Gezocht: drummers en charmezangers

Artiesten hadden tot voor kort geen sociaal statuut die naam waardig. Maar vanaf 1 juli is er een nieuwe sociale wet voor kunstenaars. Minister Frank Vandenbroucke ging de mosterd halen bij Payroll Services, een uitzendbureau voor sociaal dakloze creatievelingen.

Een geoefende stem heeft niet langer dan een kwartier nodig om een reclamespot in te spreken. Voor die prestatie rekenen de meeste acteurs die bijverdienen in de reclame ongeveer 250 euro aan. Maar de wet laat niet toe dat je voor een kwartier wordt betaald. Een probleem dus.

Het is maar een van de vele horden in de sociale wetgeving die Payroll Services dagelijks probeert te nemen. Het bedrijf werd elf jaar geleden opgericht door de Nederlandse ex-muzikant Richard Molenaar. Hij zag hoe veel van zijn collega’s werden gepluimd bij gebrek aan een adequate wettelijke bescherming. Via Payroll nam hij artiesten in dienst en trad hij voor hen op als werkgever, die de sociale verplichtingen en burgerlijke aansprakelijkheid op zich nam. Het systeem bleek te werken en in 1998 volgde een uitbreiding naar België.

Wat Payroll doet, is simpel. Het uitzendbureau neemt een zanger, presentator of regisseur in dienst en geeft hem een bediendecontract. De sociale bijdrage wordt betaald en de burgerlijke aansprakelijkheid is voor rekening van het bedrijf. Als werkgever garandeert het bedrijf aan de artiest dat hij betaald zal worden voor de geleverde prestaties. Zelfs als de opdrachtgever failliet gaat, wordt de artiest uitbetaald door Payroll. Voor elk contract dat de artiest sluit, rekent het bureau een commissie van 8 % aan.

Het bedrijf uit Zaventem heeft vijf jaar in een sociaal braakliggend terrein gewerkt. Dat de flexibele formule van uitzendarbeid een oplossing kon zijn voor de penibele situatie van vele artiesten, was ook het kabinet van minister van Sociale Zaken Frank Vandenbroucke ( SP.A) opgevallen. “Zij zijn eerst eens bij ons komen luisteren,” zegt Carine Vanattenhoven, gedelegeerd bestuurder van de Belgische afdeling van Payroll. “Voor onze sector is de belangrijkste verwezenlijking van de nieuwe wet van 1 juli de beslissing om 35 euro van het gemiddelde dagloon vrij te stellen van werkgeversbijdragen. Dat heeft tot gevolg dat artiesten goedkoper tewerkgesteld kunnen worden en zelf netto meer overhouden.”

Zullen andere uitzendbureaus volgen?

De arbeidsinspectie weet maar al te goed dat Payroll zich in een grijze zone van de arbeidswetgeving begeeft. De controleurs komen dan ook vaak over de vloer. “We krijgen geregeld een proces-verbaal. Maar het is een soort patstelling. We weten allebei dat het niet anders kan.”

Omdat het uitzendbureau vaak te rade moet gaan bij juridische adviseurs, lopen de advocatenkosten erg hoog op. Samen met het opvangen van een aantal grote faillissementen, waaronder de musicals ‘Ben’ en ‘Het Zaad van Satan’, vormen die de reden voor de krakkemikkige solvabiliteit van het bedrijf (2,16 % in 2001), aldus de gedelegeerd bestuurder.

Vanattenhoven geeft toe dat Payroll het moet hebben van zijn omzet en in dit geval zijn dat het aantal ingeschreven werknemers. In 2001 bedroeg de jaaromzet 4,57 miljoen euro en het aantal werknemers 1193. Een jaar later was de omzet gestegen tot bijna 7 miljoen euro en het aantal werknemers tot 1600. “Dit jaar zullen we daar weer onder zitten, omdat de prijzen ingestort zijn.”

Nu de wet op het statuut van de kunstenaars in werking treedt, ligt de weg open voor andere uitzendbureaus om de artiestenmarkt te bespelen. Herwig Muyldermans, algemeen directeur van de uitzendfederatie Federgon, ziet alvast een mogelijkheid. “Ik heb het dossier van de podiumkunsten en de rol van Payroll daarin altijd interessant gevonden. Ik denk dat daar op termijn ook voor de andere uitzendbureaus een markt ligt.”

De gedachte dat er concurrentie op komst is, kan Vanattenhoven echter niet deren. “Wij hebben een stevige voorsprong opgebouwd. Bovendien zijn wij gespecialiseerd. We doen niet aan selectie, omdat dat niet tot onze taken behoort. Wat weet ik in godsnaam af van een drummer?”

PAYROLL SERVICES BELGIUM NV

Duizend euro – 2001 – 2000 – 1999

Omzet – 4565 – n.b. – n.b.

Eigen vermogen – 30 – -25 – -28

Nettoresultaat voor belastingen – 55 – 2 – -50

Cashflow – 81 – 11 – -33

Solvabiliteit ( %) (1) – 2,16 – -1,77 – -5,05

Liquiditeit (2) – 1,01 – 0,93 – 0,79

Personeel – 1193,70 – 577,90 – n.b.

n.b.: niet beschikbaar.

(1) De solvabiliteitsratio geeft aan in welke mate de bedrijfsactiviteiten worden gefinancierd met eigen middelen.

(2) De liquiditeitsratio geeft aan in welke mate er voldoende vlottende activa aanwezig zijn om de kortetermijnschulden af te lossen. Een gezonde ratio ligt boven 1.

Bron: Graydon.

Wouter De Broeck