Het leger als motor van innovatie

Veertien was mijn vader, toen hij naar het leger trok. Het was dat of gaan werken in de fabriek. Een andere keuze was er niet. Zijn vader was vroeg gestorven. Er moest brood op tafel komen. En de sociale zekerheid stond zo kort na de oorlog nog in haar kinderschoenen. Militaire dienst als noodoplossing dus. De tijden zijn intussen drastisch veranderd. Het leger ook.

Ik ben reservist geworden. Uit erkentelijkheid voor wat het leger voor mijn vader heeft gedaan. En omdat ik nog altijd geloof dat het leger nodig is. Om bepaalde zaken in evenwicht te houden en de democratie te vrijwaren. Maar ook omdat het leger voor heel wat nuttige spin-offs zorgt voor onze maatschappij. Denk maar aan het internet of het gps-systeem waarmee u straks tijdig op uw afspraak geraakt. Toch is het bon ton om te zeggen dat het leger verouderd is, geen toekomst heeft en achterhaald is. Waarom gaat iemand in godsnaam nog naar het leger?

Ik heb er leren leiding te geven. Geen autoriteit op basis van stemvolume of het aantal opgeprikte sterren en strepen, maar natuurlijk leiderschap. Voormalig AA Gent-trainer Francky Dury kwam in het leger zelfs vertellen hoe dat moest. Om maar te zeggen dat het leger heus wel intelligent genoeg is om bepaalde profielen nuttig in te zetten en maar al te goed beseft dat het zich moet aanpassen aan veranderende tijden en krimpende budgetten. Innoveren om te overleven. Want wie niet innoveert, sneuvelt. Dat geldt trouwens ook in het bedrijfsleven.

Het Amerikaanse leger heeft dat goed begrepen. Het Apps for Army-programma is daar een mooi voorbeeld van. Een wedstrijd – naar analogie van de Apps for Democracy – om mobiele applicaties te ontwerpen die het leger efficiënter en productiever moeten maken. Of de Pentagon War Games. Simulaties van conflicten waarmee de VS in de toekomst misschien geconfronteerd worden, om te leren hoe ze zich erop kunnen voorbereiden.

Maar het kan ook met een kleiner – lees: op Belgische leest geschoeid – budget. Dat bewijst de Nederlandse Defensie. Met de Defense Innovation Competition bijvoorbeeld. Een competitie voor bedrijven om innovatieve producten voor het leger te ontwikkelen. Zoals een mobiele airconditioning op zonne-energie, die tegelijkertijd ook drinkbaar water produceert. En het leger sleepte ook een E-mail Marketing Award in de wacht voor zijn innovatieve campagne om jongeren te rekruteren.

En het Belgische leger? Onze Koninklijke Hoge School voor Defensie heeft wereldfaam in kernfusie als mogelijke alternatieve bron van energie. Met kernfusie willen ze energie opwekken uit water.

De capaciteit om innovatief te zijn, hangt af van de cultuur in een leger of bedrijf. En om een cultuur te veranderen, moet je alles aanpakken… behalve de cultuur. Het volstaat dus niet om van de daken te schreeuwen dat je gaat innoveren. Nee, innovatie moet een gevolg zijn. Herinnert u zich nog de allereerste managementregel? Je krijgt het gedrag dat je beloont. Het is dus van essentieel belang rigide promotiesystemen te doorbreken en carrièrepaden aan te bieden aan mensen die presteren, risico’s nemen, creatief zijn en initiatief nemen. ” Our military culture must reward new thinking, innovation and experimentation.” George W. Bush heeft ook intelligente dingen gezegd… En dat drie maanden na 9/11.

We denken nog al te vaak in termen van de harde elementen: systemen, structuur en strategie. Maar het zijn net de softe elementen (skills, staf en stijl) die een cruciale rol spelen in de cultuur van een bedrijf en de sleutel tot succes zijn. Mensen blijven aantrekken met innovatieve ideeën en hun een kader bieden waarin ze hun ondernemingszin kwijt kunnen. Anders blijven ze niet.

Adapt or die. David Fastabend schreef er een heel bijzonder artikel over. De man is niet toevallig generaal-majoor. Als een bedrijf zich niet aanpast, gaat het failliet. Als een leger zich niet aanpast, dan kost het mensenlevens. Innovatie in het leger is dus van levensbelang.

De auteur is CEO van Cartamundi Group.

CHRIS VAN DOORSLAER

Innoveren om te overleven. Want wie niet innoveert, sneuvelt.