Het geheim van Colruyt (en het labyrint achter Décathlon)

Drie Brusselse professoren en een consultant maakten een verdienstelijke doorlichting van de distributiesector in België.

Wal-Mart heeft General Motors vervangen als dé representatieve telg van de moderne Amerikaanse economie. Met die uitspraak wijst de Californische professor Nelson Lichtenstein op een cruciale ommekeer in het Amerikaanse bedrijfspatroon (voeg er West-Europa maar aan toe). Niet langer een typische industriële onderneming fungeert als economisch vlaggenschip, maar een kruidenier. Pas de jongste jaren krijgen Wal-Mart, Tesco en andere Carrefours almaar vaker een prominente rol in economische studies, managementmodellen en businesscases. Ook de vakbonden richten hun pijlen almaar meer op de distributiemolochs. Zeker Wal-Mart deelt in de pr-klappen op dat vlak. Niet toevallig heeft Wal-Mart de vakbonden altijd al willen weren. En ook daarin staat de reus uit Arkansas niet alleen. Nu de tewerkstelling zich in niet-geringe mate verlegt naar de distributie, willen de vakbonden vanzelfsprekend de werknemers volgen.

Ook in België neemt de aandacht voor de distributie toe. Dat uit zich nu ook in een flink uit de kluiten gewassen overzichtswerk: Distributie in België – Dertig jaar omwentelingen. Drie professoren van de Franstalige Brusselse universiteit ULB en consultant (en coördinator van dienst) Nicolas Coupain schreven een thematische, sterk gestoffeerde kroniek over het wel en wee van de distributeurs in België. De dertig jaar uit de ondertitel mag zelfs met een korreltje zout genomen worden. Coupain en co. zorgen evengoed voor een breder historisch kader, zodat de evolutie van kruidenier-drogist-caféhouder-barbier-boer om de hoek, via supermarkt in de stad tot hypermarkt en discounter duidelijk tot uiting komt.

De auteurs werken vooral met thema’s en mijlpalen. In een eerste luik passeren de externe factoren de revue. Het oprukken van de consumptiemaatschappij wordt daarbij niet vergeten. Ook de sociale context en de cruciale cao’s krijgen ruime aandacht. Toch lijkt een overzichtswerk als dit vooral belangrijk voor de aspecten die de leek wel eens over het hoofd ziet, maar een bijzondere invloed hebben op de sector. In de eerste plaats gaat het om de reglementering op de handelsvestigingen. De impact ervan komt ook tot uiting in het tweede luik, waarin de distributievormen én de ondernemingen zelf centraal staan. We leren er onder meer het systeem van Aldi, de rendabiliteit van Colruyt en het intrigerende labyrint van de groep Mulliez (onder meer Décathlon) kennen. Over de internationalisering, die zowel in het middenluik als in het slotdeel over de strategie ter sprake komt, hadden we wel graag wat meer info gekregen. Hoe dan ook, dit blijft een weliswaar wat droge, sporadisch beslist te beknopte, maar al bij al verdienstelijke doorlichting van de distributiesector.

Nicolas Coupain, Serge Jaumain, Ginette Kurgan-van Hentenryk & Françoise Thys-Clément, Distributie in België – Dertig jaar omwentelingen. LannooCampus, 387 blz., 24,95 euro.

Luc De Decker