HET TOCHT IN DE SCHOOLGEBOUWEN

Het onderwijs hapt 40 % van de Vlaamse middelen weg. Bij elke begrotingsopmaak of beleidsverklaring kijkt iedereen uit naar de pedagogische plannen van de regering. Hoewel het gros van de kredieten weinig speelruimte biedt – niet minder dan 70 % gaat naar salarissen – blijft er nog altijd een stuk van de taart over om te verdelen.

Zo trekt de ploeg van minister-president Yves Leterme (CD&V) 10 miljoen euro uit om het energiegebruik in de scholen onder controle te houden. Daarnaast komt er een Vlaams actieplan om de stookkosten in het publieke patrimonium omlaag te krijgen. Vanaf 1 januari 2006 treedt het Energieprestatiedecreet voor gebouwen in werking. Na de grote energieverbruikers zullen nu ook de KMO’s die verder gaan dan de wettelijke verplichtingen en de best beschikbare technologie gebruiken, vrijstellingen en/of emissierechten krijgen.

Maar over een structurele financiering van het bestaande Kyoto-fonds spreekt de Vlaamse regering niet. Dat is een gemiste kans. Alleen met grondige energiebesparingen en investeringen in duurzame bronnen kan je de stijgende gas- en olieprijzen tackelen. Een eenmalige accijnsverlaging volstaat niet.

Op 18 oktober 2005 buigen de Vlaamse vertegenwoordigers van de maatschappelijke geledingen – ook wel de stakeholders genoemd – zich over de concrete initiatieven van de regering. Maar de resultaten zien er niet goed uit. Zo blijft de uitstoot van broeikasgassen in ons land nog altijd stijgen. Zonder ingrijpende maatregelen zullen we nooit de eerste Kyoto-doelstelling van -7,5 % tegen 2008-2012 halen – nochtans staat op internationaal vlak Kyoto-bis al voor de deur.

Wel pakt de Vlaamse regering nu eindelijk de achterstand in de bouw en de renovatie van schoolgebouwen aan. Alleen al voor het gesubsidieerde onderwijs beloopt de kostprijs van de operatie meer dan 1 miljard euro. Minister van Onderwijs Frank Vandenbroucke (SP.A) wil dit tekort dichtfietsen met privé-geld. Maar hoe die ‘alternatieve financiering’ er concreet zal uitzien, weet nog niemand.

Ook de rol van de diverse koepels blijft vooralsnog onduidelijk. Zo beschikt het gemeenschapsonderwijs over weinig bewegingsruimte, want deze instellingen zijn verplicht om openbare aanbestedingen uit te schrijven. Hier primeert de laagste inschrijvingsprijs. Dit komt de kwaliteit van de afgeleverde werken niet ten goede. Kijk maar naar het viaduct van Vilvoorde, waar amper vier jaar na de grote herstellingsoperatie het wegdek al opnieuw moet worden aangelegd. Daarom pleiten experts voor de invoering van andere criteria, zoals het gebruik van duurzame materialen. Een wettelijke aanpassing van de procedure dringt zich op.

Ook het vrij gesubsidieerd onderwijs is al langer dan vandaag vragende partij om de renovatie van schoolgebouwen aan te pakken. Maar de bestaande regeling om publiek-private samenwerkingsverbanden (PPS) op te richten, biedt te weinig mogelijkheden om de huidige problemen, zoals een te hoge energiefactuur, efficiënt aan te pakken.

Ten slotte bevindt het dossier zich volgens het kabinet nog altijd in een voorbereidende fase, terwijl het al jaren aansleept. En dan zijn er nog de vakbonden, die alleen maar geïnteresseerd zijn om zo gul mogelijke CAO’s af te sluiten. Het wordt hoog tijd dat de Vlaamse regering alle neuzen in dezelfde richting krijgt. Anders bestaat het gevaar dat onze leerlingen letterlijk en figuurlijk in de kou blijven zitten.

Alain Mouton & Eric Pompen