GLOBALISERING

De schuld van de beurs

Op het tv-nieuws lijkt de furie van de antiglobalisten afgekoeld, maar het aantal nieuwe publicaties over de globalisering krimpt nauwelijks. Onlangs verscheen zelfs een Globalisering voor beginners, voluit De wereld, een gebruiksaanwijzing (Globe, 96 blz., 13,80 euro). VRT-journalist Dirk Barrez en jeugdschrijfster Evelien De Vlieger richten zich tot veertienplussers om de zin en onzin van globalisering toe te lichten. Veel uitleg over natuur, werk en armoede, maar ook over, bijvoorbeeld, waarom 25 miljoen koffietelers en -plukkers niet meer kunnen leven van hun gezwoeg, terwijl de koffieconcerns baden in de winst. Ook sterke verklaring van het fundamentalisme. Door de beknopte uitleg blijft de toelichting wel eens te vaag en ongenuanceerd, zoals de gedrongen lofzang op econoom Keynes. Maar beter zo’n tekortkoming dan het gedram en geleuter van schrijvers in de bundel McLiteratuur (Lemniscaat, 277 blz., 19,95 euro). Van auteurs mag nuancering verwacht worden. De beste literatuur verkent de brakke poel tussen de schijnwaarheden of schijnrealiteit. Maar de 25 Nederlandse en Vlaamse schrijvers (onder wie Tom Lanoye, Monika van Paemel en Herman Brusselmans) wentelen zich hier vooral in politieke clichés. Hier en daar wel een interessante noot, zoals van classicus Piet Gerbrandy. Interviewer Bas Groes heeft de gesprekken elegant opgetekend, maar de auteurs lijken meer om hun imago begaan dan om een steekhoudend betoog.

Gelukkig maakt dezelfde uitgeverij alles goed met de vertaling van The Lexus and the Olive Tree – Understanding Globalization onder de titel Het gouden keurslijf – Globalisering: aanpassen of verpauperen (Lemniscaat, 476 blz., 22,50 euro). Thomas Friedman, journalist bij The New York Times, legt uit dat wie zich niet aanpast aan de globalisering, verpauperd achterblijft. We openden dit kwartet met globalisering voor beginners en ronden het thema nu af met een turf voor gevorderden: The Roaring Nineties – Seeds of Destruction (Allen Lane/Penguin, 389 blz., 32,65 euro – verkrijgbaar bij Acco Leuven, tel. 016 29 11 00, fax: 016 20 73 89). Joseph Stiglitz, Nobelprijswinnaar voor economie in 2001 en voormalig chef-econoom bij de Wereldbank, toont aan dat de kiem voor de crash van de nieuwe economie al bij het buitenmatige belang van de beurs zelf ligt. De wereld heeft meer regulering nodig, al zweert de vroegere adviseur van president BillClinton daarom nog niet de vrije markt af. Wellicht hebben heel wat antiglobalisten de topeconoom zalig verklaard zonder hem te lezen.

Luc De Decker