Gerold ?

Imperial Tobacco Group heeft 11 miljard frank veil voor Rizla International, dat zijn hoofdactiviteit in Wilrijk heeft. Twee jaar geleden betaalden de vroegere eigenaars minder dan de helft voor de wereldmarktleider in sigarettenpapier. Maar het Britse ITG voelt zich allesbehalve gerold met Rizla, “de springplank naar de rest van de wereld”.

Bristol.

Twee weken geleden wisselde een pareltje van de Vlaamse industrie van eigenaar. Een consortium onder leiding van Union des Banques Suisses (UBS) verkocht Rizla International voor 185 miljoen pond (11 miljard frank) aan de Britse tabaksproducent Imperial Tobacco Group ( ITG). Rizla Belgium is de belangrijkste poot van Rizla International. De groep met zetel in Breda domineert met een omzet van 4,4 miljard frank twee derde van de wereldproductie van de sigarettenvloeitjes. Clement Claesen, de operationale manager van Rizla : “Rizla was een verborgen schat. Hoeveel Antwerpenaars, toch niet echt een bescheiden volkje, weten dat op een steenworp van het centrum van Wilrijk een fabriek staat die met een jaarproductie van 24 miljard vloeitjes de nummer één is in de wereld ? Het doet even pijn dat een groep met zo’n rijk verleden wordt ondergebracht in een multinational. Maar het is voor iedereen de beste oplossing.”

Het van oorsprong Franse Rizla kwam in 1978 in handen van Fernand Painblanc (zie kader : Rizla+). Hij verkocht het bedrijf in 1994 voor (naar schatting) 4,6 miljard frank. “De banken verdienen dus flink aan de wederverkoop,” rekent Clement Claesen. “Toch was de tussenkomst van UBS en Co. noodzakelijk. Onder hun controle evolueerde het familiebedrijf Rizla naar een efficiënt draaiende multinational. Intussen keken de financiers rustig uit naar een nieuwe aandeelhouder.”

VAN WIRWAR TOT HOLDING.

In opdracht van het consortium herstructureerde gedelegeerd bestuurder Roger Thomas (ex- Philip Morris) de wirwar van offshore- en slapende vennootschapjes rond de autonoom opererende Rizla-bedrijven tot een holdingstructuur met vier operationale poten.

De 280 Belgische werknemers van Rizla Belgium realiseren 45 % van de productie. In Treforest (Wales) is Rizla Ltd. (280 personeelsleden) goed voor 40 %. Rizla sa (90 werknemers), gevestigd in het Zuid-Franse Mazares, neemt de rest voor haar rekening. Ten slotte heeft Rizla International een verkoopkantoor in de VS ( RBA). Op het hoofdkwartier in Nederland uitverkoren uit fiscale overwegingen werken vijftien mensen.

“De herstructurering bracht een enorme cultuurschok teweeg, al was het maar omdat van de kaderleden werd verwacht dat ze aan het hoofdkwartier minutieus rapporteerden,” zegt Claessen, die er wel aan toevoegt dat UBS “uit gezond eigenbelang, want onze belangrijkste troef is de marktposititie” flink investeerde in Rizla. Een investering van 512 miljoen frank, gespreid in de periode 1995-98, moderniseert de fabrieken, waarvan de productie jaarlijks zo’n 5 % à 10 % toeneemt.

De vroegere eigenaars trokken het bedrijfsexploitatieresultaat tussen 1995 en 1996 met 19 % op tot 1,4 milard frank (de omzet steeg met 12 %). De operationale cashflow bleef stabiel op 1,3 miljard frank. De winst voor belasting steeg met een kwart tot 1 miljard frank (plus 25 %).

De hoge financiële last van Rizla International, een gevolg van de overnamekosten die UBS en Co. betaalden, blijkt uit het feit dat Imperial Tobacco naast de 168 miljoen pond cash (10 miljard frank) die het aan het consortium betaalt liefst 17 miljoen pond (1 miljard frank) schulden overneemt. Claessen : “Het is de vraag, gezien we net al een herstructurering achter de rug hebben, hoe Imperial Tobacco zijn investering wil terugverdienen.”

TABAKSTRADITIE.

Trends trok naar Bristol, traditioneel een aanvoerhaven van Amerikaanse Virginia-tabak, waar Imperial Tobacco al sinds 1901 actief is. Op de erg bescheiden hoofdzetel treffen we Gareth Davis en Bob Dyrbus, respectievelijk chief executive officer en financieel directeur van Imperial Tobacco. Dyrbus is een oudgediende van de Hanson Trust-groep, die Imperial Tobacco in 1986 kocht voor 168 miljard frank. Hanson deed een grondige opknapbeurt door een aantal filialen van Imperial Tobacco te verkopen voor (in totaal) 150 miljard frank.

