HERMAN DAEMS, MINISTER VAN BEGROTING EN FINANCIËN

In het zakenkabinet van Trends geven zeven top-CEO’s als Vlaams en federaal schaduwminister om beurt hun visie op de sociaal-economische actualiteit.

Hebt u commentaar op deze rubriek? Mail dan naar trends@trends.be

VRIJDAG 2 APRIL

Herman Daems bezoekt in Sjanghai de autofabriek van een Volkswagen-joint venture en een hypermoderne halfgeleiderfabriek. In de marge worden er heel wat gesprekken met Chinese industriëlen en financiers gevoerd.

Herman Daems. “In China valt de grote ondernemingsambitie op. De Chinezen willen duidelijk slagen. Een tweede indruk is dat China in veel sectoren niet kiest voor arbeidsintensieve en laagtechnologische activiteiten, maar bewust investeert of laat investeren in hoogwaardige technologie. Dat is in tegenstrijd met wat economen altijd hadden voorspeld. De Chinese keuze is echter niet onlogisch. Een land dat een sprong voorwaarts wil maken in zijn economische ontwikkeling, gaat niet met ouderwetse technologieën werken.

“Wat betekent de Chinese groei voor het beleid in België? Natuurlijk biedt de Chinese markt groeimogelijkheden voor Belgische ondernemers. Dat is positief. Maar de Chinese stormram zal ook invloed hebben op hoe wij hier leven en werken. Hoogwaardige technologie, innovatie en creativiteit kunnen ons helpen. Maar wat we doen, zal van het beste moeten zijn en bovendien kostencompetitief.”

ZATERDAG 3 APRIL

Op de lange terugvlucht naar huis leest Daems meer over de Interbrew-rel.

Daems. “Weer stel ik vast dat politici heel weinig weten over hoe bedrijven en hun raden van bestuur echt functioneren. Vaak heb ik de indruk dat politici denken dat een raad van bestuur functioneert als een ministerraad. Het omgekeerde is trouwens ook waar. In een ministerraad worden de verschillende maatschappelijke belangen die deelnemen aan het beleid met elkaar geconfronteerd en zoekt men naar een compromis. Compromissen zoeken tussen belangen is niet de rol van een moderne raad van bestuur. De overheid vaardigt allerlei wetten en regels uit voor een betere corporate governance. De bedoeling daarvan is dat de raad van bestuur de eigen belangen opzijzet en alleen werkt voor de belangen van het bedrijf. Maar blijkbaar weten politici zelf niet goed wat corporate governance betekent. Wat de discussie over politici en bestuursmandaten betreft, denk ik dat politici met een actief mandaat beter geen bestuursmandaat opnemen.”

DINSDAG 6 APRIL

De regering rondt de begrotingscontrole voor 2004 af. Ze kondigt aan dat de begroting in evenwicht zal zijn en dat de schuldgraad van de overheid zal dalen tot iets boven 90 % van het BNP.

Daems. “Voor de Belgische economie is het een goede zaak dat de begroting in evenwicht is, omdat de overheidsschuld verder kan worden afgebouwd. Een overheidstekort stimuleert onze economie trouwens maar weinig. In een zeer open economie als België lekken heel wat van de vraagstimulansen die van een begrotingstekort kunnen uitgaan immers weg naar het buitenland. Het goede begrotingsresultaat is te wijten aan enkele eenmalige operaties en aan de lage rente. Eenmalige elementen zullen altijd wel ergens in de begroting opduiken, maar ze zijn niet het grootste probleem.

“Maar uit alle internationale vergelijkingen blijkt dat de structuur van de begrotingsmechanismen in België ongunstig is voor het stimuleren van economische groei. Het aandeel van de overheid in het BNP behoort tot de hoogste van Europa. De kloof tussen loonkosten en nettoloon is bijna nergens zo groot. De inspanning die vorig jaar geleverd werd om de vennootschapsbelastingen te verlagen, is door de verlagingen in het buitenland een stuk van de effectiviteit kwijtgespeeld. De manier waarop de overheid geld binnenhaalt om zichzelf te financieren, is goed voor de maatschappelijke solidariteit maar niet bevorderlijk voor de groei.”

DONDERDAG 8 APRIL

Zes EU-landen voldoen niet aan Europese begrotingsnormen. België is daar niet bij.

Daems. “Voor België blijkbaar een pluim, maar dit is toch geen goed nieuws voor Europa. Het betekent dat het stabiliteitsplan dat moest zorgen voor een stevige euro nu echt ter discussie staat. Volgens voorzitter Romano Prodi van de Europese Commissie en veel economen was het toch een dom plan. De markten zijn het daar blijkbaar mee eens, want de euro is een stevige munt geworden en gebleven. Maar opnieuw liggen de problemen hier op lange termijn. Wat gebeurt er als een groot deel van de Europese landen de begrotingsdiscipline aan hun laars lappen? Zal de euro dan stevig blijven? Een eenheidsmunt met een zwakke Europese Commissie en sterke landen die hun eigenbelang nastreven, is niet echt houdbaar. Dan staat ook de economische groei ter discussie.”

VRIJDAG 9 APRIL

Sony ontslaat een honderdtal hooggeschoolde ingenieurs.

Daems. “Een goed geleide onderneming met topproducten ontslaat wereldwijd 20.000 mensen. Het stemt tot nadenken. Hoogtechnologische producten en innovatie zijn belangrijk, maar alleen daarmee zullen we het niet redden. Bovendien leert het ons dat een keuze voor hoogwaardige technologie niet betekent dat we de kosten niet onder controle hoeven te houden.”

Volgende week: Hugo Vandamme, Trends-schaduwminister van Wetenschappelijk Beleid, Technologische Innovatie, O&O en Onderwijs.

A.G.

+ China biedt mogelijkheden voor Belgische ondernemers.

+ Belgische begroting in evenwicht.

– Politici weten weinig over werking van bestuursraden.

– Belgische begrotingsmechanismen ongunstig voor economische groei.

– EU-leden lappen begrotingsdiscipline aan hun laars.