GROENE CULTUUR

De calvinistische tuin

Het verschijnen van de nieuwe catalogus van de vereniging Open Tuinen maakt er ons attent op dat het groene seizoen openbloeit. Prompt hebben we een paar toepasselijke boeken opgezocht, een select trio dat oog heeft voor de kruisbestuiving tussen ambacht en kunst. Vooraf stippen we aan dat de nieuwe Open Tuinen-catalogus meer dan 200 tuinen voorstelt. Wie lid wordt (500 frank per paar, info telefonisch of per fax, 02-646 97 36) krijgt niet alleen de publicatie, maar kan de tuinen ook bezoeken.

Ons eerste boek stamt van de secretaris-generaal van Open Tuinen, Christine de Groote. In Van Eden tot vandaag vertelt ze de geschiedenis van de tuin. Ze begint bij de vroege ontginning van grond door brandcultuur. In de chronologie wordt ook de handel niet vergeten, waarbij ontsporingen als de Nederlandse tulpenmanie in 1637 aan bod komen. Zowel de siertuin als de vroege tuinbouw, boomgaarden als de moestuin krijgen aandacht. Telkens weer wordt ingezoomd op de typisch Belgische situatie, al worden de belangrijke buitenlandse trends, vernieuwingen en voorbeelden zeker niet aan de kant gelaten. In het hoofdstuk over de hedendaagse tuinen genieten zelfs de schaarse Belgische wijngaarden belangstelling. De foto over de keurig herplante wijngaard bij het kasteel van Renesse in Limburg lijkt zo uit een Franse appellation weggeknipt. Kortom, een boek dat we kunnen aanbevelen aan wie interesse heeft voor de culturele wortels van de tuin, waarbij dit begrip ruim geïnterpreteerd wordt. Davidsfonds, 262 blz., 1495 fr.

Momenteel zijn de potteriehoven alweer uit het modebeeld verdwenen. Wie méé wil zijn, kiest voor sobere, strenge, strakke, haast stringente ontwerpen. Meer dan ooit is de tuin een structuurspel van lijnen en volumes. Zelfs de half overwoekerde, grillige vijver met ruisende cascade werd vervangen door ascetische bakken. De katholieke tuin met zijn barokke grandeur en mysterieuze kamertjes werd ingeruild voor een onopgesmukte calvinistische architectuur. Een voorproefje krijgen we in Bouwen aan buiten van de Britse tuinarchitect Stephen Woodhams. Zijn boek is vooral inspirerend met een arsenaal geslaagde, maar ook minder geslaagde voorbeelden. Let ook op de materiaalkeuze. Schuyt & Co, 191 blz., 1500 fr.

Nu ontbreekt alleen nog een praktisch werk, zoals het Handboek tuinieren, een turf met tips over de inrichting van de tuin, de keuze en verzorging van planten, en zelfs het plaatsen van omheiningen. Het gaat om een vertaling van een verzamelwerk van de befaamde Britse Royal Horticultural Society. De uitleg is nu en dan onvermijdelijk te beknopt. Kosmos/Z&K, 420 blz., 1830 fr.

Luc De Decker