Al jaren klagen Belgische bedrijven over de moeilijk- heden die ze ondervinden om hooggeschoolde buitenlanders aan te trekken. Een versoepeling van de wetgeving komt nu gedeeltelijk aan hun vraag tegemoet. Gedeeltelijk, want er schuilen nog adders onder het gras.
“Door de hervorming van de wetgeving rond arbeidsvergunningen zouden hooggeschoolde buitenlanders het makkelijker moeten krijgen om toegang tot onze arbeidsmarkt te krijgen. Het was hoog tijd dat die aanpassing er kwam.”
Aan het woord is Marie-Louise Storm van ISIS-Consult, een dochter van Agoria. Bedrijven kunnen er terecht voor advies over arbeidsrecht, sociale zekerheid en fiscale wetgeving in andere landen. Maar ook wie hier buitenlandse werkkrachten wil inzetten, kan bij ISIS-Consult aankloppen. Vooral in die laatste categorie stijgt de vraag naar advies. Storm: “Ondanks de slabakkende economie zijn er nog altijd functies die niet of nauwelijks kunnen worden ingevuld. Vandaar dat bedrijven, al is het maar voor een korte periode, een beroep moeten kunnen doen op buitenlandse werknemers.”
Het hoeft niet te verwonderen dat bedrijven vragende partij waren om de wetgeving rond arbeidsvergunningen te versoepelen – indien niet in haar geheel, dan toch voor de hooggeschoolden. “Die aparte regelingen voor bepaalde categorieën zijn zeker welkom,” zegt Hilde Thys, juriste bij ISIS-Consult. “De basiswetgeving is immers tamelijk streng voor wie een arbeidsvergunning van beperkte duur wil verkrijgen.” Het gaat concreet over buitenlandse werknemers die een arbeidskaart nodig hebben omdat ze bijvoorbeeld gedurende een jaar in België willen werken. Zij moeten de arbeidskaart B aanvragen, die in principe voor maximaal twaalf maanden geldt. De Arbeidskaart A is van onbeperkte duur, maar wordt bijna nooit aangevraagd door werknemers die hier tijdelijk blijven.
Breng buitenlanders onder in de categorie ‘leidinggevenden’
De regeling rond het verkrijgen van een arbeidskaart B is tamelijk streng. Een werknemer mag bijvoorbeeld niet illegaal zijn tewerkgesteld. Bovendien moet er worden aangetoond dat de Europese arbeidsmarkt onvoldoende is uitgerust om de vacature op te vullen. Ten slotte moet de werknemer ook nog eens uit een land komen waarmee België een internationaal akkoord heeft gesloten.
Een hele boterham dus die de mogelijkheden van de werkgevers aanzienlijk beperkt om bijvoorbeeld een ingenieur uit het Verre Oosten aan te trekken. “Gelukkig gelden die voorwaarden voor een aantal functies niet,” zegt Hilde Thys. Het gaat in eerste instantie om buitenlanders die in België een leidinggevende functie komen vervullen. Wat een leidinggevende functie inhoudt, valt natuurlijk moeilijk vast te leggen. Vandaar dat er gekeken wordt naar de inkomenscategorie waarin de betrokkene terug te vinden is. Wie minstens 51.842 euro bruto per jaar verdient, kan onder de categorie leidinggevenden vallen als daarnaast ook wordt aangetoond dat de betrokkene iemand is die aan andere personen leiding geeft. De vergunning wordt dan uitgereikt voor slechts twaalf maanden, maar is wel beperkt hernieuwbaar.
Ga na of de maximale tewerkstellingsduur kan worden uitgebreid
Interessanter is de uitzonderingsmaatregel voor hooggeschoold personeel. Ook hier wordt een inkomenscriterium gehanteerd (de werknemers moeten minstens 31.073 euro bruto per jaar verdienen), waarbij een arbeidsvergunning B voor maximaal twaalf maanden wordt uitgereikt die opnieuw beperkt hernieuwbaar is. Eigenlijk komt het erop neer dat de houders van zo’n kaart hier maximaal vier jaar kunnen werken.
In de praktijk bleek die wetgeving echter nog te stringent te zijn. Een Indiase ingenieur die hier bijvoorbeeld drie jaar aan een project werkt, kan daarna in België moeilijk aan een andere opdracht beginnen als die meer dan één jaar in beslag zou nemen. De verleiding is dan ook groot om andere oorden op te zoeken.
Omdat de duur van de arbeidsvergunningen in de buurlanden langer is, kan Thys alleen maar toejuichen dat de Belgische wetgeving werd versoepeld: sinds 1 april 2003 kan de maximale tewerkstellingsduur voor hooggeschoolden worden verlengd. Tot acht jaar om precies te zijn, zij het wel onder bepaalde voorwaarden.
En dat is nu net het probleem. Er bestaat immers nogal wat onduidelijkheid over de voorwaarden om daarvoor in aanmerking te komen. In de wetteksten lezen we dat de voorwaarden betrekking moeten hebben op het pro-actief bestrijden van het tekort op de arbeidsmarkt, waarbij gestreefd wordt naar een evenredige vertegenwoordiging van de risicogroepen.”
“Wat dat precies wil zeggen, weten ook wij niet,” geeft Hilde Thys toe. “Wel staat intussen vast dat de Vlaamse regering van plan is om voorwaarden te koppelen aan de verlenging van de arbeidsvergunningen, terwijl dat in Wallonië en Brussel niet het geval is. Maar daarmee weten we nog altijd niet wat die voorwaarden precies inhouden.” Die onzekerheid maakt dat ISIS-Consult slechts gematigd positief is over de versoepeling.
Ga na of de werknemer niet als stagiair kan fungeren
Er kunnen ook nog andere problemen opduiken. Wat bijvoorbeeld als een Nigeriaanse ingenieur minder dan 31.073 euro bruto per jaar verdient? Valt die dan niet langer onder de noemer hooggeschoold personeel? Thys: “Ik denk niet dat zoiets in de praktijk voorkomt. Als dat wel het geval zou zijn, moet het bedrijf op zoek gaan naar noodoplossingen. Je kan die ingenieur bijvoorbeeld als buitenlands stagiair inschrijven, maar dan mag hij niet ouder zijn dan dertig jaar. Bovendien is de arbeidsvergunning voor stagiairs slechts twaalf maanden geldig en kan ze niet worden vernieuwd.”
Een andere mogelijkheid is hem het statuut van gespecialiseerd technicus geven, al kan een buitenlander in dat geval maar voor maximaal zes maanden naar België komen.
Alain Mouton
Het kan interessant zijn om een buitenlandse ingenieur als ‘stagiair’ in te schrijven.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier