Grapjas Prodi

Vanuit Frankrijk waait een nieuwe wind en die voelt schraal aan voor Europa. Vorige week nog verklaarde Frankrijks minister van Financiën, Francis Mer, dat het Stabiliteitspact – samen met het Verdrag van Maastricht zowat de grondwet van de Economische en Monetaire Unie ( EMU) en de euro – “niet in steen” gegraveerd staat. Enkele dagen later deed de Franse minister van Industrie, Nicole Fontaine, er nog een schepje bovenop toen ze verkondigde dat we dringend toe zijn aan “een verstandige herinterpretatie” van dat Stabiliteitspact. Voor wie tussen de regels door kan lezen: de nieuwe Franse regering zal haar laars lappen aan het omstreden pact.

Commissievoorzitter Romano Prodi luidde na de Franse salvo’s prompt de alarmklok. De Europese Commissie, zo liet Prodi weten, zal niet dulden dat welk land ook buiten de schreef van het Stabiliteitspact loopt. Meer zelfs, “de Commissie zal niet aarzelen om een formele en publieke waarschuwing uit te zenden in de richting van elk land dat uit de pas loopt.”

De gewezen Italiaanse professor is een intelligent en beminnelijk man. Het is dan ook pijnlijk als zo’n man zich belachelijk staat te maken. Of maakte hij een grapje? Want nadat er eerder dit jaar niets in huis kwam van een formele waarschuwing voor de budgettaire ontsporing in Duitsland, beschikken Prodi en zijn Commissie ter zake over geen enkele geloofwaardigheid meer.

Voor de grote landen binnen de Europese Unie bestaan er geen regels. Goed drie maanden geleden beloofde de toenmalige Franse regering nog een begroting in evenwicht tegen 2004. De huidige Franse minister van Begroting, Alain Lambert, voorspelt voor dit jaar een deficit van 2,5% van het bruto binnenlands product (BBP). Ondanks dat tekort willen hij en de nieuwe regering toch doorgaan met substantiële belastingverlagingen. Tijdens de top van Sevilla werden water en vuur toch nog verzoend: Frankrijk blijft bij zijn belofte van een begroting in evenwicht tegen 2004, maar moet dat resultaat pas kunnen voorleggen als de economische groei minstens 3% per jaar bedraagt. De kans op zo’n groeiprestatie is zeer klein en dus houdt de Franse regering haar handen vrij.

Dat de toestand van de publieke financiën niet erg relevant is voor het al dan niet goed functioneren van een monetaire unie doet geen afbreuk aan het feit dat een deugdelijk beheer van de staatshuishouding een wezenlijk onderdeel van de welvaartsbasis op lange termijn is. Een land als Frankrijk zou net daarom – en niet omwille van domme Europese afspraken – best zijn begrotingstoestand in de hand houden.

Hetzelfde geldt trouwens voor België. Diverse ministers deden de voorbije weken hun best om aan te tonen het nog altijd goed zit met de Belgische publieke financiën. Ten onrechte. Wie het jongste rapport van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) over België doorneemt, komt tot de vaststelling dat we op een haar na aan een herneming van het sneeuwbaleffect van de rentelasten toe zijn. Jawel: net zoals alle regeringen vóór haar heeft ook Verhofstadt I de budgettaire teugels tijdens de voorbije hoogconjunctuur gevierd.

Johan Van Overtveldt [{ssquf}]