GRAAITAKS IS OVERBODIG

Albert Frère verdiende vorig jaar bij GBL 5,54 miljoen euro. Jean-Paul Votron kreeg 4,47 miljoen op zijn Fortisrekening. En Carlos Brito van InBev mocht 3,94 miljoen ontvangen. Dat is de voorlopige top drie van de best verdienende managers van de Belgische beursgenoteerde bedrijven.

Als klap op de vuurpijl kwam de 6 miljoen euro die Didier Bellens opstreek voor de verkoop van zijn Belgacomaandelen. De vakbonden steigerden, de krantenkoppen schreeuwden de bedragen in het gezicht van hun lezers. Het spel zit weer op de wagen.

In Nederland is er ook commotie rond de zogenaamde graaitaks: een extra belasting op toplonen. Etienne Schouppe (CD&V) verklaarde afgelopen maandag in De Morgen dat hij niet gekant is tegen zo’n graaitaks. Met de verkiezingen in aantocht zijn de CEO’s een makkelijk doelwit. In principe is het loon van de CEO van een privébedrijf een zaak van de aandeelhouders. Als zij bereid zijn te betalen, is er geen vuiltje aan de lucht. Dat is het startpunt en theoretisch is daar geen speld tussen te krijgen. Toch kunnen we hier bedenkingen bij maken. Ten eerste hebben aandeelhouders niet altijd voldoende macht om exorbitante lonen tegen te houden. Groot-Brittannië geeft het goede voorbeeld: het loon van het topmanagement moet worden voorgelegd aan de algemene vergadering. Dat zou bij ons een grote stap vooruit zijn.

Ten tweede heeft zelfs het verloningscomité, dat verantwoordelijk is voor het loon van de CEO, te weinig macht. Vaak wordt een CEO aangeworven en ligt het contract te wachten op zijn handtekening, terwijl het verloningscomité nog geen uitspraak heeft gedaan. De leden van dit comité moeten veel vroeger betrokken worden bij de aanwerving.

Ten derde zijn er ook de stakeholders, zoals het personeel. Je kunt de werknemers geen loonmatiging opleggen als je tegelijkertijd het vaste loon van de CEO met 25 % laat stijgen, zoals dat gebeurde bij sommige toplonen die nu bekend zijn. De CEO moet solidair zijn met het personeel. Dat zal hun inzet verhogen. Is dat niet de taak van de CEO: ervoor zorgen dat iedereen zoveel mogelijk meewerkt aan de winstmaximalisatie? Een CEO die zichzelf een hoger vast loon geeft en zijn werknemers op hun honger laat, is een slechte CEO.

Het variabele loon van de CEO mag stijgen als de resultaten van het bedrijf goed zijn. Maar dan moet ook een zo groot mogelijk deel van het personeel kunnen genieten van winstdeling. Carlos Brito verdient goed omdat hij hard heeft gewerkt, maar ook omdat Jan Janssen elke dag een perfect biertje produceert.

Als die voorwaarden vervuld zijn, is er geen probleem met de hoge lonen van CEO’s. En is een graaitaks overbodig. Wat tegen de borst blijft stuiten, zijn de ontslagvergoedingen. Die moeten tot een absoluut minimum beperkt worden. Het is schrijnend dat John Brock in december 2005 ontslag krijgt bij InBev vanwege onvoldoende prestaties, een ontslagvergoeding van 10 miljoen euro ontvangt, in april 2006 elders aan de slag gaat en nu, volgens Le Soir, 20 miljoen euro extra vraagt. Dat is een schande. Wie 2 miljoen euro of meer per jaar verdient, kan best enkele maanden rondkomen zonder inkomen.

Guido Muelenaer