Groote Oorlog, grote recessie?

De aanslag in 1914 was het nationalistische protest van een heetgebakerd student die geen wereldwijde crisis op het oog had. …

De aanslag in 1914 was het nationalistische protest van een heetgebakerd student die geen wereldwijde crisis op het oog had. De terreurdaden op 11 september 2001 hadden echter een globale impact op het oog, getuige de plaats van de aanslag (onder meer de WTC-torens), de gesofisticeerdheid (mogelijke short selling vóór de aanslag) en het tijdstip (net vóór de opening van Wall Street en op een moment dat de wereld in een gesynchroniseerde groeivertraging verkeert). De bedoeling van de daders was duidelijk: de VS en de wereldeconomie in haar hart treffen.

Zijn ze daarin geslaagd? Neen. Of beter, nog niet. We balanceren op het randje. De voorbije dagen was er sprake van een heuse beurskrach: de Dow Jones zakte vorige week 14,5%. Angst en paniek zijn slechte raadgevers. Een recessie is geen demon, hoewel velen dat denken. Een acute, versnelde terugval, waarbij de patiënt grondig uitziekt, zou wel eens veel gezonder kunnen zijn dan een sluipende recessie, die als een traag bijtend zuur invreet op de fundamenten van onze economie.

Een versnelde economische dieetkuur kan ook weldadige effecten hebben: vermindering van de overcapaciteit, liquidatie van dubieuze investeringen, aantrekkelijker koopjes op de beurs, delisting wordt een haalbare kaart. Dankzij de VS-crisis kunnen analisten en economen nu ook zonder gezichtsverlies hun prognoses aanpassen.

Historische verblinding loert echter om de hoek. Het is cynisch zoals bepaalde financiële specialisten lijken te azen op een militaire actie. Ze hopen dat een bommenregen, zoals die boven Irak tijdens de Golfcrisis in 1991, de onzekerheid op de markt zal opheffen en de aandelenkoersen zal doen opveren. Lokale militaire conflicten zoals de Koreaanse oorlog en de Suez-crisis werden prima verteerd. En zelfs als het conflict een lange strijd wordt, zullen de gebeurtenissen wel aan nieuwswaarde inboeten en hun (beurs)impact verliezen _ zie de Vietnam-oorlog.

Dit ergerlijke cynisme zou weleens de grootste misrekening kunnen worden die de markten kunnen maken. Voor het eerst sinds eeuwen hangen er enorme politieke, religieuze en culturele implicaties vast aan een Amerikaans ingrijpen in het Midden-Oosten of Centraal-Azië. Ook hier balanceren we op het randje.

Slechts twee remedies kunnen een “Groote Oorlog” in de regio vermijden. Eén: het diplomatieke tegenoffensief _ de EU-missie van Louis Michel is een eerste stap. Twee: het aanhalen van de mercantiele banden met de Arabische wereld. De mohammedaanse ethiek heeft altijd een belangrijke plaats toegekend aan de koopman. Hier ligt een vitale sleutel voor een duurzame normalisering van de Arabisch-westerse relaties. Ook in die zin hebben we er alle belang bij ons niet te laten opjagen door de angst voor een grote recessie.

Piet Depuydt