Steden dragen het beheer van parkeermeters over aan bedrijven als Apcoa, dat een contract van 25.000 plaatsen beheert in Antwerpen, het grootste in deze niche. Het kapitaal van het bedrijf is Arabisch. Geruchten over banden met Osama bin Laden werden de kop ingedrukt.
Ik betaal waarschijnlijk veruit het meest parkeertickets in Vlaanderen,” zucht Luc Verduyckt, algemeen directeur van Apcoa, dat parkeerplaatsen op de openbare weg beheert. “Uiteraard kennen mijn medewerkers mijn wagen, en ze maken er een sport van om mij als eerste op te schrijven. En neen, denk niet dat ik een bon kan laten verdwijnen. Ik moet het goede voorbeeld geven.”
Apcoa beheert met 25.000 Antwerpse parkeerplaatsen het grootste contract in België, dat goed is voor 50.000 plaatsen (op een totaal van 800.000 in dertien landen). De Antwerpse opdracht werd in december 2004 binnengerijfd op basis van een concessieovereenkomst met het Gemeentelijk Autonoom Parkeerbedrijf Antwerpen, waarbij Apcoa er zich toe verbindt een modern parkeerpark te plaatsen, te onderhouden en de inhoud te collecteren. De gelden van de automaten worden integraal doorgestort. In december 2005 brachten de Apcoameters zo’n 600.000 euro op. Een record. Gapa neemt in de Scheldestad overigens het gros van de inning van de retributies (achteraf) voor zijn rekening.
De meters zelf zijn het terrein van Apcoa. Volgens het kabinet van schepen van Mobiliteit Ludo Van Campenhout zou er in 2004 5,5 miljoen euro uit de meters zijn gehaald. Daarenboven kwam nog eens 4,5 miljoen binnen via retributies. Let wel, het betreft hier niet de boetes, bijvoorbeeld voor slecht parkeren, die door de politie worden geïnd (en vijf keer hoger worden geschat). De inkomsten per meter stijgen sneller dan verwacht, maar de retributies achteraf dalen. “We zijn tevreden met de gang van zaken,” klinkt het bij kabinetschef Inez Schepens. “De permanente controle van de parkeermeters dient de mobiliteit, omdat bestuurders hun wagen minder klakkeloos parkeren en er sneller gewisseld wordt, wat goed is voor de middenstand.”
Deurwaarder voor 12,50 euro
Naast de collectie van de parkeergelden, staat Apcoa in een aantal steden ook in voor de financiële afhandeling van de parkeertickets (als geen geld in de meter werd gestoken). Het bedrijf heeft (naast twaalf administratieve krachten) tachtig parkeerwachters in dienst, die retributiebonnen op de auto’s bevestigen. Bij niet-betaling volgt een aanmaning, desnoods gevolgd door een deurwaardersexploot en een dagvaarding voor de rechtbank.
Is dat geen zware overhead voor een factuur van 12,50 euro? Verduyckt: “De kosten zijn voor rekening van de wanbetaler. We kunnen niet anders dan het gerechtelijk apparaat inzetten. Als we het kifkif laten, betaalt er geen enkele Belg nog. Een incassobureau mogen we niet inschakelen.”
De uitbesteding van het beheer, de collectie en de inning van parkeergelden is een recent fenomeen. In 2002 waren er amper twee steden die deze activiteiten toevertrouwden aan een privébedrijf. Vandaag zijn het er meer dan 50. “De sector kende een enorme push,” weet Peter Lamens, CEO van Optima Parking Control en voorzitter van de Belgische Federatie van de Parkeerbeheerders op het Openbaar Domein, de beroepsorganisatie waarvan de statuten enkele weken geleden werden neergelegd. “Omdat parkeerboetes uit het strafrecht werden gehaald, kunnen de steden en gemeenten een beroep doen op de privésector, die zich specialiseert en door de schaalgrootte goedkoper werkt dan de overheid. Dat laat ons toe om te investeren. Zo wordt de inning een rendabel bedrijf.”
Apcoa, bijvoorbeeld, publiceert mooie cijfers. Op 3,6 miljoen euro omzet haalt het bedrijf een cashflow van 0,9 miljoen en een bedrijfsresultaat van 0,6 miljoen euro (2003). Twee derde wordt gehaald uit straatparkeren (de rest met ondergrondse parkings). Het Antwerpse contract, goed voor een totaal van 43 miljoen euro inkomsten in acht jaar, zorgt voor een flinke opstoot. In 2005 haalde Apcoa moeiteloos de kaap van 6 miljoen euro omzet en 20 % nettowinst. Verduyckt: “Meestal krijgen we een vast bedrag voor onze diensten. Een percentage van de inkomsten krijgen we zelden, omdat de uitbestedende overheid vreest dat de privébedrijven dan al te inhalig zouden zijn.”
