HET KAN OOK IN BELGIË

Ja, waarom zou het niet kunnen in België?” antwoordt Etienne de Callataÿ, hoofdeconoom van Bank Degroof, op de vraag of het Zweedse pensioensysteem ook hier kan toegepast worden. “De Zweedse sociale structuur is vergelijkbaar met de onze. En Zweden heft een pensioenbijdrage van 18,5 %, wij in België 16,36 %.” Ook Koen Algoed, directeur van de studiedienst van CD&V, ziet geen obstakels. Wat is hun reactie op de twee innovaties van het Zweedse systeem?

1. Koppeling aan leeftijdsverwachting

“We moeten het debat durven openen over de verwachte pensioenduur,” zegt Koen Algoed. “Een bonus-malussysteem moet ervoor zorgen dat je op 65 jaar een groter pensioen hebt dan op je zestigste. Op dat vlak is het Zweedse systeem actuarieel correct. Ik geef wel de voorkeur aan een iets milder systeem, waarbij de overheid toch een tussenkomst doet van bijvoorbeeld 25 % als de levensverwachting stijgt en het pensioen daardoor daalt.”

2. Individuele rekening en gedeeltelijke kapitalisatie

Zowel De Callataÿ als Algoed ziet in het Zweedse systeem een bewijs dat kapitalisatie ook via de overheid kan en niet hoeft samen te gaan met privatisering. Algoed is echter geen voorstander van een bijdragesysteem ( defined contribution). “Het is belangrijk dat de gepensioneerde weet wat hij zal krijgen,” zegt hij.

Zilverfonds blokkeert hervorming

“Het zou schitterend zijn als we dit systeem in België toepassen, maar ik heb niet veel hoop,” zegt De Callataÿ. “Ik vrees dat de meeste politici dit niet aandurven. Met het Zilverfonds hebben ze de indruk gewekt dat het pensioenprobleem niet bestaat. Het is de grootste rem op structurele hervormingen.”

En inderdaad. Bruno Tobback (SP.A), minister van Pensioenen, ziet geen reden waarom hij het Zweedse systeem zou kopiëren. “Het zou een sociale achteruitgang betekenen,” verklaart hij. “Veel elementen uit het Zweedse systeem hebben wij trouwens al. Wij berekenen ons pensioen al lang op alle gewerkte jaren, de carrière moet 45 jaar duren terwijl dat bij hen dertig jaar was, onze pensioenleeftijd ligt met 65 jaar nog steeds vier jaar hoger, en het opbouwen van pensioenrechten na je 65ste kan bij ons. Wij hebben een goed systeem, dat echter niet genereus is. Daarom hebben we ook voorzien in een koppeling aan de welvaart vanaf dit jaar.”

Voor het inbrengen van kapitalisatie in de eerste pijler is Tobback niet te vinden. “Dat is te riskant. Het kan wel voor het aanvullende pensioen. In de eerste pijler moet de gepensioneerde absolute zekerheid hebben over zijn pensioen. Het inschakelen van de levensverwachting is theoretisch een interessant idee, maar is bij ons niet toepasbaar in combinatie met onze pensioenberekening.”