Gokken moet sportief blijven

De Belgian Betting Association, een vereniging van drie privébedrijven die handelen in sportweddenschappen, maakt zich zorgen. Doet de concurrentie van de Nationale Loterij acht jaar inspanningen voor een gezonde sector teniet?

Joris Petillion, gedelegeerd bestuurder van Stanleybet Belgium en voorzitter van de Belgian Betting Assocation, is bezorgd. Acht jaar al ijvert hij voor een gezondere sector. Net nu Stanleybet en andere privébedrijven daar de vruchten van beginnen te plukken, komt de Nationale Loterij op hun speelterrein. Het overheidsbedrijf dreigt de bestaande spelers weg te blazen.

Volgens Sofie Van den Bussche, de woordvoerster van de Nationale Loterij, zijn de plannen nog in volle ontwikkeling. Het is de bedoeling begin 2013 van start te gaan. Eerst in de krantenwinkels, later ook via internet, meldde administrateur-generaal Ivan Pittevils al. Ook event betting – bijvoorbeeld gokken op de winnaar van tv-spelletjes zoals Idool of Eurosong – zou op iets langere termijn tot de mogelijkheden behoren. De onlangs overleden commercieel directeur Jacques Devergnies kondigde eerder in het magazine van Prodipresse, de vereniging van onafhankelijke persuitgevers van Brussel en Wallonië, aan dat de Nationale Loterij “in een eerste fase duizend winkeliers hoopte te overtuigen om mee te doen”.

Het doet Petillion steigeren. “De Nationale Loterij beweert dat ze de markt niet wil verruimen, maar kanaliseren. Maar tel even mee. Stanleybet is na acht jaar aanwezig in 225 winkels. In totaal zijn er zowat 650 verkooppunten voor sportweddenschappen. En waar denkt de Nationale Loterij aan? Duizend verkooppunten!”

Van den Bussche wijst die argumenten echter af. “In ons beheerscontract staat dat de Nationale Loterij haar taken als openbare dienst, waaronder het aanbieden van sportweddenschappen, aan alle inwoners moet aanbieden binnen een redelijke geografische afstand. In tegenstelling tot privéoperatoren die winst maken voor hun aandeelhouders, vloeit de opbrengst van de Nationale Loterij voor het overgrote deel terug naar de gemeenschap. De wetgever heeft dan ook al in 2002 duidelijk gemaakt dat er absoluut geen sprake is van een unfaire mededinging, precies omdat de Nationale Loterij geen kansspeloperator, maar de aanbieder van een openbare dienst is.”

Natuurlijke troeven

Bovendien heeft de Nationale Loterij een aantal “natuurlijke troeven”. Ze kan gebruikmaken van de terminals die ze heeft geplaatst om Lotto, Euromillions en andere producten te verkopen. De privéspelers daarentegen hebben hun hard- en software bij de dagbladverkopers moeten installeren. Die apparatuur zal binnenkort ook moeten worden gevalideerd door de Kansspelcommissie. Daarbovenop komen nog allerlei regels over de hoogte van de ingezette bedragen (maximaal 200 euro per persoon per dag) en moet de winkelier of het gokbedrijf per verkooppunt 1500 euro neertellen om bij de Kansspelcommissie een licentie te krijgen.

Dat zijn zware investeringen, zeker in de wetenschap dat bij sportweddenschappen drie elementen een klant over de streep trekken om bij bedrijf X te gokken en niet bij concurrent Y. Petillion: “Het belangrijkste is de nabijheid bij de klant, de share of distribution. De meeste klanten willen geen dertig kilometer rijden, ze willen terechtkunnen in hun gemeente. Vervolgens komt de share of voice, de zichtbaarheid. Laat het duidelijk zijn dat de Nationale Loterij in die twee domeinen een veel sterkere positie heeft dan de privéspelers.”

Pas op de derde plaats telt de share of customer preference: bied je als bedrijf aan wat de klant wil? Als je verwacht dat FC Barcelona zijn match wint en je krijgt bij het ene bedrijf 1,5 euro in geval van winst en bij het andere maar 1,3 euro, dan is de keuze snel gemaakt.

Kritische massa

“Weddenschappen zijn heel prijsgevoelig en de marge is klein, dus je moet kritische massa genereren om je risico’s te spreiden”, legt Petillion uit. “Wij hebben tot een miljoen quoteringen per maand. In Malta zijn veertig mensen permanent bezig onze risico’s te beheren. Zit onze quotering juist? En wordt er niet te veel ingezet op bepaalde matchen? Doe je dat niet, dan dreig je het slachtoffer te worden van een gokchinees.” De Nationale Loterij wil dat probleem opvangen door samen te werken met een externe partner, die wordt gekozen volgens de wetgeving op overheidsopdrachten.

