HET ONVERMIJDELIJKE CADEAU

Op vrijdag 8 december intervenieerde de Nationale Bank voor het eerst op de markt van de OLO’s, de lineaire obligaties. Sedert de Big Bang op onze financiële markten, nu bijna dag op dag vijf jaar geleden, zijn deze OLO’s de belangrijkste financieringsvorm van onze overheidsschuld geworden. Grofweg een derde van die 10.000 miljard staat uit onder de vorm van OLO’s. In tegenstelling tot de Philippe-leningen, die voor het gewone volk bedoeld zijn (een mooie uitvinding die intussen ook al lang haar doel voorbijgeschoten is), vormt de OLO-markt het exclusieve jachtterrein van de professionele belegger.

De historische interventie van de Nationale Bank op de OLO-markt kwam er nadat de Generale Bank massaal OLO’s verkocht (voor 30 tot 40 miljard, zo hoort men op de markt), waardoor de prijs van de OLO’s daalde en de rente bijgevolg steeg. Het verschil met de Duitse lange-termijnrente liep op van 60 naar 80 basispunten, d.w.z. van 0,6 naar 0,8 procentpunt. Om dat verschil (de zogenaamde spread) terug te dringen, kocht de Nationale Bank OLO’s op, zo luidt de officiële uitleg.

Over de redenen waarom de Generale Bank plotseling zoveel OLO’s wilde verkopen, doen verschillende verhalen de ronde. Bij de bank zelf ontwijkt men de vraag. Maar wat er ook van zij, de Generale Bank kreeg met deze situatie een mooi cadeau in de schoot geworpen. Door de interventie van de Nationale Bank kon zij voor haar OLO’s een hogere prijs krijgen dan wat zij had kunnen inkasseren wanneer de marktkrachten gespeeld hadden zonder interventie. Dit kan men de Generale Bank niet kwalijk nemen : zo werkt dat nu eenmaal, als de overheid intervenieert op wissel- of kapitaalmarkten. Was die interventie, en dus het onvermijdelijke cadeau, echter noodzakelijk ?

Het argument van de opgelopen spread met Duitsland maakt bitter weinig indruk, om de doodeenvoudige reden dat deze (zowel in een ver als in een recent verleden) reeds hoger is geklommen dan op die bewuste vrijdag 8 december. Wat de Nationale Bank van goeverneur Fons Verplaetse precies op het oog had met deze ingreep, zal de komende maanden duidelijk moeten worden maar in elk geval hangen er nu reeds heel wat mysteries rond die opmerkelijke interventie. We formuleren ze vandaag als vragen, waarop we in de loop van de komende weken een antwoord hopen te vinden.

Waarom kwam de Nationale Bank tussen, en waarom ging er geen initiatief uit van de primary dealers ? Zal de Nationale Bank de nu op de markt opgekochte OLO’s in portefeuille houden ? Is het de bedoeling een positie op te bouwen in deze schuldtitels ? (Een woordvoerder van de Nationale Bank sluit soortgelijke interventies in de toekomst niet uit, zo lezen we in de kranten.) Heeft de Nationale Bank de impact op de geldhoeveelheid van de OLO-opkoop geneutralizeerd, of niet ? Verdoken monetaire financiering van overheidsschuld, verboden door het Verdrag van Maastricht, is hier niet uitgesloten.

Heeft de Nationale Bank met deze ingreep aan de markt duidelijk willen maken waar voor haar de limiet ligt inzake het renteverschil met Duitsland ? Weet men dan niet dat de markt over het algemeen dergelijke limieten zal testen of is dat de bedoeling ? Het ziet ernaar uit dat de weekstaten en het volgende jaarverslag van de Nationale Bank ongemeen boeiende lektuur zullen worden.

J.V.O.