Twee miljoen tickets
Lamens schat dat privébedrijven ten hoogste twee miljoen parkeertickets uitschrijven (a rato van 12,50 euro per stuk goed voor 25 miljoen euro omzet). OPC neemt in 22 steden de totale afhandeling van de retributies voor zijn rekening en is daarmee de grootste inner van parkeerbonnen. Andere spelers zijn City-Parking (ex-Fabricom/Suez, nu Ixis Equity Capital), Apcoa, Vinci, Parkeerbeheer (Parcomet) en Rauwers Controle. Die laatste twee zijn van oorsprong verkopers van parkeermeters, die zich op de nieuwe post service-niche toeleggen. Interparking (Fortis) en Q-Park (ING) beheren enkel parkeerplaatsen off street, waar geen retributiebonnen worden geïnd.
Het valt op dat financiële instellingen worden aangetrokken door de stevige cashflow van beheerders van parkeerplaatsen. Ze beseffen dat parkeren totaal ongevoelig is voor de conjunctuur en dat het aantal vrije plaatsen elk jaar daalt ten voordele van de privésector. Zo haalde 3i het genoteerde parkeerfonds NCP voor 555 miljoen pond van de beurs. Ook Apcoa heeft een financiële aandeelhouder. Anderhalf jaar geleden verkocht de oorspronkelijke eigenaar Energie Baden-Württemberg (EnBW) het bedrijf aan de Luxemburgse holding Investcorp, in handen van het gelijknamige hedgefonds met zetel in Bahrein.
Geen sympathiek imago
Er participeren nogal wat rijke Arabische families in Investcorp, dat over een patrimonium van 9,5 miljard euro beschikt. Apcoa lag enkele maanden geleden onder vuur, omdat andersglobalisten beweerden dat toplui van Investcorp banden hadden met Osama bin Laden. “Een euro in een parkeermeter is een euro voor bin Laden,” klonk het. Verduyckt/Apcoa/Investcorp ontkennen elke betrokkenheid met de familie bin Laden. Apcoa bekwam in december 2005 een kortgedingvonnis dat de website, die de boycotcampagne aanblies, heeft stilgelegd.
“Dodelijk,” noemde Peter Lamens de lastercampagne, die hij in het licht plaatst van de negatieve houding van Jan Modaal tegenover zijn sector. “De Belg beschouwt ons als het verlengstuk van de staat, die geld uit zijn zak wil kloppen. Niet bepaald een sympathiek imago. Alles wat dat negatieve beeld versterkt, wordt gretig overgenomen.”
De privatisering van de controle op parkeerplaatsen leidt steeds tot onvrede bij de buurtbewoners en bezoekers. Bedreigingen en laatdunkende opmerkingen zijn voor parkeerwachters schering en inslag. Niet voor niets krijgen ze een cursus ‘omgaan met agressiviteit’. City-Parking werkt met de veiligheidsagenten van Securitas om zijn meters te controleren.
Apcoa werd even genoemd in de Antwerpse corruptieschandalen, omdat het veel minder geld doorstortte dan afgesproken. Verduyckt kon de aantijgingen counteren, toen bleek dat professionele bendes de meters leegmaakten. Parkeermeters liggen politiek gevoelig, zoveel is duidelijk. Apcoa en OPC profileren zich eerder op de Vlaamse markt met een Angelsaksisch geïnspireerde aanpak. City-Parking (uit het rijk van de familie De Pauw) ligt goed bij Franstalige politici. Sommige sectorgenoten gaan tewerk op de klassieke, eerder Latijnse, wijze, waarbij politici via allerhande wegen te vriend worden gehouden om contracten binnen te rijven.
Lamens: “Ik ken de kritiek op onze sector, maar je mag dat niet veralgemenen. De tijd dat je als dienstverlener uit de privésector politici moest lijmen met voordeeltjes, behoort tot het verleden. Mij zal je dus niet in het restaurant treffen met burgemeester X of schepen Y. Ik doe aan zero lobbying en onderhandel enkel met ambtenaren.”
De voorzitter van de beroepsfederatie verwacht dat 2006 een kwakkeljaar wordt. “Er zijn gemeenteraadsverkiezingen, en dan zijn politici niet geneigd extra betaalparkeerplaatsen te creëren. Ook in 2007 zullen de nieuwe besturen waarschijnlijk weinig nieuwe plaatsen toelaten. Maar ik verwacht een topjaar in 2008. Een gratis publieke parkeerplaats wordt elk jaar een schaarser goed.”
Hans Brockmans
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier