Gezonder leven dankzij de ‘virtual coach’

Technologie evolueert snel en helpt ons steeds meer om ziektes te bestrijden en zelfs te vermijden. Op langere termijn zullen we zelfs virtuele coaches hebben die ons helpen om gezonder te leven. Chris Vanhoof van het Leuvense onderzoeksinstituut imec licht een tip van de sluier.

De sleutel tot het succes in gezondheidsbeleid ligt erin dat we ons gedrag aanpassen. Chronische aandoeningen als diabetes, hart- en vaatziekten of hoge bloeddruk worden immers in de helft van de gevallen bepaald door ons gedrag van 10 tot 20 jaar eerder. Chris Vanhoof van imec: “We weten allemaal wel wat we beter niet zouden doen, maar we zondigen gemakkelijk tegen de regels. We moeten onszelf dus motiveren om ons leven te beteren, want daardoor kunnen we vaak vermijden dat we later ziek worden.”

Stimuleren, waarschuwen en bijsturen

De ervaring leert dat een personal coach die mensen bijstaat om een gezondere levensstijl vol te houden, een erg effectieve hulp is. “De vraag is dus: hoe kunnen we die personal coach vertalen in een virtual coach, zodat we dergelijke ondersteuning op veel grotere schaal kunnen aanbieden? Geen programma’s die je met de vinger wijzen, maar wel apps en toepassingen die je stimuleren, waarschuwen of bijsturen wanneer nodig”, stelt Vanhoof.

Om dergelijke virtual coaching te ontwikkelen, wordt vandaag onderzoek gevoerd naar gedragspatronen, gewoontes en rituelen. “Bij rokers moeten we achterhalen waarom mensen hunkeren naar een sigaret. We willen hen een gezond alternatief bieden nog voor ze aan de sigaret denken. Want op het moment dat ze er één willen opsteken, is het eigenlijk al te laat”, aldus de Leuvense onderzoeker.

“Hetzelfde geldt voor stress, waarvoor we naar een zogenaamde gold standard zoeken. Dat betekent dat we niet alleen stress meten – want daar kan je nog meer stress mee uitlokken – maar ook dat we inzicht willen krijgen in de factoren die stress bij een individuele persoon bepalen. Zo kunnen we mensen gaan coachen om zich beter voor te bereiden en hen helpen om zo stress te vermijden.”

Doorgedreven gepersonaliseerd advies

Enerzijds hebben we schaalbare technologie nodig, maar anderzijds dus ook doorgedreven gepersonaliseerd advies. Chris Vanhoof: “Denk aan een toepassing die je kan personaliseren via je smartphone of wearables, en die aanvoelt: dit is een drukke dag waarop je normaal gezien geregeld naar fastfood grijpt… Als je dergelijk gedrag kunt gaan voorspellen, kan de technologie je coachen om toch voor een gezond alternatief te kiezen.”

De voordelen zijn enorm. Wanneer we het gedrag kunnen bijsturen of veranderen, worden niet alleen aandoeningen en ziektes voorkomen. Het kan ook leiden tot een enorme kostenbesparing in de gezondheidszorg.

Vermijden dat chronisch dodelijk wordt

Naast het preventieve luik, spitst het onderzoek zich ook toe op de behandeling van chronische ziekten. “We willen in een heel vroeg stadium zaken opsporen om te vermijden dat een chronische ziekte doorbreekt of tot de dood leidt”, vertelt Vanhoof. “Denk aan slaapapneu. Dat is een typische aandoening waarvan veel mensen niet eens weten dat ze het hebben. Nochtans veroorzaakt het een zware stress op je lichaam terwijl je slaapt, alsof je continu onder water wordt gehouden: je ademt niet, je bloeddruk en hartslag stijgen… Op lange termijn is dat een aanslag op je lichaam.”

Vandaag wordt slaapapneu vooral gedetecteerd via een uitgebreid onderzoek met sensoren in de slaapkliniek. “Als we dit op eenvoudiger manieren kunnen meten en ontdekken, zullen we veel meer patiënten kunnen behandelen en vermijden dat het tot dodelijke chronische aandoeningen leidt.”

De vooruitzichten ogen dus veelbelovend. Chris Vanhoof is dan ook optimistisch: “Er zijn eigenlijk geen fundamentele problemen waarvoor we nog geen idee hebben over de oplossingsrichting. Binnen 10 tot 20 jaar zal de integratie van heel wat technologieën en detectiesystemen gekoppeld aan inzichten uit big data leiden tot sterke vooruitgang in de gezondheidszorg.”