Hoe groot wordt de macht van De (rode) Leeuw?

Ik denk dat we geen verrassingen meer zullen meemaken,” luidt het bij enkele ABVV-intimi. Dat is geen overbodige toelichting in het rumoerige huis aan de Brusselse Hoogstraat. Maar het lijkt inderdaad bijna zeker dat op het federale ABVV-congres van 8 en 9 juni Rudy De Leeuw tot nieuwe federale voorzitter gekozen zal worden. De Leeuw kwam vorige week als enige kandidaat uit de informatieopdracht uitgevoerd door Chris Reniers van de ACOD en Alain Clauwaert van de Algemene Centrale.

Tweede keer, goede keer wordt het voor De Leeuw. Toen in 2004 Mia De Vits de vakbond ruilde voor de politiek, was Carlos Polenus van de BBTK lang de gedoodverfde opvolger. Maar de kleinere arbeiderscentrales en de overheidscentrale ACOD gingen dwarsliggen en stelden Rudy De Leeuw voor als tegenkandidaat. Grote centrales tegen kleine centrales, Walen tegen Vlamingen, bedienden tegen arbeiders, moderne vakbonders tegen ouderwetse… Het aantal spanningen was niet te tellen. Om het niet tot een (letterlijk) verscheurende stemming te laten komen, trok zowel Polenus als De Leeuw te elfder ure zijn kandidatuur in en werd er een tussenregime aangesteld: André Mordant en Xavier Verboven. Beiden gaan nu op pensioen.

In het ABVV zijn het de beroepscentrales die de macht uitmaken. De metaalcentrale is hopeloos verdeeld en zijn voorzitter, Herwig Jorissen, verbrand. Sterke man Alain Clauwaert van de Algemene Centrale wil zijn machtsbasis niet verlaten. Lang deed Erwin De Deyn de ronde als nieuwe voorzitter, maar hij verkoos uiteindelijk voorzitter van de BBTK te worden. Vanaf dat moment lag de weg open voor Rudy De Leeuw.

De Leeuw is voor de buitenwereld een minder bekende figuur, maar voor de intimi van het sociale terrein staat hij geboekstaafd als een dossierkenner. Hij is handelsingenieur van opleiding (KU Leuven) en weet dus waarover hij praat als het over economie gaat. Dat is zeker geen nadeel als vakbondsleider. De Ninovieter van geboorte woont vandaag in Denderleeuw en is daar gemeenteraadslid voor de SP.A. Maar hij zal niet meer op de lijst staan in oktober.

De Leeuw startte zijn carrière als leraar Economie en Wiskunde in het secundair onderwijs. Acht jaar deed hij dat, voordat hij in 1983 die schoolbanken verwisselde voor de schoolbanken van de vakbond. Hij werd vormingswerker bij het Vormingsinstituut van het ABVV. De overstap was logisch, want al sinds zijn studententijd was hij sympathisant van klein links en alles wat progressief was. Hij was ook actief in de socialistische mutualiteit en partij.

Van 1988 tot 1991 was De Leeuw economisch adviseur op de dienst Ondernemingen van het ABVV. In die functie volgde hij de problematiek van de economisch-financiële informatie voor de ondernemingsraad. Een terrein dat hij nog steeds opvolgt. Ook zijn interesse voor de energiesector dateert uit die tijd. Vandaag is Rudy De Leeuw de ABVV-vertegenwoordiger bij de toezichthouder Creg (Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas).

De Leeuw zetelt voor het ABVV ook in de RVA en houdt zich daardoor veel bezig met werkloosheid en jeugdwerkloosheid in het bijzonder. Hij onderhoudt ook uitstekende relaties met de ngo’s, onder meer door zijn jaarlijkse aanwezigheid op het Sociaal Forum in Porto Allegre.

Rudy De Leeuw werd federaal secretaris in 1995. Hij bouwde een reputatie van dossierkenner op. De Leeuw is een harde werker, die een keer per week gaat fietsen en een keer per week gaat zwemmen.

Als ABVV-voorzitter zal De Leeuw zich nu moeten waarmaken als eerste onderhandelaar. “Dat zal hij goed doen,” zegt een topman van het ABVV. “Hij denkt goed na voor hij iets zegt. Hij is bedachtzaam. Maar als hij spreekt, weet hij wel waarover.” De Leeuw heeft ook humor, van het iets onderkoeldere soort, en is vaak ook goed voor een kwinkslag. Ook dat kan nuttig zijn tijdens onderhandelingen.

Een voorzitter moet ook kunnen spreken in het openbaar. Dat lijkt een mindere kant van De Leeuw, hoewel hij op een 1 meitoespraak in Brugge, toen vakbond en partij diametraal tegenover elkaar stonden over de Algemene Sociale Bijdrage, een toespraak heeft gehouden die, aldus een waarnemer, “haaks staat op het beeld dat men van De Leeuw heeft als redenaar”.

Rudy De Leeuw speelde een belangrijke rol in het interne beheer van de vakbond. Hij startte in 1990 de informatisering met hulp van IBM. Vijf jaar later werd IBM bedankt en bouwde De Leeuw een volledig autonoom computersysteem op, met een sterke uitbouw van de gedecentraliseerde dienstverlening. Later werd hij directeur beheer en financiën. Een belangrijke taak in het ABVV, dat in de jaren negentig opgeschrikt werd door enkele fraudedossiers. De versterking van de interne audit is een van de speerpunten voor De Leeuw.

Hij trok daar in het zog van zijn ‘bazin’, Mia De Vits, hard aan de kar. De tandem De Vits-De Leeuw wou het ABVV intern ombouwen tot een moderne organisatie, maar botste op de prerogatieven van de talrijke lokale baronnen in de socialistische vakbond. Mia De Vits kon haar slag niet thuishalen en verliet het ABVV.

Het is dan toch enigszins verrassend dat De Leeuw het nu wel haalt. De grote vraag is dan ook welke speelruimte hij zal krijgen. De belofte dat de grote jongens onder elkaar de interne problemen zouden oplossen, is niet nagekomen. De verhouding tussen centrales en gewesten, het werkingsterrein van het federale ABVV, de mate van controle van het federale niveau op de centrales, de verhoudingen tussen Vlamingen en Walen, zijn allemaal problemen die nog op tafel liggen.

Die interne machtsverhoudingen zijn belangrijk, omdat ze de besluitvorming in het publieke sociaal overleg beïnvloeden. Al te vaak hebben in de laatste jaren de lokale baronnen de voormannen kunnen terugfluiten. Aan Rudy De Leeuw om daar verandering in te brengen.

Guido Muelenaer