Het filmpje wordt slim

Tweeëntwintig april 1996 kan een historische dag worden voor de fotografie. Op die dag zullen de eerste producten camera’s zowel als filmpjes van het ‘Advanced Photo System’ bij de handelaars in de rekken liggen.

TEKST : GUIDO MEULEMAN

Het ‘Advanced Photo System’, is een door Kodak, Fuji, Canon, Minolta en Nikon gezamenlijk ontwikkeld systeem dat bedoeld is om de plaats in te nemen van het huidige 24 x 36-kleinbeeldformaat. Het nieuwe systeem was reeds sinds enkele jaren aangekondigd en in die tijd hebben de vijf bedrijven de verschillende elementen uitgewerkt die het APS moeten gaan vormen : de pellicule en de cassette waarin die steekt, de nieuwe camera’s die voor deze cassettes geschikt zijn en de finishingapparatuur die de afwerkcentrales nodig hebben om de nieuwe filmcassettes te kunnen verwerken.

Die nieuwe APS-cassettes zijn kleiner dan de bestaande kleinbeeldcassettes. Het formaat waarin het beeld op de film komt, is met zijn afmetingen van 30,2 x 16,7 mm eveneens kleiner dan het huidige kleinbeeld. Dat heeft voor gevolg dat de camera-objectieven een kortere brandpuntafstand krijgen en dat de camera platter en dus nog lichter kan gemaakt worden dan de huidige compact-camera’s. Met het APS doet de informatica nu ook haar intrede in de consumentenfotografie : camera of apparatuur van de afwerkcentrale schrijven (of lezen) gegevens over de opname op een magneetstrip op de film. Daardoor wordt het o.m. mogelijk verschillende films door elkaar te gebruiken (hooggevoelig, laaggevoelig, fotofilm, diafilm). De camera spoelt de film terug en zal later automatisch weer naar het eerste onbelichte beeld doorspoelen. In de afwerkcentrale worden op die magneetstrip technische gegevens over het beeld aangebracht zodat bij een nabestelling de foto precies dezelfde eigenschappen heeft als het oorspronkelijke printje.

Bij het ontwikkelen van het Advanced Photo System is men uitgegaan van de bevindingen van uitgebreide consumentenonderzoeken waarmee reeds in 1986 werd gestart en waaraan wereldwijd 18.000 personen meewerkten. Uit die enquêtes bleek dat de foto-amateur vooral films en camera’s wilde die gemakkelijker te gebruiken waren. Vooral het inleggen of verwisselen van een film bleek problemen op te leveren. De nieuwe APS-filmcassette heeft daarom geen aanloopstrook meer. Ze wordt in de camera gedropt die de film automatisch tot aan het eerste beeldje doorspoelt. Of tot aan het eerste onbelichte beeldje indien diezelfde cassette al eerder gebruikt werd. Dat betekent ook dat men bij bepaalde cameramodellen zorgeloos gedeeltelijk belichte cassettes met verschillende lichtgevoeligheid door elkaar kan gebruiken, waarna het toestel weer netjes het eerste vrije beeldje kiest. Op de cassette zit een indicator die aangeeft of het om een nieuwe, een gedeeltelijk of volledig belichte dan wel een reeds ontwikkelde film gaat. De ontwikkelde film wordt bij APS immers niet meer in stroken geknipt, maar weer in de cassette gespoeld en zo naar de consument teruggestuurd. De consumenten bleken tijdens het marktonderzoek immers ook niet erg gelukkig met de manier waarop nu de negatieven moeten geklasseerd worden en over het zoek raken ervan bij nabestellingen. Met de foto’s krijgt de klant ook een indexprint waarop alle opnames van die film op postzegelformaat zijn afgedrukt. Op indexprint en afgewerkte cassette staat eenzelfde identiteitsnummer zodat verder geen verwarring mogelijk is.

Een APS-camera laat de gebruiker de keuze tussen drie formaten voor elke individuele opname : het gewone, vertrouwde C-formaat (met beeldratio 2 : 3), het hdtv-formaat (9 : 16) en het Panoramic-formaat (1 : 3). In alle gevallen wordt het volledige negatief belicht, maar wordt op de magneetstrip vastgelegd in welk formaat (zeg beelduitsnit) de opname gemaakt werd. Daardoor kan men achteraf, bij een nabestelling, die opname zo men wenst ook in een ander formaat laten afdrukken.

Het APS is in eerste instantie naar de gewone huis-, tuin-, en keukenfotografie toegedacht. Bijgevolg komen de gewone kleurenfotofilms voor amateurgebruik het eerst op de markt (van Iso 100, 200 en 400) en zal voor professionele film en diafilm moeten gewacht worden tot het najaar. De vraag of in APS ook zwartwit-film zal beschikbaar komen, hangt af ‘van de marktvraag’. Dat betekent dus : waarschijnlijk niet.

Alle fabrikanten maken zich ondertussen op voor het lanceren van nieuwe reeksen, voor APS geschikte camera’s. Ook hier worden eerst de kleine compact- en single use-cameraatjes verwacht en pas in een later stadium de meer professionele en de reflex-toestellen. Bij Kodak gaat het gamma APS-camera’s de wereld in onder de naam Advantix, terwijl ze bij Fuji het logo Fotonex opgekleefd krijgen en bij Nikon Nuvis zullen gaan heten.

Boven : APS-cassette van Kodak. Rechts : Fuji Fotonex 4000 SL. Onder : Indexprint van Kodak.