Herman Van Rompuy, mijnheer 6 procent

Premier Herman Van Rompuy (CD&V) is het aan zichzelf en aan ons verplicht iets te doen aan het structurele begrotingstekort van 3,5 miljard euro. Het cijfer komt van hemzelf. Hij zal het zich allicht beklagen dat hij, vlak voor hij pardoes eerste minister werd, zei het relanceplan van Leterme I maar niets te vinden in het licht van het budgettaire rampspoor waar we alweer op dreigen te belanden. Maar gezegd is gezegd, en de ex-minister van Begroting spreekt met kennis van zaken.

Die 3,5 miljard is ongeveer 1 procent van het bruto binnenlands product. In de donkerste budgettaire dagen zaten we met een tekort van ruim 15 procent van het bbp. Dat was in 1981 en Van Rompuy leidde toen de studiedienst van zijn partij. De daaropvolgende tocht door de begrotingswoestijn, met zijn ontelbare besparingsplannen, duurde twintig jaar. Een hele generatie politici was er zoet mee. Het waren tijden waarin Van Rompuys mantra luid weerklonk: wanneer we de uitgaven voor de rentelasten niet meetellen, moeten we een overschot, een primair saldo, van 6 procent hebben. Dat percentage ligt vandaag op 3,5 procent.

Zij die beweren dat het al bij al snor zit met die 1 procent structureel tekort, kijken uitsluitend op de korte termijn. Het zou een schande zijn om de financiën van de staat opnieuw te laten ontsporen en de nieuwe generatie alweer het gelag te doen betalen. Te meer daar de vergrijzing van de bevolking handenvol geld zal kosten. Die deadline komt steeds naderbij en nog steeds is geen afdoende begin gemaakt om die veroudering op te vangen. Op zich is dat al erg genoeg.

Het ziet ernaar uit dat de eerste minister het relanceplan wil herbekijken ten voordele van de begroting en de langere termijn. Hij heeft gelijk. Snel duidelijkheid creëren, is daarbij geboden. De bouwsector bijvoorbeeld heeft die nodig. Maar de tering naar de nering zetten zo vlak voor verkiezingen? We moeten het nog zien gebeuren. Bovendien zou Van Rompuy dat moeten doen met de bonte regeringsgroep die aan de macht is.

Komt daar nu bij dat CD&V volop dreigt terecht te komen in een clanoorlog. Het is allerminst uitgesloten dat Yves Leterme en zijn aanhang het zijn opvolger in de Wetstraat 16 moeilijk zullen maken. Met het communautaire geschillendossier? De voormalige premier zegt alvast een vrij man te zijn en ten dienste te staan van de partij. Vrij vertaald betekent dat: er moet met hem rekening worden gehouden. Tenslotte is hij een electorale reus.

Van Rompuy heeft een begrotingsreputatie hoog te houden. Maar het zal een heuse krachttoer zijn, mocht hij in zijn budgettaire opzet slagen. Als premier kan hij echter nauwelijks misdoen. De regeringsleider is zoals een keeper die tegenover een strafschopnemer staat. Als de doelman de bal uit zijn netten houdt, wordt hij de held. Als er toch een goal van komt, duidt niemand hem dat ten kwade. Dat zal allerminst het geval zijn voor de regeringscoalitie. (T)

Door Boudewijn Vanpeteghem