GRIJZE WOLVEN

Turks extreem-rechts

Sedert de recente publicatie van Grijze wolven Een zoektocht naar Turks extreem-rechts schuilen de Nederlandse journaliste Stella Braam en haar collega van Turkse komaf Mehmet Ülger op een onderduikadres. De politie had het duo die raad nadrukkelijk meegegeven na de eerste doodsbedreigingen. Precies door die dramatische wending wint het boek aan overtuigingskracht, want waterdichte bewijzen levert het tweetal lang niet altijd. Soms lijken ze zelfs spijkers op laag water te zoeken. Vooral een ommetje naar een congres in Hasselt midden vorig jaar, laat vele vragen onbeantwoord.

Een tweede Rushdie-tragedie wordt de zaak allicht niet, alleen al omdat we de Grijze wolven zeker niet op één noemer mogen plaatsen met moslimfundamentalisten. Ze zijn immers op de eerste plaats radicale Turkse nationalisten, volgers van hun in april overleden leider-stichter Alparslan Türkes. De voormalige legerofficier droomde van een Groot Turkije en was een havik om de traditionele Turkse cultuur intact te houden. Hij heeft een turbulent leven geleid, met een beschuldiging van nazi-sympathieën na de Tweede Wereldoorlog en een gevangenisstraf nadat militairen de macht in Turkije in 1980 overnamen via een staatsgreep. Tussendoor wakkerde hij wellicht de bloedige strijd aan tussen rechts en links in Turkije. Zijn politieke leven leidde hij via de door hem opgerichte MHP.

De jongste jaren viel er een politieke windstilte rond de Grijze Wolven, maar Braam en Ülger voeren aan dat we ons geen illusies hoeven te maken. Ook hun invloed op de Turkse gemeenschap in de Lage Landen en in Duitsland zou sterk gegroeid zijn. De droom van het Groot-Turkse Rijk, dat zelfs Derde Rijk-afmetingen aanneemt, is politiek een harde dobber, maar het boek toont ook andere weinig bemoedigende praktijken aan. Vooral de Nederlandse Grijze Wolven worden in verband gebracht met de misdaadwereld en op de eerste plaats met harddrugs.

Braam en Ülger leggen zelfs een schimmige piste bloot van een wereldwijd vertakte extreem-rechtse maffia. Daarbij zouden er wel eens bescherming of hand- en spandiensten van Turkse overheidsinstanties kunnen bestaan. Een getuige verklaart dat er voor de drugshandel in België zelfs een tijdlang een Navo-commandant verantwoordelijk was. Althans, daarvoor putten de auteurs uit de verklaringen van de insider in een eerder kranteninterview. Ondertussen richten de Grijze Wolven verder culturele en sportverenigingen op, ook in België.

LDD

Stella Braam & Mehmet Ülger, Grijze wolven Een zoektocht naar Turks extreem-rechts. Nijgh & Van Ditmar, 176 blz., 599 fr.