Het zwarte circuit van rode diesel

De georganiseerde misdaad is diep doorgedrongen in de petroleumsector. Dat wordt bevestigd in een nieuw parlementair rapport. Regeringscommissaris Alain Zenner en de Petroleumfederatie beloven de strijd met de brandstofmaffia op te voeren.

De Opvolgingscommissie inzake de georganiseerde misdaad van de Senaat heeft zopas een nieuw tussentijds rapport uitgebracht. Daarin staat onder meer te lezen dat minister van Justitie Marc Verwilghen ( VLD) tijdens de hoorzitting over het jaarverslag betreurde dat de netwerken van de petroleummaffia niet werden blootgelegd. In haar vorige rapport had de vroegere gelijknamige parlementaire onderzoekscommissie al geschreven dat de georganiseerde misdaad sterk geïnfiltreerd is in de petroleumsector. Twintig procent van de olieproducten die verkocht worden, is afkomstig van fraude.

In 1999 werden al zware veroordelingen uitgesproken in het proces Boersma-Rosseel. Het ging onder meer om een transitcarrousel van brandstoffen waarvoor nooit accijnzen of BTW werden betaald. De naar schatting 3,5 miljard frank ontdoken belastingen werden geïnvesteerd in vastgoed. De petroleummaffia is een Belgisch-Nederlandse aangelegenheid in samenwerking met Pakistaanse en Amerikaans-Italiaanse misdaadorganisaties.

In het eerste trimester van 2000 werden bij wegcontroles 723 automobilisten betrapt met zogenaamde ‘rode diesel’ in hun tank, wat neerkomt op 1,09 procent fraudeurs onder de gecontroleerden. Autodiesel en huisbrandolie zijn identiek, maar aan de laatste is een rode kleurstof toegevoegd. In juni 2000 werd in Brussel een bende opgerold die op grote schaal huisbrandolie ontkleurde. Een installatie met een capaciteit van 35.000 liter per dag leverde dagelijks meer dan 400.000 frank op aan ontdoken rechten en taksen alleen.

In september jongstleden verklaarde de secretaris-generaal van de Belgische Petroleumfederatie nog dat de jaarlijkse fraude in de petroleumsector circa 20 miljard frank bedraagt. Naar schattingen van de senaatscommissie wordt de Belgische markt elke dag overspoeld door 200.000 liter olie uit de zwarte handel.

De vrij complexe fraudemechanismen zijn moeilijk te bewijzen. De fraudemogelijkheden zijn legio. Door ontkleurde huisbrandolie als diesel te verkopen, worden ongeveer elf frank accijnsrechten ontlopen. Andere systemen zijn het vermengen van loodhoudende met loodvrije benzine, of benzine die voor het buitenland bestemd is op de binnenlandse zwarte markt verkopen.

De abnormaal lage verkoopprijzen die in 1998 op de Belgische markt golden – vergeleken met de toenmalige heersende olieprijzen op de wereldmarkt – konden volgens de senaatscommissie zelfs alleen verklaard worden door het witwassen van geld.

Onder coördinatie van nationaal magistraat Coninckx werden in de strijd tegen de dieselfraude op 21 maart 2000 een vijftiental huiszoekingen uitgevoerd. De actie gebeurde met leden van de rijkswacht, de politie, de gerechtelijke politie, de economische inspectie, douane en accijnzen. Zowel depots als kleinhandelszaken werden bezocht. Drie mensen werden toen aangehouden, onder wie een belangrijke recidivist. Het gaat om de zoon van Johannes Boersma, bekend van een aantal fraudedossiers in de petroleumhandel en enkele leefmilieuschandalen met afvalolie. Arnaud Boersma liep tegen de lamp terwijl hij op grote schaal huisbrandolie tot diesel omtoverde. Begin november werd hij door de kamer van inbeschuldigingstelling in voorlopige vrijheid gesteld.

De Opvolgingscommissie inzake de georganiseerde misdaad beklaagde er zich laatst nog over dat de netwerken van de petroleummaffia niet blootgelegd worden omdat de betrokken vennootschappen al verdwenen of failliet zijn. De regering geeft trouwens toe dat ze onvoldoende maatregelen getroffen heeft om grootschalige fraudes en BTW-carrousels te bestrijden, en verwees hierbij expliciet naar minerale oliën. Voor minister van Financiën Didier Reynders ( PRL) wordt dit een prioriteit. Tijdens de regeringsverklaring van eind oktober 2000 zei premier Guy Verhofstadt ( VLD) hierover in de Senaat: “We hebben onvoldoende resultaten geboekt in het beteugelen van allerlei vormen van fraude – onder meer inzake sigaretten, alcohol en minerale oliën – en BTW-carrousels. De regering zal daarom een regeringscommissaris belasten met het uitwerken van een actieplan dat zowel de procedures moet vereenvoudigen als de strijd tegen de grote belastingfraudestromen efficiënter moet organiseren.”

Ondertussen heeft de regering Alain Zenner als de nieuwe regeringscommissaris aangesteld. De petroleumfederatie heeft haar medewerking toegezegd.

stef janssens