Het Google van het recht

Met lex.be willen Erik De Herdt en Toon Vanagt wetten en rechtspraak vlot toegankelijk maken voor de burger en de juridische professional. “Technologie kan een sterk drempelverlagend effect hebben.”

De startpagina van lex.be bestaat uit één zoekbalk, die zoekt in meer dan 1,5 miljoen wetteksten en 150.000 vonnissen en arresten. Daarmee combineert de website de informatie van het Belgisch Staatsblad en Juridat, en laat er een gebruiksvriendelijke interface op los. Serieondernemer Toon Vanagt en zijn vennoot en CTO Eric Rodriguez lanceerden in 2012 met data.be al een soortgelijk concept, maar dan voor bedrijfsgegevens. Elke werkdag consulteren gemiddeld 11.000 gebruikers data.be. Voor de ontwikkeling van de juridische tegenhanger lex.be deed het tweetal een beroep op hetzelfde team. Techjurist Erik De Herdt vervolledigt het team als derde vennoot.

Drempels verlagen

Het drietal, dat goede relaties heeft met de opendatabeweging, weet dat de Belgische Justitie nog een lange weg heeft af te leggen om juridische bronnen te ontsluiten, anders dan Nederland en Frankrijk bijvoorbeeld (zie kader België loopt achter). “De rechtspraak en de wetgeving zijn erg moeilijk toegankelijk, doorzoekbaar en vindbaar. Het platform moet dat veranderen”, zegt CEO Erik De Herdt. “We streven in België naar een algemene, maar geanonimiseerde publieke rechtspraak”, vult Vanagt aan. “Technologie kan een sterk drempelverlagend effect hebben, maar daarvoor zijn voldoende data nodig.”

Wie meer toegang tot vonnissen en arresten wilde, moest terecht bij betalende diensten als Jura (Wolters Kluwer) en Strada lex (Larcier). Die zijn vaak gebaseerd op juridische tijdschriften, die uitspraken krijgen toegestuurd van bevriende advocaten. “Maar die zijn niet toegankelijk voor de burger en komen voor veel advocatenkantoren te duur uit. Zelfs rechters betalen abonnementsgeld voor die diensten om de vonnissen van hun collega’s te mogen bekijken”, klaagt Erik De Herdt aan. KU Leuven-professor Frankie Schram heeft zelfs twijfels bij de wettelijkheid van de diensten.

Meer willen, meer betalen

De ondernemers pleiten ervoor dat Justitie de gegevens van de burger teruggeeft aan de burger, en dat ondernemers ze kunnen gebruiken om gratis of betalende tools te ontwikkelen. Lex.be heeft een freemiummodel in gedachten: de basisversie is gratis, maar wie meer wil, betaalt. Het wil alle documenten via zijn zoekmachine gratis ter beschikking stellen, voorzien van een aantal filters om ze te doorzoeken. Daarvoor ontving de start-up 75.000 euro subsidies van de Europese Commissie via het Fiware-programma.

Daarnaast ontwikkelt lex.be geavanceerde tools voor juridische professionals tegen betaling. “Het gaat om filters, meldingen en statistieken”, verduidelijkt Toon Vanagt, die veel verwacht van een voorspellende analyse. “Zodra we over representatieve datasets beschikken, kunnen we klanten bijvoorbeeld zeggen dat hun voorgangers in vergelijkbare omstandigheden in negen op de tien gevallen in het ongelijk werden gesteld. Dankzij open data zullen minder mensen procederen ‘voor het geval dat’, wat kosten bespaart.”

Het verdienmodel staat volgens de oprichters los van de inbreng van Justitie. “Meer data zullen onze tools wel verbeteren, maar we hadden relatief lage ontwikkelingskosten en we hebben weinig betalende klanten nodig om die terug te betalen”, klinkt het. Voor de ontwikkeling van nieuwe tools zijn wel meer betalende klanten nodig.

Enkele advocaten aan wie we de website voorlegden, reageerden onmiddellijk enthousiast. “Dit lijkt een tool die ik regelmatig zal gebruiken”, zegt Michel Segers van DBB Law. “De zoekrobot is een pak sneller en intuïtiever dan Juridat. Jammer dat niet meer rechtspraak toegankelijk is.”

Simon Van Dorpe

“Dankzij open data zullen minder mensen procederen ‘voor het geval dat’, wat kosten bespaart”