Help, stiefmoeder plundert papa

Hoe beveiligt u uw vermogen als u trouwt? Kunt u vermijden dat uw stiefmoeder het vermogen van papa opsoupeert?

Hoe houdt u de successierechten laag? Heldere antwoorden op dergelijke vragen krijgt u in het boek ‘Vermogensplanning’.

Alain Nijs, Anton van Zantbeek & Alain Verbeke, Vermogensplanning – Praktisch en eenvoudig. Roularta Books, 112 blz., 25 euro.

U hoeft niet noodzakelijk premier van België te zijn om een olijvenboerderij in Toscane te kopen. Of prefereert u een villa aan een Spaanse costa of een Provençaalse mas met zwembad? Hoe gaat u tewerk? Lees eerst Een jaar in de Provence, waarin de Brit Peter Mayle zijn ervaringen als koper van een huis in Frankrijk vertelt. Dan beseft u meteen dat er naast de idylle ook een stortvloed aan praktische bezwaren en administratieve hindernissen opdoemen. U kunt maar best een stevige dosis Engels flegma en droge humor bezitten om alle aanslagen op uw gemoedsrust te overleven bij de aanschaf en verbouwing van uw Zuid-Franse droom. U dacht dat u alleen in België onnoemelijk veel vergunningen en paperassen nodig had? U denkt wel anders na een mediterrane aankoop, al dan niet gevolgd door een al even zenuwslopende renovatie.

Met een goede notaris, het juiste advies en voldoende geduld brengt u uw vakantiehuis wel in orde. Eind goed, al goed? Dan vergeet u de fiscus. Eerst houdt de Franse fiscus de hand open voor 4,89 % overdrachtsbelasting op de marktwaarde. Samen met zegelkosten en notariskosten, bent u dan al 7 % op de waarde verschuldigd. Vergeet de vermogensbelasting niet van ten hoogste 1,8 %, al is er een vrijstelling tot een waarde van 720.000 euro. Aan lokale belastingen kunt u doorgaans niet onderuit.

Dat was het, althans voor Frankrijk. In uw aangifte voor de personenbelasting in België moet u ook de forfaitaire brutohuurwaarde van de mas aangeven. Ook als de woning niet wordt verhuurd. Die waarde wordt meegerekend in uw Belgische personenbelasting. Als u de woning verhuurt, bent u ook inkomstenbelastingen in Frankrijk verschuldigd. In het al even populaire Spanje betaalt u nog meer belastingen.

Assepoestercomplex. Dergelijke duredetails vinden we helder uiteengezet in Vermogensplanning – Praktisch en eenvoudig, een bundel hoogst interessante tips van het gespecialiseerde juristentrio Alain Verbeke, Anton van Zantbeek en Alain Nijs. Hun financieel en fiscaal advies vindt u ook geregeld in Trends. Uiteraard houden de drie eminente adviseurs het niet bij onderwerpen die we hier wat oneerbiedig als dure details bestempelen. Naast de fundamentele vermogensvragen waarop ze ingaan, verbleekt de behandeling van een buitenlandse vakantiewoning zelfs. En fundamenteel is de hele structuur van het boek, waarbij zowat de hele cyclus van het leven gevolgd wordt.

In het eerste luik wordt het huwelijk vanuit een allesbehalve romantisch perspectief doorgelicht. De auteurs geven u de wijze raad om bij het opstellen van een huwelijkscontract oog te hebben voor de hypothese van een echtscheiding. Niet zelden hebben de tortelduifjes overigens al huwelijken achter de rug en hebben ze al kinderen uit vorige relaties. U wil hertrouwen, maar dat mag geen impact hebben op het erfdeel van uw kinderen? Of u kampt met een Assepoestercomplex en vreest dat de nieuwe stiefmoeder vaders vermogen zal opsouperen? Een nog jonge wet zorgt voor een vrij behoorlijke regeling. Ook dergelijke thema’s lichten de auteurs toe zonder te vervallen in juridisch abracadabra. Precies door de nuchtere, franjeloze aanpak met verhelderende voorbeelden krijgt het boek een hoge bruikbaarheidswaarde.

Fiscale amnestie. In het tweede luik krijgt de ondernemer alle aandacht. Eerst wordt de mythe van de aandelen aan toonder vakkundig onderuitgehaald. De auteurs tonen de weg om een schenking van aandelen op naam even goed te organiseren als een handgift van aandelen aan toonder. Vervolgens komt u kort en klaar te weten aan welke voorwaarden uw Vlaamse onderneming moet voldoen om bij uw overlijden te vererven zonder dat uw erfgenamen een cent successierechten moeten betalen.

Dergelijke lucratieve weetjes komt u ook te weten in het hoofdstuk over onroerend goed, waar onder meer een gesplitste aankoop uit de doeken gedaan wordt. De laatste hoofdstukken vormen ook het sluitstuk van elke degelijke vermogensplanning: schenken, testament opstellen en erven. Of onterven. We onthouden vooral dat er heel wat misverstanden de ronde doen en dat successierechten nog best kunnen meevallen voor wie tijdig de juiste planning maakt.

Nog voor dat orgelpunt pakken Nijs, van Zantbeek en Verbeke hét fiscale hete hangijzer aan: de fiscale amnestie. Veel details konden hier niet in, omdat het boek afgesloten werd kort nadat de regering een akkoord ter zake bereikte in het najaar van 2003. Maar ook uit deze korte verheldering blijkt eens te meer dat nogal wat beuzelpraat rondgestrooid worden. Misschien doet zelfs uw bankier daaraan mee, misschien jaagt hij u wel nodeloos de stuipen op het fiscale lijf. Boeken als deze vormen alvast een goede voorbereiding voor u uw bankier een vraag stelt.

Luc De Decker

U komt ook kort en klaar te weten aan welke voorwaarden uw Vlaamse onderneming moet voldoen om bij uw overlijden te vererven zonder dat uw erfgenamen een cent successierechten betalen.