De Belgian Betting Association, een vereniging die de drie privéoperatoren Stanleybet, BetFIRST en Bingoal/PMU belge verenigt, onderzoekt in elk geval haar juridische mogelijkheden. Al beseft Petillion dat dat politiek geen gemakkelijke zaak is. “Churchill zei ooit dat gokken publiek zeer gevoelig ligt, maar politiek onbelangrijk is. Met gokken win je geen stemmen.”

Groeiende markt

Toch is de interesse van de Nationale Loterij, die na het opdoeken van het Toto-spelletje lang wegbleef van sportweddenschappen, best begrijpelijk. Binnen het gokken zijn sportweddenschappen een van de sterkst groeiende sectoren, met een jaarlijkse groei van 10 procent. Petillion: “Dé groeimarkt is live betting: gokken op wedstrijden die op datzelfde moment worden gespeeld. In het Verenigd Koninkrijk is dat al razend populair.”

Officiële cijfers over de markt van de sportweddenschappen zijn niet voorhanden, maar volgens het gespecialiseerde marktinformatiebureau H2 Gambling Capital bedroeg de brutomarge (omzet minus de gewonnen bedragen) in 2008 een slordige 79,6 miljard euro in de verkooppunten en 8,3 miljard euro online. Voor dit jaar voorspelt het bureau een brutomarge van 83,7 miljard offline en 12,5 miljard euro online. Het marktaandeel van het elektronische gokken, dat in vier jaar tijd is gestegen van 9,5 naar 13 procent, zit dus duidelijk in de lift.

Nochtans is het geen eenvoudige oefening om rendabel te opereren als gokbedrijf. De gemiddelde inzet van een speler bedraagt amper 9 euro. Dat is niet veel, maar echt ongelukkig is Petillion daar ook niet om. “We zijn niet geïnteresseerd in grote bedragen, wel in het gezonde spel.”

Blijkbaar slaagt Stanleybet erin uit de optelsom van al die kleine inzetten toch een winstgevende business uit te bouwen. De cijfers over 2011 geven een bedrijfswinst van 972.390 euro te zien, waarop nog eens 220.210 euro belastingen werd betaald. Niet slecht op een omzet van 21,89 miljoen euro. Voor dit jaar mikt Petillion zeker op 25 miljoen, en hopelijk 27 miljoen euro omzet. Voetbalweddenschappen zijn goed voor meer dan 90 procent van het totaal. Toch is enige nuancering op zijn plaats, want dankzij die winst én een kapitaalverhoging met 938.500 euro, kreeg het bedrijf pas vorig jaar het eigen vermogen uit het rood.

Wet van de jungle

Die slechte economische cijfers hebben veel te maken met de toestand die Petillion aantrof toen hij in november 2004 in de sector begon. De wet van de jungle vierde er hoogtij: tientallen dubieuze bedrijfjes ontdoken elke mogelijke belasting of waren rechtstreeks betrokken bij structurele witwasoperaties. “Officieel vielen sportweddenschappen onder de verantwoordelijkheid van de regionale sportfederaties Bloso en Adeps. Toen ik bij hen langsging om me te informeren, wisten die bij wijze van spreken niet waarover ik het had.”

De West-Vlaming had echter al geleerd om zelf zijn weg te zoeken. Hij financierde zijn studie met de verkoop van websites. Met een MBA van Vlerick op zak verdiende hij vervolgens zijn sporen in de import van designmeubelen. Tot hij reageerde op een jobadvertentie van het toen nog beursgenoteerde Stanleybet. “Wij speelden het zuiver”, zegt Petillion. “Maar de hoge belastingen op weddenschappen, de niet-aftrekbare btw en de vennootschapsbelasting kostten ons 50 procent van onze omzet, in een markt die werd gedreven door zwart geld. Begin maar eens te concurreren. Tot 2008 maakten we elk jaar verlies.”

Nadat veertien operatoren door de overheid op non-actief waren gezet, drong Petillion, samen met enkele andere concullega’s, aan op een duidelijke wetgeving. “Sindsdien betalen we 15 procent belasting op onze winst, in plaats van op onze omzet. Daardoor is de motivatie om die heffing te ontduiken grotendeels weggenomen. Er zal altijd een zwarte markt blijven, maar die is nu marginaal. De belasting brengt nu tijdelijk misschien minder op, maar op langere termijn pluk je als overheid de voordelen van een gecontroleerde markt. De fiscale inkomsten zullen dan opnieuw stijgen.”

LUC HUYSMANS

“We zijn niet geïnteresseerd in grote bedragen, wel in het gezonde spel”