In oktober 1996 volgde, na een interne overname (prijs : 126 miljard frank) door de toenmalige Hanson-dochter Imperial Tobacco Holdings, de afsplitsing van de tabaksfabrikant. Vandaag is Imperial Tobacco Group (ITG) een public limited company, die volledig autonoom opereert van Hanson (dat in oktober 1996 ook zijn chemische activiteiten afstootte en binnenkort hetzelfde doet met zijn energiebelangen).

Zal ITG een gelijkaardige saneringsstrategie voeren bij Rizla ? “Onmogelijk,” zegt Bob Dyrbus, terwijl hij onze Bastos aan een vergelijkende warentest onderwerpt. “Imperial Tobacco was uitgegroeid tot een conglomeraat met tientallen verschillende producten, waaronder zelfs veevoeders en Golden Wonder-chips. Dat bedrijf moést terugkeren naar zijn kernactiviteiten, tabaksproducten, waar het terrein aan het verliezen was. Door de Hanson-strategie steeg het martktaandeel van ITG op de Britse markt van 30 naar 38 %, terwijl de concurrenten terrein verliezen. Rizla International daarentegen is gesaneerd, beperkt zich tot zijn kernactiviteiten en is een groeier. Op zo’n onderneming kan je de Hanson-strategie niet toepassen.”

CEO Gareth Davis wijst erop dat ITG en Rizla elkaar nergens overlappen wat het productenprogramma betreft. Rizla produceert vloeitjes en sigarettenhulzen voor automatische rolmachines. De omzet van ITG (229 miljard frank bruto ; 46,8 miljard frank zonder BTW en accijnzen) bestaat uit sigaretten ( Lambert & Butler, John Player Special), sigaren (onder meer de distributie van Henri Wintermans), pijptabak ( St. Bruno) en roltabak ( Golden Virginia).

Davis : “Het Rizla-personeel hoeft niet te vrezen dat we een deel van de productie zullen overnemen. Onder enig voorbehoud never say never, weet je wel denk ik evenmin dat er ontslagen zullen vallen door saneringen. Wél moet de productie omhoog. Dat zal gepaard gaan met een sterke omzetgroei, zodat nieuwe jobs niet zijn uitgesloten.”

Dé reden van de overname door ITG is het enorme distributienetwerk van Rizla. ITG is voor 81 % gericht (87 % in 1995) op de Britse markt en wil zijn internationale omzet opdrijven. Rizla is actief in 110 landen en domineert de markt in de Benelux (97 %), het Verenigd Koninkrijk (80 %), Noorwegen (90 %) drie “roltabakgebieden” bij uitstek, Australië (80 %), Finland (97 %) en Canada (60 %).

“Geografisch gezien overlapt ITG slechts in 20 landen het netwerk van Rizla,” vertelt Davis “Onze nieuwe dochter is dus de springplank van het te sterk Brits getinte ITG naar de wereld. In samenwerking met het management van Rizla zullen we onze inspanningen op het vlak van de marketing bundelen. Wie daarbij het laatste woord heeft ? Imperial Tobacco, natuurlijk. Wij zijn eigenaar, weet u.”

Wat de export van roltabak betreft, heeft ITG alvast één belangrijk steunpunt. Op een jaarproductie van 2300 ton wordt ongeveer 1000 ton uitgevoerd naar… België. Op vijf jaar vermenigvuldigde de omzet met vijftig. Nochtans is het ITG-merk Golden Virginia hier zo goed als onbekend. Davis verklaart : “Twee derde van de roltabak die in het Verenigd Koninkrijk wordt geconsumeerd, komt meestal illegaal uit België, waar een pakje Golden Virginia 2 pond kost. In het Verenigd Koninkrijk betaal je door de extra taksen 7,6 pond. De Britse schatkist verliest door de hoge taksen en accijnzen jaarlijks 515 miljoen pond (30,9 miljard frank) aan het zwarte circuit. Op die manier sponsort John Major de Belgische regering. Wie zegt dat wij Britten niet solidair zijn met de rest van Europa ?”

GOODWILL.

ITG heeft een flinke stuiver over voor het Rizla-netwerk. Tegenover 11 miljard frank die de Groep (uiteindelijk) neertelt, staan slechts 1 miljard frank activa. Davis berekent dat zijn onderneming dus 10 miljard frank betaalt aan goodwill, of de reputatie van Rizla. “Dat bedrag wordt in één keer afgeschreven,” aldus Davis. “Onze aandeelhouders verrekenen die waarde zelf in de prijs van de aandelen. Het komt niet toe aan het management om de goodwill een abstracte boekhoudkundige waarde voor hén te bepalen.” De logica van de Angelsaksische shareholders value is ijzersterk.

HANS BROCKMANS

CLEMENT CLAESEN (RIZLA INTERNATIONAL) De loonkosten zijn slechts marginaal, zodat een delokalisatie van de productie van Rizla-Wilrijk niet voor de hand ligt.