Hervormer staat voor hindernis

Zo’n 200 veranderingsprocessen lopen er bij De Post. Eentje blijft achter: de invoering van de wijkpostbode. “Het is een klein vlekje op het scorebord”, beseft CEO Johnny Thijs.

‘De Liberalisering: nog 428 dagen, 13 uren, 29 minuten en 18 seconden.’ Wie het hoofdkantoor van De Post in het Brusselse Muntcentrum betreedt, kan niet naast de boodschap kijken. Op verschillende televisieschermen wordt afgeteld naar de vrijmaking van de Europese postmarkt op 1 januari 2011. Sinds zijn aantreden in 2002 heeft CEO Johnny Thijs die deadline voor ogen. Hij moet het Belgische postbedrijf klaarstomen voor de concurrentie op de vrije markt. Sinds 2002 zijn er al een massa zaken veranderd bij De Post. Thijs introduceerde het Georoute-systeem (een betere organisatie van de postrondes), sloot postkantoren en opende PostPunten, en werkt nu aan de hervorming van de distributie. De waardering voor de vele veranderingen moge blijken uit zijn nominatie, voor het derde jaar op rij, voor de titel Manager van het Jaar.

De vraag is of deze hervormingen volstaan. 2009 was immers geen gemakkelijk jaar. Johnny Thijs: “Gegeven de structurele daling van de markt en de kosteninflatie moet De Post jaarlijks 50 tot 100 miljoen euro besparingen vinden. Daar entte zich dit jaar de economische crisis op. De volumedaling nam in het eerste halfjaar toe van 1 tot 4,5 procent. Dat komt neer op een bijkomend omzetverlies van 70 à 80 miljoen euro. Dat hebben we weggewerkt door extra besparingen.”

“Er is hier dit jaar heel hard gewerkt”, beklemtoont Thijs, “Het management heeft de schouders gerecht in moeilijke tijden, dat is hoopvol voor de toekomst. We zullen het jaar afsluiten met een lichtjes hogere operationele cashflow. In vergelijking met andere bedrijven in de sector is dat een fantastisch resultaat.”

Maar Thijs beseft dat hij de productiviteit en de efficiëntie niet onbeperkt kan blijven verbeteren zonder de factor ‘arbeidskosten’ in overweging te nemen. Daarom wilde hij in 2009 een begin maken met het project van de wijkpostbodes: goedkopere arbeidskrachten die de post uitdragen. Voorlopig is er geen akkoord met de vakbonden. “Deze operationele verandering zit niet op schema”, geeft de CEO van De Post toe. Postbezorgers, of wijkpostbodes zoals ze in België heten, zijn intussen gemeengoed in verschillende landen van Europa (Nederland, Duitsland, Oostenrijk,…). Hun vergoeding (10 euro bruto per uur) is gebaseerd op wat de concurrenten in de privésector bieden voor een vergelijkbare activiteit, zegt Thijs. Daarom wijst hij de kritiek dat De Post hamburgerjobs creëert, resoluut af.

Dat hierover een maatschappelijk debat gevoerd wordt begrijpt hij wel, maar hij wil er niet verantwoordelijk voor gesteld worden. Thijs: “Niet ik heb beslist om de postmarkt vrij te maken voor de concurrentie. Het is mijn verantwoordelijkheid dat dit bedrijf een toekomst heeft. Ik hoop dat de samenleving begrijpt dat dit enkel kan als we bepaalde zaken veranderen.”

Toch wachten er Thijs nog moeilijke onderhandelingen met de vakbonden. Maar hij laat zich niet meer opjagen. “Dit is de eerste stap naar een nieuw tewerkstellingsmodel. Daarom wil ik de tijd nemen om een concept uit te werken waarin mijn personeel, de sociale partners en de omgeving zich kunnen vinden. Je moet ook realistisch zijn: op 1 januari 2011 zal dit project nooit helemaal doorgevoerd zijn. Het uitrollen ervan zal drie tot vijf jaar duren. Die paar maanden tijdverlies halen we later wel in.”

Van Thijs is bekend dat hij rechttoe rechtaan is. Hij zegt graag de zaken zoals ze zijn. Ook nu weer: “De Post staat nog voor minstens tien jaar van herstructureringen, veranderingen en bijsturingen. Als ik het kostenmodel van de concurrentie naast dat van De Post leg, breekt het angstzweet mij uit. Onze handicap blijft groot.”

Thijs gaat ervan uit dat De Post 20 procent van zijn omzet kan verliezen als gevolg van de concurrentie. Dan zit het bedrijf meteen in de rode cijfers. “Daarom is het belangrijk dat we vandaag winstgevend zijn. Dat is de marge die we hebben en die we maximaal moeten behouden. Want de dag dat de concurrentie er is, krijgen we het moeilijk.”

Door Patrick Claerhout