‘Het doel is jobcreatie’

Het internationale Netwerk Ondernemen is nog maar een jaar actief in Vlaanderen, maar komt stilaan onder stoom. Het kondigt vandaag aan dat het de starters in zijn netwerk wil helpen met een renteloze lening op eer.

Starters op zoek naar kapitaal die bij een bank of een businessangel aankloppen, wordt doorgaans gevraagd hoeveel eigen vermogen ze hebben en of ze over een raad van adviseurs beschikken. Als ze die niet hebben, durven de gesprekken over verse financiering nogal eens af te springen. Netwerk Ondernemen helpt hen door zelf als adviesraad te fungeren en de starters in zijn netwerk een renteloze lening tussen 10.000 en 25.000 euro te bieden die pas na zes jaar moet worden terugbetaald.

Volgens Gert Gijbels, de gedelegeerd bestuurder van vzw Netwerk Ondernemen Vlaanderen, blijkt uit de ervaringen in de andere landen waar het startersplatform actief is dat de lening voor elke euro een hefboom van 6,8 euro oplevert via andere financieringsbronnen. Starters moeten de eerste zes maanden van de begeleiding, die twee à drie jaar duurt, aan de negenkoppige raad van bestuur van het netwerk bewijzen dat ze zo’n lening verdienen.

Om de renteloze lening te krijgen moet een ondernemer — de lening wordt toegekend aan een persoon, niet aan een bedrijf — enkel zijn erewoord geven dat hij het kapitaal na zes jaar terugbetaalt. Maar dan heeft hij natuurlijk wel al de selectieprocedure doorlopen om door de organisatie gecoacht te worden. Sinds de oprichting in september vorig jaar stelden 278 ondernemers hun kandidatuur om begeleid te worden door Netwerk Ondernemen Vlaanderen. Zij werden gescreend en tijdens maandelijkse bijeenkomsten beslist het selectiecomité wie gratis wordt ondersteund door ondernemers en experts.

Kwaliteit

Op dit moment krijgen 22 ondernemers van 17 start-ups advies. “We willen elk jaar maximaal 25 nieuwe mensen beginnen te begeleiden, zodat we in de diepte kunnen werken”, zegt handelsingenieur Gert Gijbels, die zijn carrière begon bij de Zweedse multinational Atlas Copco. In 2003 trok hij naar China om er in twee jaar de vestiging van Ahlers uit te bouwen van vier tot zestig man. Hij startte er daarna een bedrijf dat de kwaliteit controleerde van goederen die vanuit China naar België werden uitgevoerd. De link met Ahlers is er nog altijd, want Christian Leysen, de voorzitter van de rederij, is een van de begeleiders bij Netwerk Ondernemen. Ook Wouter Torfs is een grote naam, maar de meeste coaches zijn bedrijfsleiders van kmo’s van 20 tot 100 mensen.

De kwaliteit van de begeleiding is een van de zaken waarmee Netwerk Ondernemen zich wil onderscheiden van de talrijke andere initiatieven in Vlaanderen. Het ondernemersplatform stuurt ondernemers die nog maar in de fase van het zakenidee zijn door naar organisaties zoals Bryo, het startersnetwerk van Voka, of de Antwerpse accelerator Idealabs. “In België word je bijna doodgeknuffeld als je een idee hebt. 90 procent van de initiatieven voor starters heeft te maken met de ontwikkeling van een idee. Daar spelen wij niet op in. De starters bij ons zijn ondernemers die voor een bedrijf werken dat een volwaardig product heeft, omzet draait en klaar is om te groeien. Wij begeleiden overigens geen bedrijven, maar personen.”

Het grootste verschil met andere startersplatformen is volgens Gijbels het belang dat Netwerk Ondernemen hecht aan banencreatie. “Iemand die naar ons komt voor een one shot, nemen we niet. Denk aan een start-up die een app wil bouwen om zijn bedrijf na twee jaar te verkopen. Wij zoeken starters die een duurzame impact op de maatschappij hebben. Een gemiddelde starter in het internationale netwerk van Netwerk Ondernemen creëert vijftien banen na vijf jaar. Dat is ook ons doel.” De zeventien Vlaamse start-ups die advies krijgen van Netwerk Ondernemen, creëerden tussen december 2014 en augustus van dit jaar samen 48 banen.

