Vanaf morgen is de dalai lama in Brussel. Zijn boeddhistische principes en inzichten zijn ook in het bedrijfsleven bruikbaar.
Dat de dalai lama, officieel de meest belangrijke gereïncarneerde lama (leraar) in het Tibetaanse boeddhisme, wereldwijd wordt gezien als een spirituele leider in het rijtje Mahatma Gandhi, Nelson Mandela of Martin Luther King, is algemeen bekend. Minder geweten is dat hij ook heel wat managers tot voorbeeld strekt en ook interesse heeft voor leiderschap. Hij schreef in 2008 samen met de Nederlandse consultant Laurens van den Muyzenberg een managementboek met als titel De weg van de leider. Leiderschap en boeddhisme in een globaliserende wereld. In België zijn Jef Colruyt (Colruyt Group) en Wouter Torfs (Schoenen Torfs) twee bekende voorbeelden van managers die zich laten inspireren door het boeddhisme.
De dalai lama begint zijn bezoek aan Brussel met een tweedaags seminar in Bozar, waarop verschillende mensen uit het bedrijfsleven intekenden. De Engelstalige workshops en sessies met een keur aan sprekers, gaan over onderwerpen als ‘Aan de slag met het machtsgerichte en zorggerichte deel van jezelf’ of ‘De taal van geweldloze communicatie’. Zondag is er in Paleis 12 van de Brusselse Expo een uitverkochte publieke conferentie over ‘Individuele inzet en globale verantwoordelijkheid’.
Een cruciaal inzicht dat de dalai lama managers wil meegeven, is het belang van de juiste beslissingen nemen en het juiste handelen – zeker in crisissituaties. Het is een pleidooi om je niet door je emoties te laten leiden, maar te analyseren wat je voelt en denkt en goed na te denken over je intenties en drijfveren. Zeker in een wereld die voortdurend verandert, moet een leider zo goed mogelijk inschatten welke gevolgen zijn beslissingen hebben op zijn bedrijf, hemzelf, zijn werknemers, klanten en andere belanghebbenden. Zo kan hij op voorhand anticiperen op negatieve gevolgen van zijn beslissingen.
Balans
Om zulke doordachte, goede beslissingen te kunnen nemen als leider dien je eerst en vooral als mens in evenwicht te zijn. Daar loopt het bij nogal wat mensen al fout, zegt Christian Salez, die erbij was tijdens het vorige bezoek aan België van de dalai lama, in 2004 in het Antwerpse Sportpaleis. “Ik blijf ervan versteld staan hoeveel mensen uit balans zijn”, zegt de ex-CEO van het luxemerk Delvaux en nu bestuurder bij Natan en het Londense Furthermore. “Terwijl het net belangrijk is voortdurend te streven naar interne balans.”
Om een betere leider te worden, moet een leider dus in de eerste plaats aan zichzelf werken. Dat kun je doen door je denken te oefenen. Een ongetrainde geest springt immers van de hak op de tak, waardoor je waardevolle tijd verspilt, luidt het in het boek dat de dalai lama schreef met Laurens van den Muyzenberg. Door je geest te trainen kun je afstand nemen van negatieve emoties en leer je de zaken in het juiste perspectief te zien. Die onthechting kun je oefenen door te mediteren. “Mensen worden in het dagelijkse leven meegesleurd in allerlei verhalen”, legt Christian Salez uit. “Door veel te mediteren en te sporten kun je stabiliteit creëren in je leven. Je maakt tijd voor jezelf. Eén element dat daar een enorme rol in speelt, is de natuur.”
Onthechting biedt leiders de kans de zaken anders aan te pakken, zelfs tijdens een gewone vergadering. “Het is onwaarschijnlijk hoe we er maar niet in slagen het moment te benutten”, legt Christian Salez uit. “We worden voortdurend, zowel in ons persoonlijke leven als in het management, gemotiveerd om te leren van het verleden of te kijken naar de toekomst. Neem een meeting als voorbeeld. Als je je even onthecht van alles wat je weet over de persoon met wie je gaat vergaderen en van alles wat je zelf wil zeggen, kan dat tot verrassende dingen leiden. Mensen zijn het luisteren verleerd. Terwijl de andere persoon nog niet uitgesproken is, zijn ze hun antwoord al aan het voorbereiden. En even een stilte laten vallen, verdragen mensen niet meer.”
Organisatie
Boeddhistische ideeën zoals het lijden verminderen, onthechting, in balans zijn, de juiste beslissingen nemen en doelen stellen kunnen niet alleen op mensen, maar ook op bedrijven en andere organisaties worden toegepast. Het is geen toeval dat een van de sprekers tijdens het tweedaagse seminar in Brussel de Belgische ex-consultant Frédéric Laloux is. In zijn vorig jaar gepubliceerde en drukbesproken boek Reinventing Organizations legt hij uit hoe we evolueren naar een wereld met meer waardegedreven, holistische organisaties met een nieuwe organisatiestructuur, waarin een meer empathische CEO naar voren treedt.
Volgens Christian Salez speelt de moderne technologie een belangrijke rol in die ontwikkeling. “De sociale media maken dat er een heel andere cultuur ontstaat. Als de bedrijfsleiding iets zegt, dan duurt het geen tien minuten of het wordt op een digitaal platform becommentarieerd. We evolueren naar een cultuur die minder directief is en meer om overleg draait. Tegelijk ontstaat er veel stress omdat we door de grote hoeveelheid informatie sneller moeten beslissen. Het boeddhisme kent in zo’n omgeving succes omdat het zegt dat je keuzes moet maken en prioriteiten moet stellen.”
In tegenstelling tot veel andere reli-gieuze overtuigingen is winst willen maken als bedrijf nooit bekritiseerd. Wel ziet het boeddhisme winst maken niet als een doel op zich, maar als een noodzakelijke voorwaarde om te blijven bestaan als bedrijf. Het doel van een bedrijf is volgens het boeddhisme altijd verbonden met de maatschappij. De opkomst van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) is volgens Christian Salez niet toevallig verbonden aan de oosterse leer. “De hele beweging rond conscious capitalism en B Corp (certificaat voor sociale en milieubewuste bedrijven, nvdr) leunt aan bij het boeddhisme.”
Benny Debruyne
” Mensen zijn het luisteren verleerd. Terwijl de andere persoon nog niet uitgesproken is, zijn ze hun antwoord al aan het voorbereiden”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier