( AMF). Boulle zorgde ervoor dat Kabila gebruik kon maken van AMF’s bedrijfsvliegtuig en beloofde een voorschot van 1 miljoen dollar (zie Trends, 27 mei 1997). Een week vóór Kinshasa in handen viel van Kabila sponsorde Boulle een reisje voor machtige gasten uit Washington. Democratisch Congreslid Cynthia McKinney en Robin Sanders, directeur Afrikaanse Zaken van de Nationale Veiligheidsraad, waren erbij.

Eerder dit jaar verhuisde het AMF-hoofdkwartier naar Dallas. Daarvoor was de firma gevestigd in Hope (Arkansas), waar Boulle naar diamant boorde. Voor de boorrechten – de site was gelegen in een recreatiepark – wendde Boulle zich tot de advocaat die ook Hillary Clinton verdedigde in het immobiliënschandaal waarin ze jaren geleden werd genoemd. De advocaat zorgde ervoor dat Boulle in de zomer van 1984 de toenmalige gouverneur Bill Clinton ontmoette. Bruce Lindsey, een vertrouweling van president Clinton en een van diens naaste medewerkers in het Witte Huis, deed het juridische werk voor Boulles diamantproject. Clinton ondertekende een wetsvoorstel waarin hij proefboringen toestond. Boulle en zijn vrouw waren onder de genodigden in het Witte Huis bij Clintons eerste inauguratie.

Het staat vast dat Boulle een netwerk van politieke connecties heeft in de Democratische Partij. Zo is er ook de Robertson Stephens Investment Management Co., een fondsenbeheerder uit San Francisco die jarenlang investeerde in ondernemingen geleid door Boulle. Een van de stichters van dit bedrijf, Sanford Robertson, gaf honderdduizenden dollars aan projecten van de Amerikaanse Democratische Partij en organiseert geldinzamelingen voor Clinton.

Jean Boulle werd pas écht rijk toen hij met de controversiële Robert Friedland diamant ging zoeken in Voisey’s Bay. Hun firma, Diamond Field Resources Inc., ontdekte een van de rijkste nikkellagen ter wereld. In 1995 verkochten ze de firma aan nikkelproducent Inco Ltd. voor 3,1 miljard dollar.

Paul Beaver van het gereputeerde defensieblad Jane’s zegt dat de Clinton-administratie de Angolese regering dwong om de huurlingen die ze in dienst had af te danken en te vervangen door huurlingen die door Washington waren goedgekeurd. Een van de firma’s die opdook was Idas Belgium sa. uit Brussel, een dochteronderneming van Idas op de Nederlandse Antillen. Vanaf mei 1996 begon Boulles AMF het Idas-filiaal met de diamantrechten te kopen. Maar de diamanteigendommen van AMF in Angola stoten op juridische en financiële problemen en gaan ook gebukt onder veiligheidsproblemen. Om die op te lossen, schakelde AMF de New Yorker Maurice Tempelsman in. Die werkt voor Lazare Kaplan International Inc., dat vaak onderhandelingen voert met Afrikaanse dignitarissen.

Eenmaal aan de macht toonde Kabila nauwelijks nog dankbaarheid voor de steun van Boulle. In december 1997 werd de AMF-deal aan stukken gescheurd. Kabila zou het contract gunnen aan de Zuid-Afrikaanse mijngigant Anglo American Corp. Boulle daagde daarop Anglo American voor de rechter in Dallas en vroeg 3 miljard dollar schadevergoeding. Tot Anglo American en Boulle opeens partners werden… en de rechtszaak werd ingetrokken.

RICHARD MORAIS