Hervorm het lager onderwijs

In de schoolloopbaan wegen het kleuter- en lager onderwijs zwaarder door dan het middelbaar en hoger onderwijs. Toch krijgen ze nauwelijks aandacht. De onderwijshervorming kan beter elders op mikken.

In de schoolloopbaan wegen het kleuter- en lager onderwijs zwaarder door dan het middelbaar en hoger onderwijs. Toch krijgen ze nauwelijks aandacht. De onderwijshervorming kan beter elders op mikken.

De discussie over de hervorming van het middelbaar onderwijs komt u wellicht de strot uit, toch gooien we een stok in het hoenderhok. De politieke pantomine over dit dossier was, afhankelijk van het standpunt, weerzinwekkend of hilarisch. De eensgezindheid binnen de Vlaamse regering is ver te zoeken.

Is het sop de kolen waard? Politiek kleeft er heel wat slijk op heel wat wangen, maar bovenal ging ze volkomen voorbij aan een heel belangrijk gegeven. Als jongeren in het middelbaar onderwijs aankomen, is de doorslaggevende fase van hun opleidings- en vormingsproces al afgelopen.

De professoren van de University of Chicago en Nobelprijswinnaars Gary Becker en James Heckman hebben de voorbije decennia een onderzoeksprogramma ontwikkeld over human capital of menselijk kapitaal. Ze onderzochten onder meer de opbrengst van investeringen in menselijk kapitaal. Het gaat zowel om opbrengst voor het betrokken individu (betere job, meer inkomen, hogere levenskwaliteit, …) als voor de maatschappij (minder misdaad, minder werkloosheid, meer overheidsinkomsten, …).

Uiteraard speelt het onderwijs een cruciale rol in de vorming van het menselijk kapitaal in de maatschappij. Uit de research van Becker en meer nog die van Heckman komt naar voren dat de opbrengst van investeringen in onderwijs, opleiding en vorming vooral in de periode tot grofweg de leeftijd van 10 jaar de grootste opbrengsten gerealiseerd worden. Zowel voor het individu als voor de samenleving.

Bijgaande grafiek zet dat in reliëf. Blijkbaar is het vooral in de heel jonge fase dat kinderen de fundamentele bekwaamheden meekrijgen die hen later het meest dienstig zijn. Het is ook in die fase dat maatschappelijk al te afwijkend gedrag het best kan bijgestuurd worden.

Uiteraard moet er de nodige aandacht zijn voor de organisatie van het middelbaar onderwijs, maar het zou op basis van de research van Becker en Heckman zeker geen kwaad kunnen om ook het kleuter- en lager onderwijs nog eens ernstig tegen het licht te houden. De individuele en maatschappelijke opbrengst van een optimalisering van onderwijs en begeleiding in de eerst levensjaren valt een stuk groter uit.