Het draagvlak heeft geen geheugen

Wie veel op de weg is, krijgt de vraag regelmatig in het gezicht gesmeten. “Wat doe jij?”, vraagt de advertentie die te zien is op bijna elke bus die door Vlaanderen toert.

De campagne die Vlaanderen in Actie (VIA) heeft gestart om de mensen wakker te schudden, meet het engagement van elke burger. Dat is terecht. Want hervormingen kunnen er enkel komen als ook de bevolking de hervormingen draagt. In België lijkt dat een onrealiseerbaar doel. Nog maar weinig mensen beseffen of ondervinden hoe erg de economie en de overheid er voor staan.

Hoewel de faillissementcijfers stijgen en de werkloosheid hoge toppen scheert, doet het blijkbaar nog geen pijn genoeg.
Belgen die hun werk niet verloren hebben, voelden door de automatische loonindexering geen of weinig koopkrachtverlies.

Door de hoge ontslagpremies kunnen mensen die beroepshalve wel aan de kant werden gezet nog een tijdje het levenscomfort aanhouden. En daarna is er het werkloosheidsvangnet dat mensen blijkbaar appreciëren. Het mag niet verbazen als binnen enkele jaren de statistieken aantonen dat het zwartwerk in ons land in deze periode een boost heeft gekregen in combinatie met het stijgende aantal werkloosheidsuitkeringen. De prijs voor een bedrijfsleider om een nieuwe werkkracht aan te werven is vaak hoog. Maar de winst die een werkloze haalt uit de combinatie met zijn zwartwerk is in België evenmin te onderschatten. De pogingen van de overheid om meer mensen aan het werk te krijgen, slaan maar minimaal aan.

Waarom nemen onze bedrijven geen mensen meer aan? Misschien omdat de toekomstige activiteiten in eigen land er weinig rooskleurig uitzien. Wat vandaag nog niet in de cijfers verwerkt is, zijn de ondernemers die op de crisis reageren door hun business te verhuizen naar andere contreien. Het is stil rond Oost- en Centraal Europa, maar de experts weten dat nog steeds veel Vlamingen er naartoe trekken om hun productie daar op te starten. Binnenkort begint de wereldtentoonstelling in Sjanghai en zal nog eens pijnlijk duidelijk worden hoeveel van onze Vlaamse ondernemers er actief zijn en hoeveel mensen zij daar werk bieden. Of zoek het niet te ver van huis, want zelfs Wallonië heet vandaag voor sommige ondernemers aantrekkelijker te zijn om nieuwe initiatieven op te starten dan Vlaanderen.

Wie dan weer achter een bus in Brussel rijdt en even moet stoppen, krijgt gegarandeerd een bedelaar aan zijn deur. Al dan niet met een slapend kind op de arm. Dat heet ook onze welvaartsstaat te zijn.

De rellen in Brussel zijn van de televisiebuis verdwenen en het lijkt alsof de problemen opgelost zijn. Terwijl niets minder waar blijkt te zijn. Welk land kan zich bij de top van de geavanceerde economieën noemen als het de armoede in zijn eigen rangen enkel ziet stijgen? Wie neemt daar de verantwoordelijkheid voor? Hangt dat af van het gegeven of deze mensen in Brussel, Halle of Vilvoorde wonen? Want de al dan niet splitsing van BHV is het heetste hangijzer van het moment en blokkeert elk ander belangrijk dossier. Wie daarmee lacht, zal later enkel maar groen lachen. De groteske uitspraken van Olivier Mangain (FDF) mag u zonder meer klasseren als peutertaal. Maar mocht Bart De Wever (N-VA) iets soortgelijks zeggen, dan was de federale regering wellicht gevallen.

Aan Vlaamse kant kiezen we graag voor het compromis en slikken we gemakkelijk. De oplossing voor Brussel-Halle-Vilvoorde moet consequent, uitvoerbaar en rechtvaardig zijn. Als we nu weer kiezen voor een halfbakken en afgekochte oplossing, dan stapelen we de problemen weer gewoon op voor de volgende generatie. Die kans is wel groot, want zoveel problemen worden vandaag gewoon doorgeschoven.

In eigen land kennen we onze problemen. Mediagenieke dossiers brengen ze naar boven. Maar als ze dan weer naar de achtergrond zijn verdwenen, stopt de publieke verontwaardiging. Het geheugen is kort.

De recente beslissing in het Antwerpse Lange Wapper-dossier is daar het mooiste voorbeeld van. Minister-president Kris Peeters zegt dat er alleen maar winnaars zijn. Wat dan met de belastingbetaler die al miljoenen heeft uitgegeven aan studies? En die zijn stem heeft uitgebracht voor politici die hun de beste oplossing voorspiegelden en die dan hun kar draaiden? De enige winnaar op de korte termijn is de politiek. Alle anderen zijn verliezers. Zoals in vele dossiers. Het is tijd voor een Facebook-groep die zich hiervan iets aantrekt. Op de lange termijn.

Trends-hoofdredacteur An Goovaerts