Pay it forward

De focus op banencreatie is volgens een rondvraag van Netwerk Ondernemen een van de voornaamste redenen waarom ervaren ondernemers starters willen coachen. Ze willen de toekomst voor hun kinderen in ons land verzekeren, en dat kan alleen als nieuwe bedrijven voor voldoende banenaanwas zorgen. De vijftig ondernemers die zich engageerden, dienen zich niet alleen gratis een halve tot volledige dag per maand vrij te maken, ze steken er geld aan toe. Een actief lid dat starters wil begeleiden, betaalt 500 euro per jaar, een steunend lid 1000 euro. “Bovendien mogen ondernemers niet investeren in de start-ups die ze begeleiden”, zegt Gijbels. Net daarom is er nu de renteloze lening, waarbij het geld niet van de ondernemers in het netwerk zelf komt, maar via een lening van Netwerk Ondernemen bij de Bank van Breda.

De starters zelf hoeven niets te betalen voor het advies, maar dat betekent niet dat ze geen tegenprestatie moeten leveren. Netwerk Ondernemen verwacht dat ze zich wederkerig opstellen. Dat kunnen ze nu al doen door hun ervaringen met elkaar te delen tijdens collectieve begeleidingssessies, maar ook binnen een paar jaar door — al dan niet als lid van Netwerk Ondernemen — jonge ondernemers raad te geven als ze zelf ervaren rotten zijn geworden. ‘Pay it forward’ heet dat in ondernemerslingo. Die wederkerigheid is belangrijk. Een starter die zich niet wederkerig opstelde, moest het begeleidingstraject verlaten.

Bruno Venanzi

Ontstaan in 1986 in Roubaix, groeide Réseau Entreprendre, zoals de Franse naam van Netwerk Ondernemen luidt, uit tot een internationaal netwerk in zeven landen. Toen de Franse ondernemer André Mulliez dat jaar als CEO van het breimerk Phildar fabrieken moest sluiten, vond hij het zijn verantwoordelijkheid om zijn werknemers aan een nieuwe baan te helpen. Zijn motto was ondernemers te creëren om banen te scheppen. Daarom richtte hij in Roubaix Réseau Entreprendre op. Ondertussen heeft het netwerk 110 kantoren in Frankrijk, Zwitserland, Italië, Spanje, Tunesië, Marokko en België. De organisatie wil binnenkort uitbreiden naar Portugal, Luxemburg en Chili. Het Netwerk Ondernemen begeleidde in al die jaren 8896 ondernemers, telt 5826 leden en creëerde 70.000 banen.

In 2004 streek Réseau Entreprendre neer in België, eerst in Luik, maar later kwamen er ook elders in Wallonië afdelingen. Onder meer Bruno Venanzi, de medeoprichter van energiebedrijf Lampiris en nu voorzitter van de voetbalclub Standard, was erbij betrokken. Vier jaar geleden kwam er ook een afdeling in Brussel, waar drie Vlamingen zich bij aansloten. Zij staan mee aan de wieg van de vorig jaar opgerichte vzw Netwerk Ondernemen Vlaanderen, die steun kreeg van het Agentschap Ondernemen van de Vlaamse overheid. Vanaf 2016 hoopt de Vlaamse vzw onafhankelijk te zijn, dankzij de steun van het filantropische fonds Pulse Foundation van tien rijke families.

In België hebben 250 ervaren bedrijfsleiders een opleiding gevolgd om de startende ondernemers te begeleiden, van wie vijftig uit Vlaanderen. Zij komen hoofdzakelijk uit Antwerpen, Brussel en Gent. 60 procent is tussen de 30 en 50 jaar en 84 procent is man. Van de 75 starters die in België worden begeleid, behoren er 17 tot de Vlaamse afdeling. Van die starters is 40 procent twintiger en 40 procent dertiger, de rest is ouder. Slechts 15 procent van de ondernemers is vrouw, maar Netwerk Ondernemen wil dat aantal verhogen door ernaar te streven dat meer vrouwelijke ondernemers zich kandidaat stellen.

Benny Debruyne, fotografie Debby Termonia