GEVEN IS KRIJGEN

Geld wegschenken is niet makkelijk. Zegt Raymond Georis van het internationale adviesorgaan AICE:”België geeft geen fiscale faciliteiten aan liefdadigheid, omdat de sociale politiek hier altijd beschouwd werd als een staatsaangelegenheid.” De Belgische filantropie is gebonden aan een brede waaier regeltjes, die de giften bemoeilijken. Zo zijn er enge grenzen aan fiscale aftrekbaarheid: maximaal 5% van de brutowinst voor bedrijven of 10% van het belastbaar inkomen voor particulieren, met een respectievelijke bovengrens van 20 en 10 miljoen frank. Organisaties die attesten willen uitschrijven voor bedragen van meer dan 200.000 frank moeten daarvoor speciale erkenning krijgen. Alleen voor giften tussen vzw’s, handgiften, lidgelden en subsidies is die toelating niet vereist.

Testamentaire giften van meer dan 400.000 frank moeten door een papierberg: de regering moet ze goedkeuren en ze moeten in het staatsblad verschijnen, wat de financieringsmogelijkheden inperkt voor langetermijnfilantropie. Uw hele fortuin wegschenken is bovendien onmogelijk, omdat de helft voor de directe erfgenamen gereserveerd blijft. Als de zin om te geven nog niet geluwd is, betaalt de vzw een registratierecht van 8,8%. Instellingen van openbaar nut krijgen een verlaagd tarief van 6,6%, dat voor het Vlaamse Gewest alleen geldt als de instelling op Vlaamse bodem gevestigd is.

Geven is stukken makkelijker in de rest van Europa. De Britse wetgeving, de inschikkelijkste in Europa voor wilde weldoeners, creëert net als de Nederlandse de mogelijkheid van convenants, gecumuleerde giften via liefdadigheidsbanken als de Charities Aid Foundation, waardoor je ook met verschillende kleinere giften de drempel voor fiscale aftrekbaarheid overschrijdt. De Britten hebben ook geen plafonds voor fiscale aftrekbaarheid. Alleen de VS gaan nog verder: daar zijn liefdadige giften gewoon als zakelijke onkosten afschrijfbaar. Bovendien zijn er onder een bepaald minimum zelfs geen bewijsjes nodig om liefdadigheid fiscaal in rekening te brengen. Maar, meent de Britse Charities Tax Reform Group, die zich over de herziening van het Britse belastingsysteem buigt :”Amper 10% van de liefdadige giften

creëert een effectief belastingvoordeel.”

Liefdadige instellingen

krijgen zelf evenmin een rode loper. De oprichting van een instelling van openbaar nut of een internationale vereniging – twee van de drie juridische vormen waaronder een liefdadige instelling voorkomt – is een calvarietocht langs het ministerie van Justitie die minstens zes maanden duurt, alleen de vzw volgt een soepeler procedure. Voor elke filantropische instelling geldt dat wijzigigingen in bestuur of statuten moeten passeren langs het Belgisch Staatsblad. Vooraleer liefdadige instellingen fiscaal aftrekbare giften mogen ontvangen, moet de complexe procedure voor een erkende vereniging overnieuw bij het ministerie van Financiën. Volgens andere criteria bovendien. Zegt Bradley Gallop, advocaat bij Loeff Claeys Verbeke en voorzitter van het International Institute of Foundation and Association Lawyers: “In de VS of Groot-Brittannië bestaat de stichting als strikt gereguleerde juridische entiteit. Nederland en Duitsland bouwen liefdadigheid heel soepel in bestaande bedrijfsvormen in. Frankrijk volgt sinds de revolutie in 1789 een politiek tegen filantropische stichtingen, België leunt daar dicht bij aan.” Voorbij de papierberg zit het wel goed. Vzw’s, internationale verenigingen en instellingen van openbaar nut vallen onder de rechtspersonenbelasting en zijn dus vrijgesteld van vennootschapsbelasting – maar niet hun commerciële activiteiten, die belast worden tegen 28 tot 41% – en ze zijn vrijgesteld van BTW – maar kunnen dus geen BTW recupereren. En dat geeft de filantropische potten in de hele wereld een zware knauw. “Groot-Brittannië verliest er jaarlijks 253 miljoen pond (15,4 miljard frank) mee,” becijferde verantwoordelijke John Stewart op de juridische dienst van The Wellcome Trust.

Frank Demets